Ταξίδι στην Ιστορία μέσα από 400 βιβλία

Εναν ολόκληρο κόσμο έχει τη δυνατότητα να... ξεφυλλίσει από σήμερα ο επισκέπτης του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1). Περισσότερα από 400 εκδοτικά έργα θα τον ταξιδέψουν στον χώρο και στον χρόνο, σκιαγραφώντας ένα πολύ σημαντικό τμήμα της τόσο ιστορικής αλλά και γόνιμης διαδρομής του μουσείου.

Φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου. Το Μουσείο Μπενάκη όχι μόνο εξέδωσε τη μονογραφία της κορυφαίας δημιουργού, αλλά διατηρεί και συντηρεί στο αρχείο του το έργο της

Οδηγοί, κατάλογοι εκθέσεων και κατάλογοι συλλογών, λευκώματα, μονογραφίες, πρακτικά συνεδρίων, ηλεκτρονικές εκδόσεις, εκτίθενται από σήμερα υπό τον γενικό τίτλο «Μουσείο Μπενάκη: Οι εκδόσεις (1935-2009)», καλύπτοντας περισσότερες από εφτά δεκαετίες εκδοτικής δραστηριότητας.

Περιδιαβαίνοντας και... ξεφυλλίζοντας την έκθεση, που είναι στημένη με τη λογική ενός αναγνωστηρίου, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να διαπιστώσει πολλά: ως προς την ποιότητα, την ποσότητα και τις επιλογές. Να παρακολουθήσει τον χρόνο που αλλάζει, τις επιθυμίες και τις στοχεύσεις, τις δυνατότητες που σταδιακά επιτρέπουν όλο και περισσότερα αποτελέσματα.

Το σύνολο των τίτλων συγκροτεί μια συνεκτική σειρά θεματικών ενοτήτων: αρχαία ελληνική, ρωμαϊκή, βυζαντινή αρχαιολογία, υλικός βίος των νεότερων Ελλήνων, νεοελληνική και σύγχρονη ευρωπαϊκή τέχνη, ανατολικοί πολιτισμοί, ισλαμική τέχνη, φωτογραφία, νεοελληνική Ιστορία και φιλολογία, αρχιτεκτονική.

«Αυτή τη στιγμή οι εκδόσεις μας καλύπτουν ένα ολόκληρο ράφι μιας μεγάλης βιβλιοθήκης. Ελπίζουμε να μεγαλώσει και το ράφι και η βιβλιοθήκη», είπε χθες ο υπεύθυνος εκδόσεων του μουσείου, Δημήτρης Αρβανιτάκης.

Από τους πρώτους λιτούς οδηγούς του 1935, τους καταλόγους της κινεζικής κεραμικής (Leigh Ashton, 1935) και του ισλαμικού γυαλιού (Clairmont, 1977), τη μνημειώδη έκδοση «Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι» (Αντώνης Μπενάκης - Αγγελική Χατζημιχάλη, 1948 - 1954), τους πρώτους καταλόγους βυζαντινών και μεταβυζαντινών εικόνων (Ανδρέας Ξυγγόπουλος, 1936, 1939) φτάνουμε έως τις πιο πρόσφατες εκδόσεις, που συνεχίζουν την παράδοση της αξιοπιστίας και της επιστημονικής εγκυρότητας, συνδυάζοντας τα οφέλη των τεχνολογικών δυνατοτήτων: «Ελλάδα και θάλασσα» (επιμ. Αγγελος Δεληβορριάς, 1987), «Η Ελλάδα του Μουσείου Μπενάκη (Διονύσης Φωτόπουλος - Αγγελος Δεληβορριάς, 1977), τον υποδειγματικό τόμο «Η φωτογράφος Βούλα Παπαϊωάννου» (Μουσείο Μπενάκη - Αγρα, 2006), την έκδοση «Κάρολος Κουν. Οι παραστάσεις» (επιμ. Πλάτων Μαυρομούστακος, 2008) και τον κατάλογο της έκθεσης «Koudelka» (Μουσείο Μπενάκη - Apeiron Photos 2008).

Από την αρχή άλλωστε της λειτουργίας του, το Μουσείο Μπενάκη θεώρησε την εκδοτική του δραστηριότητα βασικό στοιχείο της ανάδειξης του πλούτου του και όχι δευτερεύουσα πτυχή του έργου του. Στα μεταπολιτευτικά χρόνια η ανάγκη για μια πιο σταθερή εκδοτική παρουσία είχε ως αποτέλεσμα οργανωμένη και συστηματική εκδοτική δράση. Οι τεχνολογικές δυνατότητες και η συσσωρευμένη εμπειρία κατέστησαν δυνατόν τον πολλαπλασιασμό των εκδόσεων και τη σημαντική βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος ιδιαίτερα από το 2000 και μετά.

Μια σειρά δραστηριοτήτων, άλλωστε, το αποδεικνύει: η δημιουργία του τμήματος εκδόσεων, η ειδική σειρά με τίτλο «Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη», η έκδοση του ετήσιου περιοδικού (από το 2001), η συνεργασία με τις εκδόσεις «Μέλισσα» για τη συνέχιση της έκδοσης του περιοδικού «Τα Ιστορικά» (από 2007) και τέλος ο πολλαπλασιασμός των ηλεκτρονικών εκδόσεων που απεθύνονται στις νεότερες γενιές, με αιχμή τα εκπαιδευτικά προγράμματα.

Η έκθεση συνοδεύεται από τον ομότιτλο «ιστορικό κατάλογο» που επιμελήθηκε ο Δημήτρης Αρβανιτάκης με τη συνεργασία της Σοφίας Χάνδακα και του Τάσου Σακελλαρόπουλου. Πρόκειται για τον πρώτο συγκεντρωτικό κατάλογο της εκδοτικής δρατηριότητας του ιδρύματος. Αλλά και μια καλή ευκαιρία για σκέψεις, αναδρομές, συσχετίσεις, παραλληλισμούς, αποτιμήσεις και προοπτικές. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς την ποιοτική και ποσοτική υπεροχή του έργου του Μουσείου Μπενάκη σε σχέση με άλλους συναφείς οργανισμούς του.

**Η έκθεση διαρκεί έως τις 3 Δεκεμβρίου. Επωφεληθείτε της έκπτωσης 20% που ισχύει μέχρι τότε για τις προς πώληση εκδόσεις.

• ΕΛΕΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009