Έφυγε η πρώτη γυναίκα που μπήκε στο σπίτι των «Αθανάτων»

14507342

Η Γαλάτεια Σαράντη, η πρώτη «Αθάνατη» της Ακαδημίας, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών

Η αποστροφή της, όταν εξελέγη στην Ακαδημία Αθηνών- «χαίρομαι που ως πεζογράφος μπήκα στη θέση του Θ. Διομήδη- Πετσάλη. Χαίρομαι επειδή τον αγαπούσα και τον τιμούσα για το ήθος και το έργο του»- ήταν κατά κάποιο τρόπο μια υπεκφυγή. Ή ένδειξη διακριτικότητας και μετριοφροσύνης. Η Γαλάτεια Σαράντη, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών, δεν αντικατέστησε απλώς μια προσωπικότητα των γραμμάτων. Ήταν η πρώτη γυναίκα που, το 1997, πέρασε το κατώφλι του σπιτιού των «Αθανάτων», η πρώτη ύστερα από 71 χρόνια απόλυτης κυριαρχίας του ανδρικού φύλου στην Ακαδημία. Είχε μάλιστα προταθεί και το 1992, αλλά συγκέντρωσε 16 ψήφους έναντι των 18 αναγκαίων για να εκλεγεί.

Γεννημένη το 1920 στην Πάτρα, αποφοίτησε από το Αρσάκειο της πόλης. Κατόπιν γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές της, έχοντας αποφασίσει να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία.

Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1945 με το διήγημα «Το κάστρο», ευρύτερα γνωστή έγινε όμως από μία νουβέλα που εκθειάστηκε από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο. Λεγόταν «Το βιβλίο του Γιοχάνες και της Μαρίας», έργο για τον πόλεμο και την κατοχή, από τα ελάχιστα που έδωσαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε πολίτη Εβραίο στο θρήσκευμα. Βιβλία της τιμήθηκαν με το Βραβείο της Ομάδας των 12 («Επιστροφή»), το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος («Το Παλιό μας σπίτι»), το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος («Να θυμάσαι τη Βίλνα»), το Βραβείο Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών («Ρωγμές») και το Βραβείο Παιδικού Μυθιστορήματος του Ι.Δ. Κολλάρου («Χαράζει η λευτεριά»). Έργα της μεταφράστηκαν σε εννέα γλώσσες.

Έγραφε το 1959 ο δημοσιογράφος και κριτικός των «ΝΕΩΝ» και του «Βήματος», Βάσος Βαρίκας, με αφορμή τη συλλογή «Χρώματα Εμπιστοσύνης»: «Πρωταγωνιστής σε όλα σχεδόν τα διηγήματα της κ. Σαράντη είναι ο χρόνος. Η αδιάκοπη ροή του, που τίποτε δεν αφήνει σταθερό και αναλλοίωτο. (...) Οι πρωταγωνιστές των διηγημάτων της υποτάσσονται στο μοιραίο, που το υποδέχονται με βαθύτατη θλίψη και κάποτε με το χαμόγελο μιας πικρόχολης ειρωνείας για τον εαυτό τους, τον άνθρωπο γενικότερα και τη μοίρα του. (...)

Η κ. Σαράντη αρέσκεται στους χαμηλούς τόνους. Την αποτελεσματικότητα της τέχνης της τη στηρίζει στη δημιουργία ποιητικής ατμόσφαιρας, την υποβολή και τη λυρική διάθεση. Πρόκειται για μια πεζογραφία λυρική, αλλά πεζογραφία αυθεντική».

• Μανώλης Πιμπλής, TA NEA, 29/12/2009