ΜΠΑΧΑΑ ΤΑΧΕΡ: «Οι Αραβες δεν είναι μόνο χαρέμια και βόμβες»

• Ο βραβευμένος αιγύπτιος συγγραφέας παρουσίασε στην Αθήνα την πρώτη ελληνική έκδοση μυθιστορήματός του

• ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ | Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

«Αφήστε τις κυβερνήσεις έξω από τη λογοτεχνία» τόνισε μεταξύ άλλων ο αιγύπτιος συγγραφέας Μπάχαα Τάχερ, ο βραβευμένος το 2008 με το Διεθνές Βραβείο Αραβικού Μυθιστορήματος (το αποκαλούμενο Βooker Ρrize του αραβόφωνου κόσμου), σε εκδήλωση που διοργάνωσαν χθες προς τιμήν του στην Αίθουσα του Αιγυπτιακού Μορφωτικού Κέντρου το Μορφωτικό Κέντρο της Πρεσβείας της Αιγύπτου στην Αθήνα και ο Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του μυθιστορήματός του «Οαση στο ηλιοβασίλεμα».

Η λογοκρισία που αντιμετωπίζουν οι διανοούμενοι στις χώρες του ισλαμικού κόσμου τέθηκε στο πλαίσιο της χθεσινής εκδήλωσης. Ηταν ο λόγος για τον οποίο ο Τάχερ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αίγυπτο στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και να καταφύγει σε άλλες χώρες της Αφρικής, στην Ασία και στην Ελβετία, όπου τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 εργάστηκε ως μεταφραστής για λογαριασμό των Ηνωμένων Εθνών. Σήμερα ζει στο Κάιρο και ισχυρίζεται πως οι αιγύπτιοι συγγραφείς είναι ελεύθεροι να γράφουν ό,τι θέλουν. «Το θέμα όμως είναιαν αυτά που γράφουν έχει σημασία να ακουστούν».

Πολιτικοποιημένος και με κοινωνικό προβληματισμό, ο Τάχερ δεν γράφει μόνο για να ψυχαγωγήσει. Εχει γράψει για τις σχέσεις των μουσουλμάνων και των χριστιανών της Αιγύπτου, τους αγώνες των συμπατριωτών του για ανεξαρτησία, τις σφαγές των Παλαιστινίων στη Σάμπρα και στη Σατίλα. «Οταν ήμουν νέος, πιστεύαμε ότι η λογοτεχνία ήταν σοβαρή τέχνη και ότι θα άλλαζε τον κόσμο. Αυτό δεν έγινε, αλλά συνεχίζουμε πάντα με την ελπίδα ότι θα συμβάλει σε κάποια αλλαγή».

Μέσω της μετάφρασης της αραβικής λογοτεχνίας, στην οποία δόθηκε αρκετή έμφαση στη χθεσινή εκδήλωση, μπορεί ο δυτικός αναγνώστης να εξοικειωθεί με τον αραβικό πολιτισμό; Ο κ. Τάχερ απαντά ότι πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες, αλλά «δεν μπορεί να αλλάξει μέσα σε μία νύχτα η νοοτροπία του δυτικού ανθρώπου για τον αραβικό κόσμο-τα στερεότυπα της εξωτικής Ανατολής με τα χαρέμια, όπου κυριαρχούν η ηδυπάθεια και η ραστώνη, δυστυχώς δεν έχουν ακόμη καταρριφθεί». Από την άλλη, «είναι έγκλημα η δαιμονοποίηση σύσσωμου του αραβικού κόσμου μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, όπως έγκλημα ήταν και τα τρομοκρατικά χτυπήματα. Στο όνομα των λίγων που ευθύνονται για αυτά καταδικάζονται ολόκληροι λαοί».

«Με τους Ελληνες όμως υπάρχει συγγένεια» συνέχισε ο κ. Τάχερ, τον οποίο συναντήσαμε στην τρίτη επίσκεψή του στην Ελλάδα. «Είμαστε λαοί της ίδιας θάλασσας και έχουμε κοινά στοιχεία το πάθος, τη συμπόνια για τους αδύναμους και τους κατατρεγμένους, το μεταφυσικό στοιχείο, την πίστη σε μια μέλλουσα ζωή». Ο 75χρονος συγγραφέας, ο οποίος γνωρίζει καλά το έργο των αρχαίων κλασικών, του Καβάφη και του Καζαντζάκη, δήλωσε γοητευμένος από τον Βενέζη, τον οποίο ανακάλυψε πρόσφατα.

Οι Αραβες διαβάζουν και, παρά την κρίση, οι πωλήσεις των βιβλίων τα τελευταία πέντε χρόνια είναι αυξημένες, μας μετέφερε ο κ. Τάχερ, ενώ υπάρχουν πολλοί καλοί σύγχρονοι συγγραφείς. Στην αναγνώριση της αξιόλογης αραβικής λογοτεχνίας και στην ενθάρρυνση της μετάφρασης και της γνωριμίας του διεθνούς κοινού με την αραβόφωνη λογοτεχνία αποσκοπεί και η θέσπιση του Διεθνούς Βραβείου Αραβικού Μυθιστορήματος.

• Η υπόθεση του βιβλίου

Στα τέλη του 19ου αιώνα και ενώ η Αίγυπτος βρίσκεται υπό βρετανική κατοχή οι πολιτικές πεποιθήσεις του αξιωματικού της αστυνομίας Μαχμούτ Αμπντ αλ Ζάχερ και οι σχέσεις του με τους αιγύπτιους εθνικιστές τού κοστίζουν μια δυσμενή μετάθεση στην Οαση της Σίβα, όπου μεταβαίνει με την ιρλανδή σύζυγό του.

Ο άνυδρος και σαγηνευτικός κόσμος της ερήμου ανατρέπει τις ισορροπίες τους και φέρνει τον καθένα αντιμέτωπο με τον εαυτό του.

• ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

η Μπάχαα Τάχερ, «Οαση στο ηλιοβασίλεμα», μετάφραση Πέρσα Κουμούτση, Εκδόσεις Λιβάνη, 2009, σελ. 359, τιμή 18 ευρώ.

• Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=321990&dt=24/03/2010#ixzz0j4Iazm6L