«Η υστερία μπορεί να μας ξυπνήσει»

ΕΓΙΝΕ ΔΙΑΣΗΜΗ ΜΕ ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΗΣ «Ο ΘΕΟΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ». ΟΜΩΣ Η ΑΡΟΥΝΤΑΤΙ ΡΟΪ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ ΜΙΑ ΘΑΡΡΑΛΕΑ ΑΚΤΙΒΙΣΤΡΙΑ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ, ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η ΚΑΙ ΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΥΠΛΗΘΕΣΤΕΡΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. ΕΔΩ ΚΑΤΑΘΕΤΕΙ ΔΟΚΙΜΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

• Μιχάλης Μοδινός, ΤΑ ΝΕΑ, 28/11/2009
  

«Nαι, είμαι υστερική», λέει προκλητικά η Αρουντάτι Ρόι. Πιστεύει πως μόνο η υστερία μπορεί να μας ξυπνήσει από τον φαύλο κύκλο της παγκοσμιοποίησης, της φτώχειας, της υπανάπτυξης και της οικολογικής καταστροφής. «Μη μου λέτε, “Σσσστ, θα ξυπνήσουν οι γείτονες!”. Καλύτερα τώρα, παρά μετά το πυρηνικό ολοκαύτωμα».

Η Ρόι (γεν. 1961) είναι γόνος αστικής, συριοχριστιανικής οικογένειας από την Κεράλα της Νοτιοδυτικής Ινδίας, περιοχή με μακρά παράδοση κοινωνικών αγώνων, σε μια χώρα όπου ο ακραίος οικονομικός δυϊσμός είναι παρών και η ένδεια συμβαδίζει με τις hi-tech βιομηχανίες και την πολυτελή αστική ζωή. Το εξαιρετικό μυθιστόρημά της Ο Θεός των μικρών πραγμάτων (Ψυχογιός)

κέρδισε το 1997 το βραβείο Βooker. Από ΄κεί και πέρα η καριέρα της απογειώθηκε καθώς, ως πολιτική ακτιβίστρια, άσκησε κριτική στο στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα της χώρας της, σχετίσθηκε με τον Νόαμ Τσόμσκι και τον Χάουαρντ Ζιν, κατήγγειλε τις σχέσεις της ινδικής κυβέρνησης με τις ΗΠΑ.

Αυτού του τύπου η προβληματική διατρέχει αυτό το καινούργιο της βιβλίο. Εκρηκτική προσωπικότητα, η Ρόι ασχολείται εδώ με τις εμμονές της: το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας της, τον εκσυγχρονισμό της Ινδίας- όπου, κατ΄ αυτήν, αναδύεται ένας φασισμός νέου τύπου βασιζόμενος στον εθνικισμό και το αναπτυξιακό πρόταγμα- την ιδιωτικοποίηση των άλλοτε κοινόχρηστων φυσικών πόρων (δάση, νερά, γεωργική γη, ενέργεια), την άνοδο μιας ευρείας αστικής τάξης και την περιθωριοποίηση των αυτοχθόνων. Ειδικότερα ασχολείται με το πρόβλημα του Κασμίρ υποστηρίζοντας την ανεξαρτητοποίησή του (έχει δεχθεί επ΄ αυτού έντονες κριτικές από προσωπικότητες όπως ο Σάλμαν Ρούσντι)· με τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο ινδικό Κοινοβούλιο (2001), στη Βομβάη (2008) και στο Γκουζαράτ (2002), η οποία κατέληξε σ΄ αυτό που αποκαλεί γενοκτονία των ντόπιων μουσουλμάνων.

Η πλέον ενδιαφέρουσα και τεκμηριωμένη ιστορία είναι η βομβιστική επίθεση στο ινδικό Κοινοβούλιο στα τέλη του 2001, στη σκιά της 11/9. Με ευθυβολία και διορατικότητα αποδομεί μεταξύ άλλων τους μηχανισμούς ενοχοποίησης του Μοχάμεντ Αφζάλ, ενεχομένου στην επίθεση μουσουλμάνου από το Κασμίρ, στρατολογημένου στις εκεί δυνάμεις ασφαλείας. Αναλύει την ανεπάρκεια της υπεράσπισής του, τον «τελετουργικό φόνο» στον οποίο υποβάλλεται από μια μισαλλόδοξη κοινή γνώμη αλλά και την κινητοποίηση μιας μεγάλης μερίδας πολιτών για την αθώωσή του. Η χρησιμοποίηση ενός εθνικού ζητήματος για την κατασκευή αποδιοπομπαίων τράγων καταδεικνύει κατά τη Ρόι όχι μόνο τις ανεπάρκειες του δικαιακού συστήματος αλλά και τα όρια μιας ταξικής δημοκρατίας που θέτει τα δύο τρίτα των πολιτών της εξ ορισμού στο περιθώριο.