Πανελλήνια έρευνα Αναγνωστικής Συμπεριφοράς του ΕΚΕΒΙ

• Το «Βήμα της Κυριακής», πρώτη προτίμηση των αναγνωστών από τις κυριακάτικες εφημερίδες

• ΤΟ ΒΗΜΑ:  05/04/2011, 07:57

Από αριστερά: Κατρίν Βελισσάρη, Τάκης Θεοδωρόπουλος

Δουλεύουμε περισσότερο και διαβάζουμε λιγότερο, όμως ευτυχώς ο σκληρός πυρήνας των συστηματικών αναγνωστών που διαβάζουν περισσότερα από 10 βιβλία τον χρόνο παραμένει σταθερός. Η ελληνική και η ξένη λογοτεχνία πρωταγωνιστούν στις αναγνωστικές επιλογές, με τις γυναίκες να είναι οι πιο συστηματικές αναγνώστριες. Ορατά τα πρώτα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης: αν και το βιβλίο αντιστέκεται, αυξάνονται οι αναγνώστες που δανείζονται βιβλία από φίλους ή από βιβλιοθήκες. Η Λένα Μαντά και η Βικτόρια Χίσλοπ εισβάλλουν στην πρώτη εξάδα των πιο επιδραστικών συγγραφέων μαζί με τον Καζαντζάκη και τον Ντοστογέφσκι.

Αυτά είναι μερικά από τα αποτελέσματα της Γ΄ Πανελλήνιας Έρευνας Αναγνωστικής Συμπεριφοράς και Πολιτιστικών Πρακτικών που διενήργησε η Metron Analysis για λογαριασμό του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, την οποία παρουσίασαν τη Δευτέρα ο πρόεδρος του ΕΚΕΒΙ Τάκης Θεοδωρόπουλος, η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ Κατρίν Βελισσάρη, ο διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis Στράτος Φαναράς και ο Σωκράτης Καμπουρόπουλος, ειδικός σύμβουλος του ΕΚΕΒΙ, υπεύθυνος για την παρακολούθηση της έρευνας.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.502 ατόμων άνω των 15 ετών σε όλη τη χώρα, από τα μέσα Νοεμβρίου ως τα μέσα Δεκεμβρίου του 2010. Δίνει αποτελέσματα σε γενικές γραμμές θετικά για την άνοδο της αναγνωσιμότητας, ενώ αποτυπώνει και τους πρώτους τριγμούς στην οικονομία του βιβλίου λόγω της κρίσης.

• Αισιόδοξα νέα τα καλά ποσοστά των αναγνωστών

Σε ό,τι αφορά τα ποσοστά αναγνωσιμότητας, σταθερό παραμένει και στις τρεις έρευνες αναγνωσιμότητας του ΕΚΕΒΙ (οι προηγούμενες έγιναν το 1999 και το 2004) το ποσοστό των αναγνωστών που διαβάζουν περισσότερα από δέκα βιβλία τον χρόνο. Σε 780.000 αναγνώστες (έναντι 700.000 το 1999), μεταφράζεται το ποσοστό 8,1% . Επόμενη καλή είδηση η αύξηση του ποσοστού των «ασθενέστερων» αναγνωστών, εκείνων δηλαδή που διαβάζουν από 1-9 βιβλία τον χρόνο, που φτάνει στην παρούσα έρευνα το 34,2% του πληθυσμού (έναντι 25,4% το 2004 και 29,3% το 1999).

Τι είναι εκείνο που αποτρέπει από την ανάγνωση βιβλίων; Η αύξηση του χρόνου εργασίας, που έφτασε το 2010 τις 45,4 ώρες την εβδομάδα.

• Ποιοι και τι διαβάζουν

Όπως και στις προηγούμενες έρευνες, προκύπτει ότι οι γυναίκες είναι εκείνες που διαβάζουν περισσότερο με ποσοστά που αυξάνονται καθώς προχωρούμε από τους συστηματικούς στους ολοένα και ασθενέστερους αναγνώστες.
Στο σύνολό τους οι αναγνώστες διαβάζουν περισσότερο ελληνική και ξένη λογοτεχνία, και ακολουθούν η ιστορία, η ψυχολογία και η θρησκεία. Ιστορία, φιλοσοφία, πολιτικό βιβλίο και κοινωνικές επιστήμες ελκύουν περισσότερους άνδρες από γυναίκες αναγνώστες.

Οσο για τους συγγραφείς που τους επηρεάζουν περισσότερο, τον Νίκο Καζαντζάκη δηλώνουν στο σύνολό τους ως πιο επιδραστικό συγγραφέα οι αναγνώστες. Ο Ντοστογέφκσι, ο Καβάφης, ο Λουντέμης, κλασικοί συγγραφείς και νεανικά αναγνώσματα, στις πρώτες προτιμήσεις ανενεώνονται με την παρουσία της Λένας Μαντά και της Βικτόριας Χίσλοπ.
Οι εφημερίδες είναι και σε αυτήν την έρευνα τα αναγνώσματα που συγκεντρώνουν τις περισσότερες προτιμήσεις (28%), με πρώτο στις προτιμήσεις τους από τα κυριακάτικα φύλλα το «Βήμα της Κυριακής». Το βιβλίο ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής έχοντας κερδίσει έδαφος (27%). Στην τρίτη θέση βρίσκονται τα περιοδικά, με τα γυναικεία να έρχονται πρώτα στις προτιμήσεις.

Βιβλίο και τηλεόραση έχουν αντίστροφη σχέση, σε ευθεία σχέση βρίσκεται όμως το βιβλίο με άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως ο κινηματογράφος, το θέατρο, οι συναυλίες, τα ταξίδια.

• Πόσα πληρώνουν, από πού τα προμηθεύονται, πώς πληροφορούνται

Οι συστάσεις από στόμα σε στόμα παραμένουν ο βασικότερος τρόπος ενημέρωσης. Εχει αυξηθεί όμως η απήχηση του διαδικτύου σε σχέση με το 2004 ενώ έχει μειωθεί ο ρόλος των κριτικών και των διαφημίσεων στον Τύπο.
Σε ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία αλλά και σε αλυσίδες βιβλιοπωλείων ξοδεύουν 11,6 ευρώ τον μήνα κατά άτομο οι αναγνώστες (19,9 ευρώ οι συστηματικοί).

• Πολιτισμός, βιβλίο και κρίση

Η οικονομική κρίση αντανακλάται σε αρκετά από τα ευρήματα της έρευνας: αυξάνεται ο δανεισμός βιβλίων από φίλους και συγγενείς και από τις βιβλιοθήκες, καθώς τα αντίστοιχα ποσοστά έχουν αυξηθεί την τελευταία δεκαετία, μειώνεται ο μέσος όρος των αναγνωσμένων βιβλίων (5,6 βιβλία το 2010, έναντι 7 βιβλίων το 1999), ενώ, σε ό,τι αφορά τις πολιτιστικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν οι αναγνώστες, παρατηρείται μείωση της συμμετοχής σε δραστηριότητες του λεγόμενου «υψηλού» πολιτιστικού προφίλ (όπερα και συναυλίες κλασικής μουσικής, παρουσιάσεις βιβλίων, επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους).

Τα πλήρη πορίσματα της έρευνας βρίσκονται στον κόμβο του ΕΚΕΒΙ