Ανοίγει την Τρίτη η 62η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης με τα γνωστά τερατώδη μεγέθη της. Τιμώμενη χώρα η Αργεντινή. Τι (δεν) στέλνει η Ελλάδα
- ΣΠΥΡΟΣ ΜΟΣΚΟΒΟΥ | Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2010
Μέσα στην πανδαισία των αριθμών για τον εκδοτικό κλάδο είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς σημεία της κρίσης στη Φραγκφούρτη. Οι παρόντες εκθέτες είναι όμως κατά 300 λιγότεροι από πέρυσι, τα προϊόντα κατά 25%. Σε πολλά μέρη του κόσμου η βιβλιοπαραγωγή κινείται με πιο αργούς ρυθμούς, στις ΗΠΑ ειδικά η εκδοτική βιομηχανία γνωρίζει τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της. Παρά το ότι το έντυπο βιβλίο κυριαρχεί ακόμη στην Ευρώπη, τα ηλεκτρονικά προϊόντα θα παρουσιαστούν αρκούντως στη Φραγκφούρτη. Η έκθεση θα είναι διάσπαρτη με λεγόμενα hot spots, σημεία συνάντησης του έντυπου με το ηλεκτρονικό βιβλίο. Και φυσικά το κοινό που έχει είσοδο στην έκθεση μόνο το Σαββατοκύριακο θα έρθει σε επαφή με τους 1.000 συγγραφείς που αναμένονται συνολικά στη Φραγκφούρτη, από τον Τζόναθαν Φράνζεν, του οποίου το τελευταίο βιβλίο «Ελευθερία» μόλις κυκλοφόρησε στα γερμανικά, ως τον Γκύντερ Γκρας που παρουσιάζει το τρίτο μέρος της αυτοβιογραφίας του, και την Ινγκριντ Μπετανκούρ, πρώην υποψήφια για το προεδρικό αξίωμα στην Κολομβία, που έρχεται με το βιβλίο που έγραψε για την εξαετή ομηρεία της στα χέρια των αριστερών ανταρτών. Τιμώμενη χώρα είναι εφέτος η Αργεντινή και η λογοτεχνία της, μια χώρα που γιορτάζει τα 200 χρόνια της ανεξαρτησίας της, μια χώρα που γνώρισε μια στυγνή δικτατορία (1976-1983), μια χώρα που έζησε την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία το 2002. Η Αργεντινή όμως διαθέτει και δύο λογοτεχνικούς ογκόλιθους που διευκολύνουν την πορεία της προς τη Φραγκφούρτη, τους πολυμεταφρασμένους και στα ελληνικά Χόρχε Λουίς Μπόρχες και Χούλιο Κορτάσαρ. Γι΄ αυτό και οι γερμανικοί εκδοτικοί οίκοι προετοίμασαν απλόχερα την υποδοχή της μεταφράζοντας και εκδίδοντας εφέτος 200 νέα βιβλία, ενώ η ίδια η τιμώμενη χώρα στέλνει στην Εκθεση Βιβλίου 60 συγγραφείς της. Το περίπτερο της Αργεντινής υλοποιεί μια ουτοπία, την περίφημη «Βιβλιοθήκη της Βαβέλ» του Μπόρχες, θέλει να οδηγήσει τον επισκέπτη σε ένα ομιχλώδες τοπίο με άπειρες εκπλήξεις πίσω από αλλεπάλληλα παραπετάσματα.
Το φόντο της πρόσφατης πολιτικής και οικονομικής ιστορίας της χώρας δεν είναι μόνο προπέτασμα καπνού για να προσελκύσει τους ατζέντηδες του βιβλίου και το κοινό. Στη Φραγκφούρτη δεν φιλοξενείται απλώς αυτές τις ημέρες μια έκθεση πολιτικής γελοιογραφίας από την Αργεντινή και μια δεύτερη με φωτογραφίες για την ανοιχτή ακόμη πληγή των δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που «εξαφανίστηκαν» την εποχή της δικτατορίας. Η στρατοκρατία, ο πόλεμος των Φόκλαντ και η οικονομική κρίση τροφοδοτούν με θέματα και εμπλουτίζουν τη λογοτεχνία, το ένα τρίτο τουλάχιστον των βιβλίων που μεταφράστηκαν εφέτος στα γερμανικά. Η κριτική επισήμανε κιόλας τη μεγάλη τέχνη του Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες. Στο βιβλίο του «Η τυφλή ακτή», που μόλις μεταφράστηκε και στα ελληνικά, οι ιστορίες ενός άντρα και μιας γυναίκας που συναντώνται τυχαία είναι αναπόσπαστα δεμένες με οικείους και φίλους που «εξαφανίστηκαν» επί δικτατορίας.
Στο βιβλίο του «Ηθική Διαπαιδαγώγηση» ο Μάρτιν Κόχαν περιγράφει αριστοτεχνικά την ατμόσφαιρα σε ένα πρότυπο γυμνάσιο αρρένων την εποχή του πολέμου για τα νησιά Φόκλαντ αναδεικνύοντας τον κομφορμισμό της αργεντίνικης κοινωνίας σε πείσμα του διαδεδομένου στερεότυπου ότι ο τράχηλος του Αργεντινού ζυγό δεν υποφέρει. Και η Κλαούντια Πινιέιρο στο βιβλίο της «Η Ελενα ξέρει» διηγείται την ιστορία μιας βαριά άρρωστης μητέρας και της κόρης της που έχει τάσεις αυτοκτονίας, μια αλληγορία για τις φοβίες των μικροαστικών στρωμάτων στην Αργεντινή σε μια εποχή βαθμιαίας οικονομικής κατάρρευσης. Στην ανακάλυψη συναρπαστικών βιβλίων από την Αργεντινή πρωτοστατούν μεσαίοι και μικροί πλην τολμηροί ελβετικοί εκδοτικοί οίκοι, αυτοί εξάλλου που κάποτε ανακάλυψαν και τελικά επέβαλαν και τον Πέτρο Μάρκαρη.
Στο βιβλίο του «Ηθική Διαπαιδαγώγηση» ο Μάρτιν Κόχαν περιγράφει αριστοτεχνικά την ατμόσφαιρα σε ένα πρότυπο γυμνάσιο αρρένων την εποχή του πολέμου για τα νησιά Φόκλαντ αναδεικνύοντας τον κομφορμισμό της αργεντίνικης κοινωνίας σε πείσμα του διαδεδομένου στερεότυπου ότι ο τράχηλος του Αργεντινού ζυγό δεν υποφέρει. Και η Κλαούντια Πινιέιρο στο βιβλίο της «Η Ελενα ξέρει» διηγείται την ιστορία μιας βαριά άρρωστης μητέρας και της κόρης της που έχει τάσεις αυτοκτονίας, μια αλληγορία για τις φοβίες των μικροαστικών στρωμάτων στην Αργεντινή σε μια εποχή βαθμιαίας οικονομικής κατάρρευσης. Στην ανακάλυψη συναρπαστικών βιβλίων από την Αργεντινή πρωτοστατούν μεσαίοι και μικροί πλην τολμηροί ελβετικοί εκδοτικοί οίκοι, αυτοί εξάλλου που κάποτε ανακάλυψαν και τελικά επέβαλαν και τον Πέτρο Μάρκαρη.
- Ενας Συριανός μας σώζει
Μικροί τολμητίες ήταν και οι δύο οίκοι που κυκλοφόρησαν εφέτος στα γερμανικά δύο κλασικά ελληνικά βιβλία,ο Εphelant της Βιέννης το «Μαουτχάουζεν» του Ιάκωβου Καμπανέλλη και ο Βuntehunde του Ρέγκενσμπουργκ το «Τελευταίο αντίο» του Βασίλη Βασιλικού. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον και συζήτηση όμως προκάλεσε ο ελβετικός οίκος Μanesse εκδίδοντας μια επιλογή πεζών του Εμμανουήλ Ροΐδη με τίτλο «Ο σύζυγος το μανθάνει τελευταίος».Η κριτική γοητεύθηκε αμέσως από το βιβλίο αυτό που διάβασε όχι μόνο σαν δείγμα γραφής ενός μεγάλου σατιρικού,αλλά και σαν σπουδή στη νεοελληνική κακοδαιμονία,σαν προάγγελο της σημερινής κρίσης.Είναι πολλές οι ενδείξεις ότι οι γερμανικοί οίκοι θα ήταν διατεθειμένοι σήμερα να εκδώσουν ελληνικά λογοτεχνικά βιβλία που έμμεσα θα έδιναν απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα του γερμανικού κοινού για την κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας.
Το ερώτημα είναι ποιος θα τους τα προτείνει.Την τελευταία διετία το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού προτείνει όντως ελληνικά βιβλία σε γερμανούς εκδότες κατά τη διάρκεια της έκθεσης στη Φραγκφούρτη.Εφέτος που μετά την «ελληνική κρίση» οι ξένοι εκδότες διψούν περισσότερο,το ΕΙΠ κατελήφθη από άγχος μήπως οι επιλογές του δεν είναι «αντικειμενικές» και έτσι θα προτείνει αποκλειστικά και μόνο τα βιβλία που έχουν τιμηθεί με τα Κρατικά Βραβεία και τα βραβεία του περιοδικού «Διαβάζω».
Ελληνικές εκπλήξεις δεν αναμένονται στη Φραγκφούρτη.Το εθνικό περίπτερο θα είναι εφέτος μικρότερο από ό,τι συνήθως λόγω της οικονομικής στενωπού,αλλά επαρκές για να φιλοξενήσει εκτός από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών και το ΕΙΠ, επίσης τον ΕΟΤ που θα διαφημίσει και θα δωρίσει πακέτα ταξιδιών στην όμορφη χώρα μας και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων.Εξω από τον ελληνικό αυτόν θύλακα θα βρίσκεται σε εξέλιξη επί τέσσερις ημέρες η μεγαλύτερη αγοραπωλησία πνευματικών δικαιωμάτων στον κόσμο.
Ο κ. Σπύρος Μοσκόβου είναι διευθυντής του ελληνικού προγράμματος της Deutsche Welle.
Το ερώτημα είναι ποιος θα τους τα προτείνει.Την τελευταία διετία το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού προτείνει όντως ελληνικά βιβλία σε γερμανούς εκδότες κατά τη διάρκεια της έκθεσης στη Φραγκφούρτη.Εφέτος που μετά την «ελληνική κρίση» οι ξένοι εκδότες διψούν περισσότερο,το ΕΙΠ κατελήφθη από άγχος μήπως οι επιλογές του δεν είναι «αντικειμενικές» και έτσι θα προτείνει αποκλειστικά και μόνο τα βιβλία που έχουν τιμηθεί με τα Κρατικά Βραβεία και τα βραβεία του περιοδικού «Διαβάζω».
Ελληνικές εκπλήξεις δεν αναμένονται στη Φραγκφούρτη.Το εθνικό περίπτερο θα είναι εφέτος μικρότερο από ό,τι συνήθως λόγω της οικονομικής στενωπού,αλλά επαρκές για να φιλοξενήσει εκτός από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών και το ΕΙΠ, επίσης τον ΕΟΤ που θα διαφημίσει και θα δωρίσει πακέτα ταξιδιών στην όμορφη χώρα μας και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων.Εξω από τον ελληνικό αυτόν θύλακα θα βρίσκεται σε εξέλιξη επί τέσσερις ημέρες η μεγαλύτερη αγοραπωλησία πνευματικών δικαιωμάτων στον κόσμο.
Ο κ. Σπύρος Μοσκόβου είναι διευθυντής του ελληνικού προγράμματος της Deutsche Welle.
No comments:
Post a Comment