Ορίζεται ο ποιητής; Υπάρχει μέθοδος;

Από τον Ντίνο Σιώτη

«Ωστόσο, ό,τι και να πει κανείς, ποιητής είναι εκείνος που γράφει ποιήματα με μέτρο, ρυθμό και ομοιοκαταληξία», είπε ο Μαρσέλ Ντυσάν στα μέσα του περασμένου αιώνα, αντιγράφοντάς το, προφανώς, από κάποια εγκυκλοπαίδεια.

Αυτό ισχύει ώς έναν βαθμό και σήμερα. Φτάνει όμως αυτό για να ορίσει τον ποιητή; Μπορεί ο κάθε ποιητής να έχει τον δικό του ορισμό για το τι σημαίνει «ποιητής» ή να ισχύουν τόσοι ορισμοί ανάλογα με το με ποιους ποιητές έχει «κοιμηθεί» και με το ποιες θεωρίες και πρακτικές ποίησης έχει ασπασθεί ο ερωτώμενος. Μπορεί, τέλος, κάποιος ποιητής να σου πει ότι εξ ορισμού είναι πέραν ορισμού. Ναι, εντάξει όλα αυτά, αλλά «ορίζεται ο ποιητής;»

Ο Σεφέρης έγραψε στον «Βασιλιά της Ασσίνης» «ο ποιητής ένα κενό» και μ' αυτό ξεμπέρδεψε. Ισως είχε στο νου του το «κούφον γαρ χρήμα ποιητής έστιν», όπως εύστοχα επισημαίνει η Τασούλα Καραγεωργίου σε πρόσφατο τεύχος του περιοδικού Πλανόδιον. Κάθε άλλο παρά ένα κενό, θα αντιτάξουν πολλοί, όχι ασήμαντοι ποιητές. Ασφαλώς ο Σεφέρης εννοούσε ένα μεταφυσικό κενό, ένα κενό που δεν πληρούται ούτε και από την ίδια τη ζωή, πόσω μάλλον από την ποίηση. Ωστόσο επιμένω: ορίζεται ο ποιητής;

Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα δεν φτάνει να δούμε αν συμφωνεί έστω μια μερίδα της κοινωνίας των ποιητών στο τι σημαίνει να είναι κανείς ποιητής, αλλά πρέπει να ψάξουμε και το τι συναποτελεί σήμερα την ποίηση, σε μια εποχή απίστευτης ενίσχυσης του εγωισμού, παγκοσμιοποιημένης μοναξιάς και υπαρξιακής ύφεσης.

Βασικά ποιητής δεν είναι εκείνος που απλώς γράφει για να εκφρασθεί ή για να εκφράσει ό,τι τον περιβάλλει ή τον διαμορφώνει. Ούτε κάνει κάποιον ποιητή μόνο το γεγονός ότι γράφει ποιήματα. Για να μιλήσω απλά: ποιητής είναι εκείνος που γράφει για να κατανοήσει πρωτίστως τον εαυτό του, τον ρόλο του στη ζωή, την ίδια τη ζωή, τα πράγματα, τον περιβάλλοντα κόσμο και χώρο. Και να τα ερμηνεύσει μέσω της ποίησης. [...] ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

• Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010