Η σωτηρία της ψυχής έχει σταρ συγγραφείς

Είτε με λογοτεχνικό, είτε πιο επιστημονικό ύφος εκλαϊκεύουν πάθη και προβλήματα

Της Ολγας Σελλα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 13/12/2009

Τα κοινά τους χαρακτηριστικά: Γράφουν όλοι βιβλία, στις σελίδες τους ασχολούνται με τα ανθρώπινα συναισθήματα, πουλάνε πολλές χιλιάδες αντίτυπα. Κατά τα άλλα, διαφέρουν σε πολλά. Και ως προς τον τρόπο που προσεγγίζουν τα θέματά τους, και ως προς το ύφος γραφής τους. Είναι όμως όλοι σταρ-συγγραφείς. Είτε πρόκειται για ψυχίατρους και ψυχαναλυτές (Ιρβιν Γιάλομ, Χόρχε Μπουκάι, Νίκος Σιδέρης) που αναλύουν τις ανθρώπινες σχέσεις εκλαϊκεύοντας τις αρχές της επιστήμης τους, είτε πρόκειται για συγγραφείς που προσεγγίζουν με λογοτεχνικό ύφος τα ανθρώπινα πάθη (Πάολο Κοέλιο, Μάρω Βαμβουνάκη, Δημήτρης Μπουραντάς), είτε για διεισδυτικούς ποπ κοινωνικούς αναλυτές (Αλέν ντε Μποτόν). Είναι αυτοί που βρίσκονται για πολλές εβδομάδες στις λίστες των μπεστ σέλερ -άλλοι μόνο στην Ελλάδα ως εγχώριοι συγγραφείς και άλλοι σε όλο τον κόσμο, αφού η φήμη τους είναι διεθνής- και είναι οι νέοι πολιορκητικοί κριοί των εκδοτικών οίκων.

Οι αναγνώστες τους ανήκουν σε όλες τις κοινωνικές και μορφωτικές τάξεις, και οι ίδιοι είναι περιζήτητοι σε όλα τα ΜΜΕ. Από τις σελίδες σοβαρών εντύπων μέχρι τις μεσημεριανές τηλεοπτικές συναντήσεις. Από όλους αναζητούνται εύκολα προσβάσιμες «οδηγίες» για τη διαχείριση των ψυχικών και συναισθηματικών ιδιοτροπιών.

Γιατί ασφαλώς «η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα» για όλους τους ανθρώπους. Και ιδού τι εντοπίζουν στις σελίδες τους οι αναγνώστες: Ο πρώτος διδάξας είναι αναμφίβολα ο Πάολο Κοέλιο, που καταπιάνεται -συχνά με τη μορφή λογοτεχνίας ή παραμυθιού- με ανθρώπινες εμμονές, φοβίες, στάσεις. «Το καλό και το περίεργο με τον Πάολο Κοέλιο είναι ότι δεν γράφει απλά μια ιστορία με αρχή και τέλος. Γράφει ένα καλογραμμένο βιβλίο που έχει μέσα διδάγματα για τη ζωή. Πολλές φορές έχω πιάσει τον εαυτό μου να κολλάει σε φράσεις ή λέξεις του και να σκέφτομαι παραπέρα. Γιατί δεν γράφει απλά για την κοινωνική ζωή του ανθρώπου, αλλά για την πραγματική, της ψυχής. Σε κάνει να προβληματίζεσαι», διαβάζουμε στη διαδικτυακή αίθουσα συζητήσεων BlackHumor.gr.

Ο Αλέν ντε Μποτόν διαπιστώνει τι βρίσκουν οι αναγνώστες του, στην πρόσφατη συνέντευξή του στην «Κ»: «Είμαι στον αντίποδα του ακαδημαϊκού γραφιά, που πιάνει την πένα μόνο και μόνο για να εξασκήσει τον νου του. Γράφω για να βρω σωτηρία και διανοητική ηρεμία. Γι’ αυτό τον λόγο τα βιβλία μου προσελκύουν αναγνώστες, επειδή κάποιοι διαισθάνονται πως ό,τι γράφω προέρχεται από την καρδιά μου και όχι από το μυαλό μου».

Τον τίτλο του εγχώριου Πάολο Κοέλιο αναμφίβολα διεκδικεί η Μάρω Βαμβουνάκη με μακρά προϋπηρεσία στον χώρο της λογοτεχνίας. Και εσχάτως ο Δημήτρης Μπουραντάς εξέπληξε τους πάντες, γράφοντας ένα μυθιστόρημα που είχε όλες τις απαραίτητες συνταγές για να αγγίξει, χωρίς συναγωνισμό, ένα ευρύτατο κοινό για τα ελληνικά δεδομένα. «Ο Δημήτρης Μπουραντάς μάς παραδίδει ένα κείμενο όχι για περάσουμε απλώς μερικές ώρες, αλλά για ν’ ανακαλύψουμε στις σελίδες του τα σημεία του εαυτού μας που είναι θαμμένα κάτω από τη λάσπη της καθημερινότητας. Και σίγουρα μάς δίδεται η ευκαιρία να διορθώσουμε τις λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά και να παλέψουμε για ένα καλύτερο παρόν», γράφει ο Στ. Ξένος στο blog «asxetos.gr».

Για τη Μάρω Βαμβουνάκη τα σχόλια των αναγνωστών στο site των εκδόσεων «Ψυχογιός» είναι ατελείωτα και ενδεικτικά του τρόπου με τον οποίο συνομιλεί με το κοινό της: «Κάνω ψυχοθεραπεία και με βοήθησε πολύ στους προβληματισμούς μου». «Η Μάρω Βαμβουνάκη ως γνώστης της ανθρώπινης ψυχολογίας, εμβαθύνει και αναλύει τον άγνωστο ψυχικό κόσμο του σύγχρονου ανθρώπου». «Δίνει ένα βαθύ έναυσμα για να τολμήσει κανείς να μπει στα άδυτα του εαυτού του, δηλαδή στην αλήθεια».

Η πρόσφατη επιτυχία του ψυχίατρου Νίκου Σιδέρη ήρθε να καλύψει το κενό που νιώθουν πολλοί γονείς σε ό,τι αφορά τη σχέση με τα παιδιά τους. «Το βιβλίο είναι ταυτόχρονα επιστημονική μελέτη και εμπιστευτική επιστολή σε γονείς που σκέφτονται», διαβάζουμε σ’ ένα άλλο blog όπου οι αναγνώστες γράφουν τη γνώμη τους για βιβλία που διάβασαν, στο perizitito.gr.

Οσο για τον Ιρβιν Γιάλομ, ο ίδιος έχει δηλώσει ιδιαίτερα «εμβρόντητος» με την ανταπόκριση που έχουν τα βιβλία του στην Ελλάδα. Οι περίπου 300 χιλ. αναγνώστες του πάντως έχουν πολλά να πουν: «Καταφάσκει στη ζωή και μας ενθαρρύνει να αγωνιζόμαστε για μια πιο άμεση σχέση με τους άλλους ανθρώπους». «Τα κλειδιά της δικής του άποψης βρίσκονται στην ουσιαστική επανεκτίμηση της ανθρώπινης επαφής, της συντροφικότητας, της φιλίας, της ανάγκης για πρότυπα» είναι μερικές από τις γνώμες αναγνωστών που αναρτήθηκαν στο blog critics.gr.

Αναζητήσεις

Ο ψυχίατρος Χόρχε Μπουκάι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο «Ιρβιν Γιάλομ» της Λατινικής Αμερικής. Οι ήδη πολλοί αναγνώστες του στην Ελλάδα λένε: «Οι ιστορίες του κρύβουν τη σοφία του απλού λόγου του παραμυθιού, αυτό τον λόγο τον οποίο κατανοούν όλοι, καθώς τον αισθάνονται οικείο. Τα παραμύθια και οι ιστορίες που παρουσιάζει ο Μπουκάι κρύβουν τη σοφία της εμπειρίας χρόνων εμβάθυνσης στην ανθρώπινη ψυχή και στις αναζητήσεις της. Δεν επιδιώκουν να αποτελέσουν τη λύση στα προβλήματα κανενός, αλλά φιλοδοξούν να δείξουν τον δρόμο που ίσως πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να εντοπίσει τον εσωτερικό θησαυρό του» (Αφροδίτη Δημοπούλου, στο diavasame.gr).

Και ίσως σ’ αυτή την τελευταία φράση της αναγνώστριας του Μπουκάι να αποδίδονται όλα όσα αναζητούν οι σύγχρονοι άνθρωποι, που χωρίς μπούσουλα και συχνά χωρίς πολλές ελπίδες, αναζητούν τις ισορροπίες τους.

Οι εντυπωσιακές πωλήσεις

- «Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν» του Νίκου Σιδέρη (εκδ. Μεταίχμιο): 30 χιλ. αντίτυπα από τα τέλη Μαρτίου ’09.

- Τα τρία τελευταία βιβλία της Μάρως Βαμβουνάκη:

– «Ο παλιάτσος και η άνιμα» (εκδ. Ψυχογιός) 58 χιλ. αντίτυπα.

– «Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης» (εκδ. Ψυχογιός) 71 χιλ. αντίτυπα.

– «Χορός μεταμφιεσμένων» (εκδ. Ψυχογιός) 30 χιλ. αντίτυπα από τον Μάιο ’09.

- Τα 5 βιβλία του Χόρχε Μπουκάι (κυκλοφορούν από τις εκδόσεις opera) τα τελευταία τρία χρόνια, 35 χιλ. αντίτυπα. Ο Ελληνας εκδότης του έχει ήδη υπογράψει συμβόλαια για τα επόμενα έξι βιβλία του.

- Οι εκδόσεις «Αγρα» έχουν εκδώσει 10 βιβλία του Ιρβιν Γιάλομ από το 2001. Παρότι ποτέ δεν δίνουν αριθμό αντιτύπων οι εκδόσεις, οι πωλήσεις συνολικά υπολογίζονται σε περισσότερες από 300 χιλ. αντίτυπα.

- «Ολα σου τα ’μαθα, μα ξέχασα μια λέξη» του Δημήτρη Μπουραντά (εκδ. Πατάκης), Βραβείο Αναγνωστών 2008, 130 χιλ. αντίτυπα.

- Οι εκδόσεις «Λιβάνης» επίσης δεν δίνουν ποτέ αντίτυπα πωλήσεων. Αν κρίνει κανείς όμως από τη διάρκεια της παρουσίας τους στις λίστες των μπεστ σέλερ, τα βιβλία του Πάολο Κοέλιο εξακολουθούν να αφορούν πολλές χιλιάδες αναγνώστες.

- Τα βιβλία του Αλέν ντε Μποτόν έχουν πουλήσει:

– «Πώς ο Προυστ μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή σου (12.500 αντίτυπα).

– «Περί του κοινωνικού status» (8.000 αντίτυπα).

– «Η τέχνη του ταξιδιού» (11.000 αντίτυπα) - «Η Αρχιτεκτονική της ευτυχίας» (9.000 αντίτυπα).

– «Μικρή φιλοσοφία του έρωτα» (15.000 αντίτυπα).

– «Οι χαρές και τα δεινά της εργασίας» (4.500 αντίτυπα σ’ ένα μήνα).