«Εχω δύο πατρίδες, την Κίνα και την Ελλάδα» λέει ο μεταφραστής του Ελύτη και άλλων ελλήνων ποιητών Λιου Ρούι Χονγκ
«Με πέθαιναν κυριολεκτικά οι λέξεις, η σύνθεση, οι έννοιες και τα νοήματά τους και πάνω απ' όλα ο τόνος, ο ρυθμός και η ατμόσφαιρα των ποιημάτων», λέει ο Λεωνίδας Ρουί Χονγκ ΛίουΕίναι γνωστός ως «Λεωνίδας». Και δεν είναι συγγραφικό ψευδώνυμο. Ο Λιου Ρούι Χονγκ, ο 55χρονος μεταφραστής του Ελύτη στα κινεζικά, ο οποίος έλαβε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2009 βαφτίστηκε χριστιανός στη Χαλκιδική το 1994. Σίγουρα τον έχουμε δει σε κάποιο δελτίο ειδήσεων, ως συνοδό και διερμηνέα ελλήνων πολιτικών, μεταξύ άλλων του Ανδρέα Παπανδρέου, του Κώστα Σημίτη, του Κώστα Καραμανλή, του Καρόλου Παπούλια και του Θεόδωρου Πάγκαλου. Πρωτοήρθε στην Ελλάδα το 1983 για διετή μετεκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εκτοτε πηγαινοέρχεται μεταξύ Κίνας και Ελλάδας, όπου έζησε με την οικογένειά του για μεγάλα διαστήματα. Με αφορμή την επικείμενη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης με τιμώμενη χώρα την Κίνα, δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας, σε άπταιστα ελληνικά.
- Πού μάθατε ελληνικά καιπώς τα επιλέξατε;
«Τα έμαθα στο Πανεπιστήμιο Διεθνών Σπουδών της Σανγκάης, όπου υπάρχει Τμήμα Νεοελληνικής Γλώσσας. Για να είμαι ειλικρινής, η επιλογή αρχικά δεν ήταν δική μου. Ηταν “ανάγκη του κράτους”, όπως μου εξήγησε το Πανεπιστήμιο κατά την εισαγωγή μου. Αλλά χαίρομαι πολύ που τα έμαθα».
- Ποιους άλλους συγγραφείς έχετε μεταφράσει; Το «Αξιον εστί» ήταν δική σας πρόταση ή σας το ανέθεσαν;
«Εχω μεταφράσει Καβάφη, Σεφέρη και Ρίτσο. Η πρόταση για τη μετάφραση του “Αξιον εστί” ήταν δική μου. Είχα μεταφράσει ήδη το 1987 αποσπάσματα από τη “Γένεση” για μια ποιητική ανθολογία νομπελιστών».- Εχει ξαναμεταφραστεί Ελύτης στα κινεζικά; Πόσο καιρό σας πήρε η μετάφραση και ποιες δυσκολίες συναντήσατε;
«Είχαν μεταφραστεί μερικά αποσπάσματα, αλλά μέσω άλλων γλωσσών. Η μετάφραση μού πήρε συνολικά δύο χρόνια και οι βασικές δυσκολίες ήταν από τη μια η ίδια η ποιητική γλώσσα του Ελύτη, με τους λεκτικούς συνδυασμούς και τις μεταφορές της, αλλά κυρίως οι πηγές από όπου αντλούσε ο ποιητής όλα αυτά τα ιστορικά, μυθολογικά, θρησκευτικά και λαογραφικά στοιχεία, καθώς και τα προσωπικά βιώματά του».
-Πότε πρωτοδιαβάσατε Ελύτη;«Στο τρίτο έτος των σπουδών μου, το 1981, διάβασα τους “Προσανατολισμούς” και τον “Ηλιο τον Πρώτο” και γοητεύτηκα από την ελληνική φύση, τον ήλιο, τη θάλασσα, τη διαφάνεια του φωτός, που είναι μια ιδανική εικόνα της αρμονίας του Σύμπαντος, της σχέσης ανθρώπου και φύσης».
- Με τι ασχολείστε τώρα;
«Μόλις ολοκλήρωσα τη μετάφραση μιας ανθολογίας 50 σύγχρονων κινέζων ποιητών, που θα εκδοθεί σύντομα στην Ελλάδα, και τριών βιβλίων του Ευγένιου Τριβιζά. Τώρα μεταφράζω το βιβλίο της Νάσιας Γιακωβάκη “Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Μια καμπή στην ευρωπαϊκή αυτοσυνείδηση, 17ος-18ος αιώνας”. Μελλοντικά όνειρα είναι να μεταφράσω τα “Απαντα” του Ελύτη και νεότερους ποιητές, από τη γενιά του ΄70 και μετά, διότι εκεί υπάρχει σημαντικό κενό».
- Τι σήμαινε για σας το Βραβείο Μετάφρασης;
«Ηταν οπωσδήποτε μεγάλη τιμή για μένα, αποτελεί όμως και αναγνώριση της προσπάθειας όλων των κινέζων ελληνομαθών».
-Διαβάζουν οι Κινέζοι ελληνικά βιβλία και τι είδους;
«Τα τελευταία χρόνια τα ελληνικά βιβλία που κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα κινεζικά έχουν πολλαπλασιαστεί. Είναι κυρίως λογοτεχνικά, ιστορικά ή τουριστικά. Το ενδιαφέρον των κινέζων αναγνωστών για την Ελλάδα όλο και αυξάνεται, ιδιαίτερα με γεγονότα όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το Πολιτιστικό Ετος της Ελλάδας στην Κίνα κτλ. Πιο δημοφιλείς συγγραφείς είναι ο Καζαντζάκης, ο Ελύτης και ακολούθως ο Καβάφης».
-Ο εκδότης σας ειδικεύεται στην έκδοση ελληνικών βιβλίων; Πόσοι εκδότες εκδίδουν ελληνικά στην Κίνα;
«Ο εκδοτικός οίκος λέγεται Υilin, που στα κινεζικά σημαίνει “Το δάσος της μετάφρασης”, οπότε καταλαβαίνετε ότι ειδικεύεται στην έκδοση μεταφράσεων και φημίζεται για την ποιοτική επιλογή τίτλων. Οι εκδότες που εκδίδουν ελληνικά βιβλία στην Κίνα, συνολικά, πρέπει να είναι περίπου δέκα».«Δεν μου έχει επιβληθεί ποτέ λογοκρισία»-Στην Κίνα πόσοι γνωρίζουν ελληνικά; Υπάρχει κάποιο κέντρο για την ελληνική γλώσσα;
«Ελληνικά γνωρίζουν περισσότερα από 100 άτομα και η καρδιά της ελληνικής γλώσσας χτυπάει στη Σανγκάη, που είναι η έδρα των ελληνικών σπουδών. Ακολουθούν το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, με το Ινστιτούτο Ελληνικών Μελετών, και το Πανεπιστήμιο Νανκάι με το Ιδρυμα Βυζαντινών Μελετών».
-Για να μεταφραστεί ένα βιβλίο στα κινεζικάπρέπει πρώτα να εγκριθεί από κάποια επιτροπή ως προς το περιεχόμενό του; Υπάρχει λογοκρισία;
«Δεν νομίζω, τουλάχιστον δεν έχει συμβεί σε εμένα. Και τα κριτήρια έχουν αλλάξει όμως, δεν είναι όπως παλιά. Η επιλογή γίνεται βάσει της καλλιτεχνικής αξίας ενός έργου».
- ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Το «Αξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη σε μετάφραση στα κινεζικά του Λιου Ρούι Χονγκ (σελ. 132) κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Υilin Ρress το 2008.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=322507&dt=27/03/2010#ixzz0jLvjllDX
No comments:
Post a Comment