Καζαντζάκης σε νέα τροχιά

• Το νέο μουσείο, κοντά στο Ηράκλειο, αναπτύσσει αξιοπρόσεκτη εκδοτική δραστηριότητα. 
• Του Νικου Βατοπουλου. Η Καθημερινή, 12/03/2011

• Δεκαπέντε χιλιόμετρα νοτίως του Ηρακλείου βρίσκεται το αναγεννημένο εκ βάθρων Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη. Είναι στο χωριό Μυρτιά (Βαρβάροι) και από το 2009 έχει εισέλθει στη νέα περίοδο της ζωής του σεβόμενο τις αρχές της δημιουργίας του που έθεσε με την ίδρυσή του το 1983, ο Γιώργος Ανεμογιάννης. Αν είναι κάτι που κάνει το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη να ξεχωρίζει είναι η διάθεσή του να πάει μπροστά και να εφαρμόσει στην Ελλάδα τις βασικές αρχές της εξωστρέφειας, το οποίο κάθε μουσείο θα έπρεπε αυτονοήτως να καλλιεργεί παράλληλα με τους επιστημονικούς σκοπούς του. Αυτό φυσικά δεν συμβαίνει στη χώρα μας είτε διότι είναι δεσμευτικό το νομικό πλαίσιο λειτουργίας είτε διότι απουσιάζουν οι άνθρωποι εκείνοι που βλέπουν μακριά. Οταν, όμως, συμβαίνει το συζητάμε ως μία καλή εξαίρεση. Τόσο σπανίζουν τα μουσεία που επιτελούν τον ρόλο τους με πληρότητα.

• Το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη διέπεται ευτυχώς από ένα νομικό καθεστώς που του επιτρέπει ελευθερία κινήσεων. Ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και με πρόεδρο τον καθηγητή Γιώργο Γραμματικάκη, δίνει δείγματα ωριμότητας. Ετσι, όπως με απόσταση και αποσπασματικά παρακολουθώ την εξέλιξή του και όπως εισπράττω μακρόθεν τον μόχθο του, το προσομοιάζω με μία μικρογραφία υγιούς πολιτιστικής επιχείρησης, του είδους που θα έπρεπε να είναι διάσπαρτο στην Ελλάδα αν ο συνδυασμός πνευματικότητας και επιχειρηματικότητας έβρισκε υπέδαφος στη χώρα μας.

• Φυλλομετρώντας την εκδοτική παραγωγή του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη και έχοντας νωπή ακόμη στη μνήμη μου τη θετική εντύπωση που μου είχε προκαλέσει η χριστουγεννιάτικη παραγωγή του πωλητηρίου του Μουσείου, σπεύδω να δηλώσω τον ενθουσιασμό μου για την ανατύπωση του «Γύρου του κόσμου σε 80 ημέρες», σε μετάφραση Καζαντζάκη (που πρωτοεκδόθηκε το 1931 από τον ιστορικό οίκο Δημητράκου). Πέρα από τον απροκάλυπτο πυρετό που νιώθω κάθε φορά που πιάνω στα χέρια μου οποιοδήποτε βιβλίο του Ιουλίου Βερν, αισθάνομαι την ανάγκη να θυμηθούμε το μεταφραστικό έργο των μεγάλων μας συγγραφέων.

• Και αυτή η επανέκδοση το επιτυγχάνει με τον πιο ελκυστικό τρόπο, αφού διατηρεί την παλιομοδίτικη ομορφιά της πρωτότυπης έκδοσης, την οποία ευφυώς συνδυάζει με νέο πρόλογο της φιλολόγου Χριστίνας Αργυροπούλου. Εμφαση δίνεται σε ψηφιακές εκδόσεις, ώστε να δημιουργείται μία βάση για οποιαδήποτε έρευνα, αλλά εξαιρετικός είναι και ο φάκελος με τις εικαστικές παρεμβάσεις του χαράκτη Τίτου Πετράκη, που είχε κάνει σε εξώφυλλα βιβλίων του Καζαντζάκη. Είναι να απορεί κανείς γιατί όλα αυτά δεν είχαν γίνει πιο νωρίς στην Κρήτη, αλλά να που γίνονται και ικανοποιούν το κοινό με πνευματικά ενδιαφέροντα. Στο βιβλιοπωλείο Δοκιμάκη, στο Ηράκλειο, οι βιτρίνες γέμισαν με τις εκδόσεις του Μουσείου, με αφορμή την επέτειο γεννήσεως του Καζαντζάκη στις 18 Φεβρουαρίου, μαζί με αντίγραφα επιστολών και καλλιτεχνικά πορτρέτα. Είναι μία αλληλεπίδραση.

• Το μουσείο αναγεννήθηκε χάρη στην κατά 80% χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και είναι μία δημιουργία των αρχιτεκτόνων Γιώργου Ψωμαδάκη και Μαρίας Μαρίνου και άλλων άξιων συνεργατών.

www. kazantzakis-museum. gr