Το βιβλίο ΦΠΑ δεν φοβάται

• Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ
• Ελευθεροτυπία, Τρίτη 9 Μαρτίου 2010

Η αύξηση του Φόρου Προστιθεμένης Αξίας στην τελική τιμή του βιβλίου από 4,5% σε 5%, τελικά θα είναι από τις χαμηλότερες που θα υποστεί ο Ελληνας καταναλωτής. Από τις 15 Μαρτίου, δηλαδή από την ερχόμενη Δευτέρα, ένα βιβλίο το οποίο κόστιζε 20 ευρώ και 90 λεπτά -είναι η μέση βιβλιοπωλική τιμή του ελληνικού βιβλίου-, θα πωλείται πλέον προς 21 ευρώ. Κατά κοινή παραδοχή εκδοτών, βιβλιοπωλών και αναγνωστών, το βιβλίο εξακολουθεί να είναι από τα πιο φθηνά (πολιτιστικά) αγαθά.

Για την ώρα, το βιβλίο παραμένει φτηνό, αφού και οι ελληνικοί οίκοι, οι περισσότεροι οικογενειακές επιχειρήσεις, δεν σκέφτηκαν να κερδοσκοπήσουν «Μόνο το βιβλίο μάς έμεινε», μονολογούσαν δύο ηλικιωμένοι φίλοι το περασμένο Σάββατο, καθώς ανέβαιναν τις σκάλες που οδηγούν από το ισόγειο του βιβλιοπωλείου «Ιανός» προς το πατάρι, όπου στεγάζεται το καφέ. «Τα βιβλίο είναι το μόνο φάρμακο στην κρίση», κρίνει ο Βασίλης Χατζηιακώβου, διευθυντής του βιβλιοπωλείου, αλλά και εκδότης της «Παρουσίας». Με τη δεύτερη ιδιότητά του εκτιμά ότι «το κράτος δεν θα πάρει λεφτά από τους εκδότες, καθώς ο ΦΠΑ στον κύκλο παραγωγής του βιβλίου αυξήθηκε από 19% σε 21%, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται πάντα πιστωτικοί».

Ο Στέφανος Πατάκης των ομώνυμων εκδόσεων δεν ανησυχεί με την αύξηση του ΦΠΑ. «Είναι πολύ μικρή και δεν πιστεύω πως θα επηρεάσει τις πωλήσεις των βιβλίων. Αυτή η μικρή αύξηση, αν είναι να βοηθήσει τη χώρα μας να αντιμετωπίσει, έστω και λίγο, τα προβλήματα που έχει, είναι αποδεκτή», συμμαχεί ο μεγάλος εκδότης με τις οικονομικές επιλογές της κυβέρνησης αναφορικά με το βιβλίο.

«Αντέχεται». Αυτή είναι η αρχική και αυθόρμητη αντίδραση του Ηλία Λιβάνη των εκδόσεων «Λιβάνη» για τη μικρή αύξηση του ΦΠΑ. Το πρόβλημα γι' αυτόν είναι ευρύτερο. «Η αγορά βρίσκεται σε πτώση, γιατί το βιβλίο δεν πουλάει τίποτα. Οι αποθήκες μας είναι γεμάτες από τίτλους που δεν έχουν διατεθεί», είναι η αλγεινή διαπίστωσή του.

Γι' αυτό έχει να προτείνει μια σειρά από μέτρα, τα οποία πιστεύει ότι θα σώσουν την παρτίδα για το ελληνικό βιβλίο: «Να μειώσουμε το κόστος παραγωγής, για να πέσει η τελική τιμή του βιβλίου που φθάνει στον αναγνώστη. Αλλά να μειώσουμε και τον αριθμό των τίτλων μέχρι και 40%!». Τον ακούμε να μιλάει για σκληρά εκδοτικά μέτρα και σχεδόν δεν το πιστεύουμε, από μια εικοσαετία που περάσαμε χωρίς φρένο, με υπερπαραγωγή τίτλων.

Εντούτοις, ο Ηλίας Λιβάνης εκτιμά ότι «το βιβλίο, μετά την είσοδο του ευρώ, δεν αυξήθηκε, όπως όλα τα άλλα προϊόντα, μέχρι και πέντε φορές επάνω. Το βιβλίο δεν ξέφυγε. Να σας φέρω ένα παράδειγμα; Ενα βιβλίο που επωλείτο προς 2.000 δρχ. προ του ευρώ, τώρα πωλείται περίπου 3.500 δρχ. Σ' αυτό συνέτεινε ότι οι περισσότερες ελληνικές εκδοτικές επιχειρήσεις είναι οικογενειακές και δεν κοίταξαν να κερδοσκοπήσουν».

Ο Θανάσης Καστανιώτης, αντίθετα με τους συναδέλφους του, δεν υποβαθμίζει την αύξηση του ΦΠΑ. «Θα επηρεάσει την τιμή του βιβλίου, γιατί τον ΦΠΑ το πληρώνει ο αναγνώστης. Είναι εις βάρος του, γιατί δεν επιβαρύνεται μ' αυτό ο εκδότης. Αλλά, τελικά, πιστεύω ότι η αύξηση δεν θα ανακόψει την αγοραστική κίνηση».

«Λίγο το κακό που γίνεται σε μας, αν σκεφτούμε σε τι μέρες ζούμε», μας λέει ο Νώντας Παπαγεωργίου των εκδόσεων «Μεταίχμιο». «Εμείς δεν θα αλλάξουμε τις τιμές. Την αύξηση του 0,5% θα την επιβαρυνθούμε εμείς και θα χάσουμε από το δικό μας κέρδος», μας διαβεβαιώνει. Μάλιστα, για να τονώσει την αγορά του βιβλίου, έχει σκεφτεί, όπως μας εξηγεί, «να χαμηλώσουμε τις τιμές μας, για να μη χάσουμε το κοινό μας. Μην ξεχνάτε ότι το βιβλίο εξακολουθεί να παραμένει φθηνό και δεν παύει να είναι μια ευχάριστη ψυχαγωγία».