Saturday, December 5, 2009

Σπαράγματα δυστυχισμένου κόσμου


ΜΕ «ΤΑ ΖΥΓΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ», ΤΟ ΝΕΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟ, Ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΜΙΚΡΗ ΦΟΡΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΝΑ ΑΝΙΧΝΕΥΕΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ ΑΣΗΜΑΝΤΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΒΑΘΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΟΛΟΥΣ



Η μεγαλύτερη, ίσως, ικανότητα του Σωτήρη Δημητρίου στη συγγραφή των διηγημάτων του είναι ότι καταφέρνει να αναδείξει ακραίες συμπεριφορές σε ένα κατά τα άλλα πολύ κοινό περιβάλλον. Ο τρόπος δηλαδή με τον οποίο αποκοιμίζει τον αναγνώστη του μέσα σε σκηνές της καθημερινής πραγματικότητας, για να τον ξυπνήσει βίαια με μια μεγάλη ανατροπή. Ο τρόπος, τέλος, με τον οποίο αυτή η ανατροπή δεν γίνεται απλώς για να ξαφνιάσει, αλλά για να ενσωματωθεί με φυσικότητα στο καθημερινό περιβάλλον της. Αυτό που μας λέει ο Δημητρίου είναι ότι οι ακραίες συμπεριφορές δεν αποτελούν εξαίρεση αλλά τμήμα της τελετουργίας της ζωής που απλώς έχει μάθει να κρύβεται πίσω από κοινωνικές συμβάσεις, πίσω από μια ρουτίνα που γίνεται και κουρτίνα της πραγματικότητας. Στα 25 διηγήματα της καινούργιας του συλλογής πέντε μόνο από αυτά έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς- οι περισσότερες εικόνες και καταστάσεις είναι απόλυτα οικείες: Ένα λεωφορείο γεμάτο κόσμο με μηχάνημα ακύρωσης εισιτηρίων που του δίνουν σφαλιάρες για να λειτουργήσει, ένας συνταξιούχος ζαχαροπλάστης που μένει με την αδελφή του και τον βασανίζουν τα ανίψια του, ένα ατύχημα στην άσφαλτο όπου ελάχιστοι είναι αυτοί που δίνουν χείρα βοηθείας, μια γυναίκα που συνηθίζει να κολυμπάει στο Ξυλόκαστρο σε μεγάλη απόσταση από την ακτή, ένας μισοπάλαβος στο παρκάκι της Εθνικής Βιβλιοθήκης, μια διαδήλωση μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας, συζητήσεις σε κομμωτήριο, μια Σκανδιναβή στην παραλία της Βάρκιζας, αλλά και Αφγανοί μετανάστες κρυμμένοι σε νταλίκα που ταξιδεύει με πλοίο για Ιταλία. Κι όμως, ένα διήγημα καταλήγει σε απόπειρα πνιγμού, άλλο σε αυτοκτονία, ένα σε ανθρωποκτονία από αμέλεια και δύο άλλα σε αιμομιξία: μια μάνα στο χωριό που δεν ανταλλάσσει ποτέ επισκέψεις με τις γειτόνισσες αποδεικνύεται ότι περιθάλπει ερωτικά τον καθυστερημένο γιο της και μια επαναστατημένη κόρη αποπλανεί την μπερδεμένη μητέρα της. Στο κομμωτήριο, η έκπληξη δεν έρχεται από τις πελάτισσες που αφηγούνται τις ερωτικές τους περιπέτειες αλλά από την κομμώτρια: ενώ μιλάει με πάθος για μια χαμένη της αγάπη, έναν πιλότο παντρεμένο με παιδιά και πεθαμένο από καιρό, οι πελάτισσες δεν πιστεύουν την ιστορία της. Και έχουν δίκιο, γιατί αυτή για να τις πείσει βρίσκει έναν παρατημένο τάφο, βάζει και φωτογραφία αεροπόρου από αμερικανικό περιοδικό και τις πηγαίνει εκεί να πιουν στη μνήμη του «αγαπημένου» της.

  • Μανώλης Πιμπλής, TA NEA, 05/12/2009

No comments: