ΕΠΙΜΕΤΡΟ στην «Επινόηση της πραγματικότητας» του Β. Ραπτόπουλου

Από τον Αλέξη Ζήρα

ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ που ξαναβγαίνει, όπως αυτή η τρίτη έκδοση της «Επινόησης της πραγματικότητας», συνήθως δεν βρίσκεται στις πρώτες ζητήσεις των κριτικών.

Ο φετιχισμός τού αμέσως επόμενου βιβλίου, δηλαδή του νεότερου που διαδέχεται τάχιστα το νέο, είναι τόσο διαδεδομένος στα επαρχιακά λογοτεχνικά μας ήθη, ώστε όχι τυχαία οι εκδότες που «σέβονται τον εαυτό τους» αποφεύγουν, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, να επανεκδίδουν βιβλία όταν θεωρούν ότι αυτά έχουν κατά κάποιον τρόπο κάνει τον κύκλο τους. Επομένως, η «Επινόηση» είναι μία από τις εξαιρέσεις, αν και ο Ραπτόπουλος δεν είναι η πρώτη φορά που δείχνει ότι νοιάζεται για τα πεζά που κατά καιρούς διέσπειρε σε διάφορους εκδοτικούς οίκους. Γιατί είναι κυριευμένος βασανιστικά από το όραμα «του έργου». Αναφέρεται σ' αυτά στις συνεντεύξεις του, τα συγκεντρώνει, και, επειδή είναι ένας συγγραφέας αυτοαναφορικός, όχι σπάνια θυμίζει πλαγίως στον αναγνώστη του ότι αυτό που διαβάζει ανήκει σε μια γενεαλογία μυθιστορηματική και ότι καλό είναι να προσέξει τις υποδόριες ή τις σαφείς συγγένειες που διακρίνονται με άλλα, προηγούμενα πεζά του. Θα έλεγα μάλιστα, χωρίς να πιστεύω πως υπερβάλλω ιδιαίτερα, ότι έτσι που ξανασυναντούμε τα μυθιστορηματικά του πρόσωπα, ανδρικά ή γυναικεία, σε διαφορετικά βιβλία του, έτσι όπως ξαναβρίσκουμε τα ίδια περιβάλλοντα, και, ιδίως, έτσι όπως δείχνουν να συνδέονται πολλά από τα πρόσωπα με ψυχικούς δεσμούς (εννοώ προπάντων ότι σέρνουν μαζί όπου και να πάνε τον σάκο των υποσυνείδητων τερατογενέσεών τους), σχηματίζουν στην πινακοθήκη της νεότερης πεζογραφίας μας μια μικρή κοινωνία ευδιάκριτων και αλλόκοτων τύπων. Ολοι τους, θα έλεγε κανείς, είναι σφραγισμένοι από κάτι το μοιραίο, κάτι που λοξεύει από την καθημερινότητα και τον μέσο όρο, και, όχι τυχαία, ο νους μας πηγαίνει, ψάχνοντας συγγένειες και κοινές ρίζες, τόσο σε αμερικανούς μάστορες της αφήγησης που ο Ραπτόπουλος τους είχε ανέκαθεν στο εικονοστάσι του: τον Ουίλιαμ Φόκνερ, τον Τζον Στάινμπεκ, τον Ρέιμοντ Κάρβερ, τον Τζέρομ Ντέιβιντ Σάλιντζερ, τον Ρέιμοντ Τσάντλερ, τον Στίβεν Κινγκ, όσο και σε κάποιους έλληνες: τον Μένη Κουμανταρέα και τον Δημήτρη Νόλλα. [...] ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

• Βιβλιοθήκη, Πέμπτη 11 Μαρτίου 2010