Thursday, April 21, 2011

Παπαδιαμάντης, ο σύγχρονός μας

  • Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΟΡΑΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΚΙΑΘΙΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
  • Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΙΔΑΛΗ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 21 Απριλίου 2011
Ο παραλοϊσμένος από τον έρωτα μπαρμπα-Γιαννιός του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ήταν η πρώτη πηγή έμπνευσης για τον εικαστικό Δημήτρη Μοράρο, μαθητή του Γιάννη Τσαρούχη, με δεκαπέντε ζωγραφιές στο διήγημα «Ερωτας στα χιόνια» (εκδόσεις «Μυγδονία», Θεσσαλονίκη, 2001).
Με έργα δικά του, στις ίδιες εκδόσεις, ακολούθησε ο «Ξεπεσμένος δερβίσης». Τέλη του 2010 η συλλογή διηγημάτων του Παπαδιαμάντη «Να είχε ο έρωτας σαΐτες» πάλι με ζωγραφιές του (εκδόσεις «Μεταίχμιο»).
Ο Δήμος Σκιάθου, σε συνεργασία με τη «Μυγδονία», εξέδωσε φέτος ημερολόγιο αφιερωμένο στα 100 χρόνια από το θάνατο του Παπαδιαμάντη με αποσπάσματα διηγημάτων του και με ένα ζωγραφικό «άρωμα» από τον Δ. Μοράρο. Στον Βόλο, στο Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο ντε Κίρικο, έγινε πρόσφατα έκθεση με πενήντα έργα του εμπνευσμένα από τον Σκιαθίτη.
  • Τι σας προσέλκυσε στον Παπαδιαμάντη ;
«Μ' εντυπωσίαζε πάντα πώς ένας εργένης, κλεισμένος συνεχώς σ' ένα γραφείο αθηναϊκής εφημερίδας, γράφει με τόση ζωντάνια και λεπτομέρεια για τη φύση, για ανθρώπινους τύπους, για γλέντια και πανηγύρια με τόση στοργή και συμπάθεια. Χαρακτήρες καθημερινής ζωής που δύσκολα θα τους ανεχόμασταν, μας τους προσφέρει προστατεύοντάς τους, ώστε να μας είναι σχεδόν συμπαθείς».
  • Σε ποια ιστορία του έχετε αδυναμία;
«Στη "Νοσταλγό", όπου ξεπερνά το βάρος της απιστίας με μια χαριτωμένη ελαφρότητα και με βαθιά ανθρώπινη συγκατάβαση. Πραγματεύεται επίσης αυτό που σήμερα μας απασχολεί: την πατρίδα. Η νοσταλγία, η προσδοκία, η επιστροφή. Ισως θεωρούσε κι αυτός ότι η μόνη πατρίδα είναι η μνήμη».
  • Αγγίζει την εποχή μας ο Παπαδιαμάντης;
«Στο διήγημά του "Θέρος - έρως" περιγράφει μια νέα κοπέλα, προσωποποίηση της άνοιξης, αναδεικνύοντας τη θηλυκότητα, την αυταρέσκεια, το νάζι, την πονηριά της ("τα χείλη με την ψίθυρον φωνήν εφαίνοντο μορμυρίζοντα: φίλησέ με"). Το ντύσιμό της ("τόσον βραχύ και τόσον εντέχνως διπλωμένο, ώστε ήτο ως να μην το εφόρει"), τον τρόπο που τα φορά ή τα αφαιρεί για να πετύχει την πρόσκληση-πρόκληση του "έρωτα". Δεν είναι σαν να περιγράφει σημερινή σκηνή; Αυτά τα κείμενα είναι κάτι σαν άμυνα στον βομβαρδισμό που δεχόμαστε -από φυλακής πρωίας μέχρι νυκτός- με ήχους και εικόνες από την τηλεόραση και τις διαφημίσεις.
Και κάτι, μ' αφορμή τη λεγόμενη κρίση. Οταν ο Γαβριηλίδης τού είπε "θα σου δίνω 150 δρχ.», απάντησε "100 μου φτάνουν"! Ας σκεφτούμε την υπερκατανάλωση, τις υπερβολές, τις πλαστές ανάγκες τις οποίες μας δημιούργησαν και στις οποίες οι περισσότεροι υποκύψαμε».

No comments: