«Συνομιλία» μουσικής και ποίησης

Το μουσικό σύνολο guitarte και η ποιήτρια Δήμητρα Χριστοδούλου

στο Underground Εντευκτήριο, 12 Δεκεμβρίου, 9 μ.μ.

Μια ιδιαίτερα ελκυστική συνύπαρξη μουσικής και ποίησης υποδέχεται το περιοδικό «Εντευκτήριο» στον χώρο του («Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9, περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως) την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2008, ώρα 9 το βράδυ: Το μουσικό σύνολο guitarte θα ερμηνεύσει τη «Μουσική προσφορά» του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, σε μεταγραφή (του Νίκου Χατζηελευθερίου) για κιθάρες, και η ποιήτρια Δήμητρα Χριστοδούλου θα διαβάσει ποιήματά της από τις συλλογές «Ελάχιστα πριν» και «Λιμός». Η είσοδος είναι ελεύθερη στην εκδήλωση, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ωδείο Τούμπας Κ. Ματσίγκου και τις Εκδόσεις Νεφέλη.

• «Μουσική προσφορά»

Η «Μουσική προσφορά» (Musikalisches Opfer) του Μπαχ συγκαταλέγεται στα έργα που χαρακτηρίζονται μνημεία στην ιστορία της μουσικής. Γραμμένο στα τελευταία χρόνια της ζωής του μεγάλου Πάστορα, αποτελεί ένα ορόσημο στην τέχνη της πολυφωνίας. Πρόκειται για μουσικό κείμενο ασύγκριτα περιεκτικό σε ιδέες μοναδικής δεξιοτεχνίας στην ανάπτυξη και έκφραση, σπάνιο δείγμα μιας απόλυτης τέχνης. Οι ιδιότητές του αυτές το κάνουν να «στέκεται» πάνω από ηχητικές επιλογές η ενορχηστρωτικές αναγκαιότητες.

• guitarte

Το μουσικό σύνολο guitarte (2005) είναι ανοιχτό και ευέλικτο στον αριθμό εκτελεστών, στο ρεπερτόριο, στη συνύπαρξη με άλλα όργανα, αλλά και στη σύμπραξη με άλλες τέχνες, στοχεύοντας στην παραγωγή σύνθετων μουσικών παραστάσεων (συναυλιακής παρουσίασης και διακριτικού μεγέθους), ικανών να διεγείρουν τόσο τη δημιουργικότητα των μουσικών όσο και να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις-ανάγκες του σύγχρονου κοινού.

Οι μουσικοί που αποτελούν τον πυρήνα του (Νίκος Χατζηελευθερίου, Χρήστος Φάκλαρης, Φραγκούλης Καραγιαννόπουλος, Άννα Σαρτζίδου, Γιάννης Γαλίτης, Μαρία Παπαμιχαήλ) έχουν επί χρόνια εργαστεί με μουσικά (κυρίως κιθαριστικά) σύνολα κι έχουν συναντηθεί από τα σπουδαστικά τους χρόνια σε κοινές καλλιτεχνικές αναζητήσεις.

Στόχος τους μ’ αυτό το ανοιχτό μη καθορισμένο σχηματικά- μουσικό σύνολο (που ήδη δώσει δείγματα «γραφής» σε πλήθος συναυλιών-παραστάσεων σε αίθουσες συναυλιών-θεατρικές σκηνές-φεστιβάλ) είναι η διαμόρφωση ενορχηστρωτικής δυναμικής στην εκτέλεση-απόδοση μουσικής από όμοια όργανα (κιθάρες). Χωρίς την αφαίρεση όγκου, συνηχήσεων, αρμονικού εύρους, χωρίς εν κατακλείδι τη μετάλλαξη του τρόπου παιξίματος της κιθάρας ως solo όργανο.

Στο ενεργητικό του συγκροτήματος καταγράφεται η παρουσίαση νέων έργων, καθώς και μεταγραφών έργων που αναδεικνύουν τη φυσιογνωμία της κιθάρας (Φ. Τσαλαχούρης: 3 βαλς από παραστάσεις του «Θεάτρου Τέχνης», N. Rota: Μουσική από τις ταινίες «Ιl Casanova», «Il padrino», «Il gatopardo», «Amarcord», F. Geminiani: Concerto Grosso op.3 No 1, D. Milhaud: Suite Scaramouche κ.α.).

• Δήμητρα Χριστοδούλου

Η Δήμητρα Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά και φιλολογία. Εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση. Από το 1974, οπότε δημοσίευσε το πρώτο της βιβλίο («Τα άλογα του Μυροβλήτου»), έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές. Τελευταία: «Λιμός» (2007).

Για «εξαιρετική συλλογή» έκανε λόγο ο Δ. Ν. Μαρωνίτης («Το Βήμα», 17.6.2007), προσθέτοντας πως «οι επτά προηγούμενες συλλογές [της Χριστοδούλου] ανέδειξαν υψηλή ποιητική στάθμη, που τώρα ωστόσο υπερβαίνεται».

Για το ίδιο βιβλίο, ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου έγραψε στο «Εντευκτήριο» πως με αυτό η ποιήτρια «δοκιμάζει μια ριζική ανανέωση της θεματικής και της σκηνοθεσίας της, αναβαθμίζοντας τα μάλα τη θέση της, όχι μόνο στη γενιά της αλλά και στο ευρύτερο ποιητικό στερέωμα. [...] Η Χριστοδούλου φτιάχνει στον «Λιμό» ποίηση λειτουργική και πέρα για πέρα ώριμη: ποίηση με πρωτοφανές βάθος και ουσία, σε ένα άρτια και με τεράστιο μόχθο προετοιμασμένο έργο...».

«Η ποίηση της Χριστοδούλου», παρατηρούσε από την πλευρά του ο Κώστας Γ. Παπαγεωργίου (ένθετο «Βιβλιοθήκη», «Ελευθεροτυπία» 20.7.2007), «ήταν και εξακολουθεί να είναι ποίηση του βάθους· ‘έκθεση’ θα μπορούσα να πω κοιτασμάτων που ανασύρει, κατερχόμενη τα απώτατα βάθη της ύπαρξής της, υποκινημένη, κάθε φορά από κάποιες αιφνίδιες εκλάμψεις, από ‘όλο και κάποια έναστρη εξέγερση] που ‘πυροδοτεί την ανυπακοή της’».

Ενώ ο Ηλίας Κεφάλας παρατηρούσε: «Η ποίηση της Χριστοδούλου διαθέτει το διεισδυτικό βλέμμα που επιχειρεί εισχωρήσεις προς κάθε κατεύθυνση. Ελαχιστοποιεί το τοπίο με ανατρεπτική διάθεση, ψάχνοντας στο άνθος στο αγκάθι, στον καρπό το σκουλήκι, στην καθαρότητα τον λεκέ. Ενώ προτρέπει προς τη συστολή, απομυθοποιεί τον μύθο της κατανόησης για κάθε τι που μας περιβάλλει» (περ. «Διαβάζω», Ιανουάριος 2008).

Η ΕΚΔΟΧΗ

Συνετός άνθρωπος και να ’ναι εκτός εαυτού;

Μέρες που είναι, θα το δούμε κι αυτό.

Να βγάζει και να πετά το σακάκι του,

Ν’ αδειάζει μες στο δρόμο τις τσέπες

Και να εξατμίζεται εντός δευτερολέπτων

Σαν να ήταν όλος από πτητική μελάνη.

Κι αυτό θα δούμε κι άλλα

Τη βροχή να μένει ακίνητη πάνω απ’ τη χώρα,

Τα υδάτινα καρφιά της μετέωρα

Πάνω από το βρυχηθμό της πνοής μας.

Τα κρύα προβατάκια των άστρων

Να βοσκούνε μια τέτοια βροχή

Και ο μονόφθαλμος ο παρατηρητής των πάντων

Να κλείνει πια το τερατώδες του βλέφαρο.

Έτσι μπορεί να τελειώσουν όλα.

Και ν’ απομείνουμε εκεί που ήμασταν πάντα:

Βλάκες γλυκά αποσβολωμένοι

Μες στο χάος.

Δήμητρα Χριστοδούλου

(από τη συλλογή «Λιμός», Νεφέλη 2007)