Από τη Χαβάη με αγάπη

Ο Ουίλ. Φόκνερ τον αποκαλούσε «πατέρα της αμερικανικής λογοτεχνίας» και από πολλούς θεωρήθηκε ως ο σημαντικότερος Αμερικανός χιουμορίστας της εποχής του. Ο Μαρκ Τουέιν -το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Σάμιουελ Λάνγκορν Κλέμενς- γνωστός ανά τον κόσμο, μεταξύ άλλων, για τα βιβλία του «Οι περιπέτειες του Χοκ Φιν» και «Τομ Σόγιερ», βρέθηκε τον Μάρτιο του 1866 στις Νήσους Σάντουιτς (σημερινή Χαβάη) ως ανταποκριτής της εφημερίδας «Sacramento Union», για μια σειρά ταξιδιωτικών άρθρων. Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από το θάνατό του (21.4.1910) και την κυκλοφορία στην ευρωπαϊκή αγορά του βιβλίου «Επιστολές από τη Χαβάη», μερικά αποσπάσματα από το περιεχόμενό του, όπως εμφανίστηκαν στην ηλεκτρονική σελίδα του «Σπίγκελ», με το ανεπανάληπτο ύφος του Αμερικανού συγγραφέα.

«Εκάλπαζα με το άλογό μου, τον Ουαχού, στους πρόποδες του σβησμένου κρατήρα Λεάχι/ Ντάιαμοντ Χεντ, στο πλαίσιο μιας εκδρομής της ταξιδιωτικής μας συντροφιάς -γυναίκες και άνδρες- και πήρα την καθορισμένη θέση μου. Αυτή δεν ήταν παρά πίσω πίσω, αφού το άλογό μου -παρά την ομολογουμένως κάθε άλλο παρά φιλόζωη συμπεριφορά μου προς αυτό!- επέμεινε στη δική του άποψη και πήγαινε πάντα "οπισθοφυλακή". Στο τέλος συμβιβάστηκα με αυτό - όσο άλογο και αναβάτης παραμέναμε σε απόσταση... ακουστικής επαφής με την υπόλοιπη έφιππη ομάδα. Ετσι κι αλλιώς, στη διένεξη με το ιδιόρρυθμο ζωντανό δεν θα κατάφερνα τίποτε περισσότερο...

(...) Καλπάζαμε και καλπάζαμε, πολύ μεγάλο διάστημα για άτομα που δεν είναι συνηθισμένα να βρίσκονται τόσο πολύ στη σέλα και που τις επόμενες μέρες αισθάνονται με ενοχλητική σαφήνεια τις συνέπειες αυτής της ιππασίας. Τελικά, φτάσαμε σε ένα σημείο, απ' όπου η επιστροφή θα έπρεπε να είναι σύντομη και χωρίς προβλήματα - ωστόσο είχαμε αργήσει και η πλημμυρίδα είχε φθάσει ώς την ακτή. Ο νεαρός ΜακΦάρλαν είπε ότι γνώριζε μια καλή, άνετη διαδρομή πάνω από το λόφο -μια σύντομη παράκαμψη- και η ταξιδιωτική συντροφιά τον ακολούθησε χωρίς αντιρρήσεις. (...)

(...) Σκαρφαλώσαμε ένα βουνό 150 ποδιών, που και προς τα επάνω και προς τα κάτω ήταν απότομο, σαν οικιακός τοίχος, με διάσπαρτα παντού αμέτρητα χοντρά κομμάτια λάβας. Ο δρόμος μπορεί να μην ήταν τόσο φαρδύς όσο εκείνος ο πλατύς δρόμος που λέγεται πως οδηγεί στον όλεθρο, αλλά σίγουρα ήταν το ίδιο επικίνδυνος - και προφανώς είχε τον ίδιο προορισμό... Συμπονούσα τις κυρίες, αλλά δεν βρήκα χρόνο για λόγια παρηγοριάς, αφού ο Ουαχού απαιτούσε όλη μου την προσοχή. Σε κάποια σημεία το δρομάκι περνούσε ξυστά στην άβυσσο και ήταν τόσο απότομο, ώστε το καημένο το ζωντανό πατούσε στις μύτες των οπλών του, προσπαθώντας να κρατηθεί στα πόδια του. Κι ενώ τα οπίσθιά του αιωρούνταν πάνω από τον Ειρηνικό, η μουσούδα του έτεινε ν' ακουμπήσει τα ουράνια...

(...) Ετσι σχηματίζαμε ένα "μνημείο" ιππευόντων, που θα έκανε σ' εμένα πολύ δυσάρεστη εντύπωση όσο κι αν σ' έναν παρατηρητή μπορεί να φαινόταν γραφική. Κατά βάθος ήξερα ότι θα μπορούσα να κρατηθώ στη ράχη του αλόγου μου όσο άντεχαν τα... αυτιά του, απ' όπου είχα γραπωθεί! Αισθάνθηκα μεγάλη ανακούφιση, όταν φθάσαμε σώοι στην κορφή του λόφου, γιατί ο ήλιος είχε πάρει δρόμο να εξαφανιστεί κάτω απ' τα κύματα, η νύχτα έπεφτε στο νησί και μακριά στην πόλη έβλεπες κιόλας ν' ανάβουν τα πρώτα κεριά και οι λάμπες λαδιού. Εκεί παραδεχτήκαμε ότι ο Χένρι μάς είχε προστατεύσει από μια επίπονη πορεία, αποτρέποντάς μας να διασχίσουμε μια αμμώδη παραλία! (...)

(...) Ομως, όσο οι άλλοι ταξιδιώτες εθαύμαζαν την ανατολή της Σελήνης και απολάμβαναν σα βάλσαμο τη νυχτερινή δροσιά και το άρωμα αμέτρητων λουλουδιών, κάποιοι από εμάς ανακαλύψαμε μια νέα δυσκολία - είχαμε φθάσει σ' ένα μέρος, από το οποίο δεν υπήρχε τρόπος επιστροφής, καθώς ήταν τριγυρισμένος από γκρεμούς. (...) Η χαρτογράφηση της περιοχής από τον οδηγό μας αποδεικνυόταν λανθασμένη - είχαμε να επιλέξουμε μεταξύ διανυκτέρευσης στο ύπαιθρο στη φεγγαράδα ή να επιστρέψουμε μέσα στη νύχτα από τον ίδιο κακοτράχαλο δρόμο που είχαμε έρθει. Ευτυχώς, πάνω στην ώρα εμφανίστηκε ένας ντόπιος, που μας έδειξε έναν απίστευτα ομαλό δρόμο επιστροφής και η έφιππη συντροφιά ξεκίνησε πάλι με χαρούμενο καλπασμό - και ο Ουαχού μου με τον δικό του ιδιόρρυθμο βηματισμό. (...)

(...) Το φεγγάρι πλημμύριζε το βουνό, την κοιλάδα και τον ωκεανό με ασημένιο φως και εγώ προσωπικά δεν μετάνιωνα που κάναμε τόσο κόπο - η αίσθηση πως είμαστε και πάλι ασφαλείς, μας έδινε νέα ορμή και ενθουσιασμό και απολαμβάναμε το ωραίο τοπίο πολύ περισσότερο απ' ό,τι θα το κάναμε υπό άλλες συνθήκες. Ποτέ άλλοτε δεν είχα ανασάνει τόσο γλυκό και μυρωδάτο αέρα - τύφλα να 'χουν τα σαλόνια χαλάρωσης και αισθητικής και τα παλιά κουρεία! (...)».

ΣτΜ: Οι σημειώσεις από τη Χαβάη δημοσιεύθηκαν την ίδια χρονιά συγγραφής τους στην εφημερίδα. Επειτα από προτροπή του εκδότη της εφημερίδας «Alta California», Τζον ΜακΚομπ, αλλά και λόγω της απήχησης των κειμένων του, ο Μ. Τουέιν διοργάνωσε σειρά διαλέξεων, που τον καταξίωσαν ως ικανό ομιλητή. *

• Πλανήτης Γη
• Υπεύθυνος: Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ, Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 23 Απριλίου 2010