Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
Στα 28 της η Ιρανή ποιήτρια Χίβα Παναχί έχει φτιάξει μια καινούργια ζωή στην Ελλάδα. Παρουσιάζει μάλιστα σήμερα την πρώτη της ποιητική συλλογή, μεταφρασμένη στα ελληνικά. Οι περιπέτειές της όμως δεν τελειώνουν: ας όψεται η γραφειοκρατία
«Αυτή η άδεια παραμονής είναι σαν τον πρίγκιπα της εφηβείας μας: όλο τον περιμένουμε και δεν έρχεται ποτέ». Η Χίβα Παναχί μπορεί και αστειεύεται με την περιπέτειά της |
Η ζωή της 28χρονης Ιρανής Χίβα Παναχί θυμίζει ένα άγριο, σκληρό μυθιστόρημα. Η ίδια ωστόσο διηγείται όσα της συνέβησαν ήρεμα, γελώντας συχνά, για να ξορκίσει τις τρομακτικές αναμνήσεις. Μιλάει εξαιρετικά ελληνικά. Ζει άλλωστε τα τελευταία 9 χρόνια στη χώρα μας ως υπότροφος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, κάνοντας τη διατριβή της στο Πάντειο. Είναι επιπλέον γνωστή ποιήτρια και συγγραφέας στο Ιράν, το Ιράκ και τη Συρία και μέλος της κουρδικής Ακαδημίας που εδρεύει στο Παρίσι. Στην αναγόρευσή της δεν μπόρεσε, όμως, να πάει γιατί αν έφευγε από την Ελλάδα δεν θα μπορούσε να ξαναγυρίσει. Γιατί; Ας όψονται κάποιοι υπάλληλοι της Νομαρχίας Αθηνών και του Δήμου Ζωγράφου...
Αν και υπέρ της Παναχί ήταν και τα δύο δικαστήρια που εξέδωσαν τελεσίδικη απόφαση για το δικαίωμά της να παραμείνει στην Ελλάδα, η έκδοση της άδειας παραμονής καθυστερεί λόγω της γνωστής ελληνικής γραφειοκρατίας και της ακατανόητης κωλυσιεργίας κάποιων υπαλλήλων. Οι τελευταίοι στις επανειλημμένες εκκλήσεις της Παναχί αντιδρούν μάλιστα προσβλητικά. Τελικά «αυτή η άδεια παραμονής μοιάζει σαν τον εφηβικό μας πρίγκιπα: τον ονειρεύεσαι αλλά δεν έρχεται ποτέ», αστειεύεται η 28χρονη.
Καθόλου στα αστεία δεν έχουν πάρει πάντως την υπόθεση ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο Αγγελος Καλογερόπουλος, ο Νεοκλής Σαρρής και η Λίνα Νικολακοπούλου: με αφορμή τη σημερινή παρουσίαση (στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών) της πρώτης ποιητικής συλλογής της Παναχί που μεταφράστηκε από την ίδια στα ελληνικά και, με τίτλο «Τα Μυστικά του Χιονιού», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μαΐστρος», οι ομιλητές θα καταγγείλουν την απαράδεκτη ολιγωρία των υπευθύνων.
Αν και υπέρ της Παναχί ήταν και τα δύο δικαστήρια που εξέδωσαν τελεσίδικη απόφαση για το δικαίωμά της να παραμείνει στην Ελλάδα, η έκδοση της άδειας παραμονής καθυστερεί λόγω της γνωστής ελληνικής γραφειοκρατίας και της ακατανόητης κωλυσιεργίας κάποιων υπαλλήλων. Οι τελευταίοι στις επανειλημμένες εκκλήσεις της Παναχί αντιδρούν μάλιστα προσβλητικά. Τελικά «αυτή η άδεια παραμονής μοιάζει σαν τον εφηβικό μας πρίγκιπα: τον ονειρεύεσαι αλλά δεν έρχεται ποτέ», αστειεύεται η 28χρονη.
Καθόλου στα αστεία δεν έχουν πάρει πάντως την υπόθεση ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο Αγγελος Καλογερόπουλος, ο Νεοκλής Σαρρής και η Λίνα Νικολακοπούλου: με αφορμή τη σημερινή παρουσίαση (στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών) της πρώτης ποιητικής συλλογής της Παναχί που μεταφράστηκε από την ίδια στα ελληνικά και, με τίτλο «Τα Μυστικά του Χιονιού», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μαΐστρος», οι ομιλητές θα καταγγείλουν την απαράδεκτη ολιγωρία των υπευθύνων.
Αυτά τα ακατανόητα κι εξοργιστικά είναι πάντως «πταίσμα» μπροστά σε όσα έχει περάσει αυτή η κοπέλα. Γεννημένη σε μια από τις αρχαιότερες κουρδικές πόλεις του Ιράν, μεγάλωσε ανάμεσα σε ανθρώπους που λάτρευαν τον ελληνικό πολιτισμό. Ο παππούς της τής διάβαζε τους Ελληνες κλασικούς σαν παραμύθι, ο μεγαλύτερος αδελφός της την έβαζε να ακούει τραγούδια του Θεοδωράκη κι ο καθηγητής της στο σχολείο τούς μίλαγε για τον Καστοριάδη! Το ελεύθερο πνεύμα που ασπάζονταν και οι γονείς της ήταν, όμως, έγκλημα υπό το θεοκρατικό καθεστώς. Η μάνα της δολοφονήθηκε το 1983 κι ο πατέρας της οδηγήθηκε στην εξορία. Η μικρή Χίβα δεν έμαθε την αλήθεια για την τύχη των δικών της παρά μερικά χρόνια αργότερα, όταν το σοκ τής κόστισε προσωρινή αφωνία.
Τα παιδιά σε τέτοιες συνθήκες ωριμάζουν βέβαια πολύ γρηγορότερα. «Ενηλικιώθηκα στα 9 μου, στα 17 μου αισθανόμουν 50». Τότε ήταν που τόλμησε μαζί με δύο φίλες της να ιδρύσει το «Νεοφεμινιστικό κίνημα», οργανώνοντας την πρώτη -και τελευταία-δημόσια διαμαρτυρία στο σχολείο τους για να καταγγείλουν τον θάνατο διά λιθοβολισμού μιας συνομήλικής τους που είχε κατηγορηθεί για μοιχεία. Το θέμα πήρε διαστάσεις και η Παναχί, ήδη γνωστή ως ποιήτρια -είχε δημοσιεύσει το πρώτο της ποίημα στα 13-, συνελήφθη. Κατόρθωσε όμως να διαφύγει στον κουρδικό τομέα του Ιράκ και να συναντήσει κάποιους συγγενείς της. Και ύστερα έφτασε στο σχολείο της η πρόταση για μια σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε Γαλλία, Αγγλία, Ισπανία και Ελλάδα. «Γιουνάν», απάντησε αμέσως η Χίβα όταν της είπαν να επιλέξει.
Το μετάνιωσε; Καθόλου. Εκανε φίλους. Εμαθε τη γλώσσα σε ένα τμήμα εκμάθησης για αλλοδαπούς, αλλά και ακούγοντας ραδιόφωνο, διαβάζοντας εφημερίδες και βλέποντας καρτούν. Η υποτροφία του υπουργείου τής άνοιξε την πόρτα του Παντείου. Στο πρώτο μάθημα με καθηγητή τον Νεοκλή Σαρρή έβαλε τα κλάματα στο αμφιθέατρο. «Αυτό τον άνθρωπο κάπου τον ξέρω από παλιά», εξηγεί μια αίθηση που είναι λιγότερο μεταφυσική και περισσότερο η ευαισθησία μιας νέας κοπέλας που αναζητούσε τον πατέρα της.
«Δεν υπάρχουν γιορτές ή διακοπές που να μένω χωρίς "οικογένεια"», λέει σήμερα η νεαρή ποιήτρια για τους Ελληνες φίλους της. Συνεχίζει τη διατριβή της συγκρίνοντας τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου με έναν Κούρδο μυθολογικό ήρωα. Και μεταφράζει Αισχύλο και Αριστοτέλη στα κουρδικά. Τελικά...
Θα μείνετε για πάντα στην Ελλάδα;
«Θα μείνω αν μπορώ να προσφέρω κάτι. Αλλιώς δεν σκοπεύω να κόβω βόλτες στο Σύνταγμα», απαντά η κοπέλα που έμαθε από πολύ νωρίς στη ζωή της να μην έχει ψευδαισθήσεις. *
Τα παιδιά σε τέτοιες συνθήκες ωριμάζουν βέβαια πολύ γρηγορότερα. «Ενηλικιώθηκα στα 9 μου, στα 17 μου αισθανόμουν 50». Τότε ήταν που τόλμησε μαζί με δύο φίλες της να ιδρύσει το «Νεοφεμινιστικό κίνημα», οργανώνοντας την πρώτη -και τελευταία-δημόσια διαμαρτυρία στο σχολείο τους για να καταγγείλουν τον θάνατο διά λιθοβολισμού μιας συνομήλικής τους που είχε κατηγορηθεί για μοιχεία. Το θέμα πήρε διαστάσεις και η Παναχί, ήδη γνωστή ως ποιήτρια -είχε δημοσιεύσει το πρώτο της ποίημα στα 13-, συνελήφθη. Κατόρθωσε όμως να διαφύγει στον κουρδικό τομέα του Ιράκ και να συναντήσει κάποιους συγγενείς της. Και ύστερα έφτασε στο σχολείο της η πρόταση για μια σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε Γαλλία, Αγγλία, Ισπανία και Ελλάδα. «Γιουνάν», απάντησε αμέσως η Χίβα όταν της είπαν να επιλέξει.
Το μετάνιωσε; Καθόλου. Εκανε φίλους. Εμαθε τη γλώσσα σε ένα τμήμα εκμάθησης για αλλοδαπούς, αλλά και ακούγοντας ραδιόφωνο, διαβάζοντας εφημερίδες και βλέποντας καρτούν. Η υποτροφία του υπουργείου τής άνοιξε την πόρτα του Παντείου. Στο πρώτο μάθημα με καθηγητή τον Νεοκλή Σαρρή έβαλε τα κλάματα στο αμφιθέατρο. «Αυτό τον άνθρωπο κάπου τον ξέρω από παλιά», εξηγεί μια αίθηση που είναι λιγότερο μεταφυσική και περισσότερο η ευαισθησία μιας νέας κοπέλας που αναζητούσε τον πατέρα της.
«Δεν υπάρχουν γιορτές ή διακοπές που να μένω χωρίς "οικογένεια"», λέει σήμερα η νεαρή ποιήτρια για τους Ελληνες φίλους της. Συνεχίζει τη διατριβή της συγκρίνοντας τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου με έναν Κούρδο μυθολογικό ήρωα. Και μεταφράζει Αισχύλο και Αριστοτέλη στα κουρδικά. Τελικά...
Θα μείνετε για πάντα στην Ελλάδα;
«Θα μείνω αν μπορώ να προσφέρω κάτι. Αλλιώς δεν σκοπεύω να κόβω βόλτες στο Σύνταγμα», απαντά η κοπέλα που έμαθε από πολύ νωρίς στη ζωή της να μην έχει ψευδαισθήσεις. *
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 04/12/2008
No comments:
Post a Comment