Αγνωστη η σύγχρονη Ελλάδα στους Ευρωπαίους

• Ακόμη και ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης δεν είναι αναγνωρίσιμο όνομα στο αγγλόφωνο κοινό

Πολλοί επιφανείς βρετανοί εκδότες, ακόμη και οι πανεπιστημιακές εκδόσεις της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ, απέρριψαν διαδοχικά την πρόταση για την έκδοση της βιογραφίας του Γιώργου Σεφέρη λόγω έλλειψης αναγνωρισιμότητας του ονόματός του, ανέφερε χθες ο Ρόντρικ Μπίτον, καθηγητής Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Κing΄s College του Λονδίνου, στο πλαίσιο ημερίδας για την ελληνική βιογραφία που διεξήχθη στο κολέγιο Deree.

«Οταν υπέβαλα σε βρετανό εκδότη πρόταση για την κυκλοφορία μιας βιογραφίας του Καζαντζάκη, δεν μπήκε καν στον κόπο να μου απαντήσει. Μια νέα βιογραφία για τον Καβάφη, αν ήταν καλογραμμένη, ενδέχεται να είχε καλύτερη τύχη, αλλά ο Σικελιανός; Ο Σολωμός;».

Πρόσωπα και γεγονότα της νεότερης Ελλάδας είναι λίγο γνωστά στο εξωτερικό. «Ιστορικά υπάρχει στη Μεγάλη Βρετανία ενδιαφέρον για την αρχαία Ελλάδα και τις κλασικές σπουδές και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αναπτύχθηκε και το ενδιαφέρον για το Βυζάντιο. Η νεότερη Ελλάδα απασχολεί ένα εξειδικευμένο κοινό, το οποίο δείχνει μεν σταθερό ενδιαφέρον αλλά περιορίζεται στον χώρο του πανεπιστημίου. Για παράδειγμα, στη Μ. Βρετανία τον Βενιζέλο τον γνώριζαν καλά στην εποχή του, αλλά σήμερα το ευρύ κοινό αγνοεί ποιος ήταν» επισημαίνει ο σερ Μάικλ Λουέλιν-Σμιθ, ιστορικός και πρώην πρέσβης της Μ. Βρετανίας στην Ελλάδα, ο οποίος ετοιμάζει μια βιογραφία του Ελευθέριου Βενιζέλου που αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2012. Και αναφέρει: «Αγνοούν και την ιστορία της εποχής του, γι΄ αυτό και στη βιογραφία του πρέπει να εξηγηθούν πολλά ιστορικά γεγονότα». «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον στη Μ. Βρετανία για την Ελλάδα και είναι πάντοτε δημοφιλής τουριστικός προορισμός, όπως και για την αρχαιοελληνική κληρονομιά της» μας είπε ο Γουίλιαμ Σεντ Κλερ, ιστορικός, ερευνητής και συγγραφέας του βιβλίου «Ο λόρδος Ελγιν και τα Μάρμαρα», «γι΄ αυτό μάλιστα υπάρχει και μεγάλο ενδιαφέρον και υποστήριξη από το βρετανικό κοινό στο ελληνικό αίτημα για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα», αλλά, συνεχίζει, στη σύγχρονη εποχή «οι νέοι άνθρωποι, παντού, στρέφονται σε σπουδές και σε αντικείμενα που θα τους εξασφαλίσουν ευκολότερα δουλειά από ό,τι, για παράδειγμα, οι σπουδές στη βυζαντινή και στη νεοελληνική τέχνη».

Η βιογραφία Σεφέρη του Ρόντρικ Μπίτον έχει πουλήσει 10.000 αντίτυπα στην Ελλάδα, αλλά δεν είχε αντίστοιχη ανταπόκριση στο αγγλόφωνο κοινό. Το επόμενο σχέδιο του καθηγητή Μπίτον είναι η γνωριμία του αγγλόφωνου κοινού με την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από τη βιογραφία που ετοιμάζει για τον αναγνωρίσιμο λόρδο Βύρωνα και τη συμβολή του στον ελληνικό αγώνα για ανεξαρτησία.

Η βιογραφία στον αγγλοσαξονικό κόσμο αποτελεί είδος με μεγάλη παράδοση και είναι εξαιρετικά αγαπητό, με πωλήσεις που συχνά συναγωνίζονται αυτές των μυθιστορημάτων.

• «Ταμπού οι βιογραφίες πολιτικών»

Οι Βρετανοί αγαπούν τα βιογραφικά πορτρέτα, τα οποία, βασισμένα σε πηγές και επιστημονικά τεκμηριωμένα αλλά ταυτόχρονα ελκυστικά. Από την ομιλία του σερ Λουέλιν-Σμιθ προέβαλε ζωντανά ένας ενδιαφέρων Βενιζέλος, στην πολιτική αλλά και στην ανθρώπινη διάστασή του, μέσα από λεπτομέρειες για την εμφάνισή του, τις προτιμήσεις του στο φαγητό, τις σχέσεις του με τους ανθρώπους του προσωπικού του κύκλου. «Στην Ελλάδα φαίνεται πως είναι ταμπού το να καταπιαστεί κανείς με τη βιογραφία ενός πολιτικού προσώπου με τρόπο που να μην είναι ούτε αγιογραφία ούτε πολεμική εναντίον του. Δεν υπάρχουν βιογραφίες που ακολουθούν τη μέση οδό».

• ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Σάββατο 13 Μαρτίου 2010