Μία από τις σπουδαιότερες μυθιστοριογράφους της βικτοριανής εποχής η Τζορτζ Ελιοτ (Αγγλία, 1819-1880) -ψευδώνυμο της Μέρι Αν Εβανς- συνέβαλε στην ανάδειξη της ψυχολογικής εμβάθυνσης και ανάλυσης των ηρώων της, στοιχείο που χαρακτήρισε το σύγχρονο μυθιστόρημα Η αφηγηματική ικανότητα της Τζορτζ Ελιοτ αναδεικνύει το ορατό και το αόρατο, το απλό και το δαιδαλώδες, το ρητό και το άρρητο.
Αργότερα μετέφρασε το βιβλίο του Γερμανού Ντ. Φ. Στράους Ο Βίος του Ιησού, το οποίο επηρέασε βαθιά την πορεία του αγγλικού ρασιοναλισμού. Οταν ο εκδότης αυτού του βιβλίου, ο Τσάπμαν, της ζήτησε να γράψει κριτική για το έργο του Μακέι Η πρόοδος του πνεύματος, η Ελιοτ άρχισε να αρθρογραφεί σε διάφορα έντυπα, κυρίως όμως στο περιοδικό του Τσάπμαν, το «Westminster Review». Από τα γερμανικά επίσης μετέφρασε το βιβλίο του Φόιερμπαχ Η ουσία του Χριστιανισμού. Στη Γερμανία αργότερα, και συγκεκριμένα στο Βερολίνο και στη Βαϊμάρη, έγραψε πολλά αξιόλογα άρθρα και δοκίμια για το «Westminster Review», αλλά επίσης όσο ήταν εκεί μετέφρασε τα Ηθικά του Σπινόζα.
Το πρώτο της, όμως, διήγημα το έγραψε μετά την προτροπή του συντρόφου της, του δημοσιογράφου και εκδότη του πρωτοποριακού περιοδικού «The Leader» Τζορτζ Χένρι Λιούις. Το διήγημα, το οποίο αναφερόταν σε μια αληθινή ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας της, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Blackwood's Magazine» το 1857, και σημείωσε ξεχωριστή επιτυχία. Η προσοχή του αναγνωστικού κοινού την παρακίνησε να συνεχίσει να γράφει διηγήματα και νουβέλες, τα οποία δημοσιεύονταν στο ίδιο περιοδικό, κι έτσι το 1858 κυκλοφόρησαν σε δύο τόμους οι ιστορίες της με τον τίτλο Σκηνές κληρικού βίου σε δύο τόμους.
Το πρώτο της μυθιστόρημα, Ανταμ Μπιντ, εξεδόθη το 1859, μια «αγροτική ιστορία γεμάτη χνότο αγελάδων και μυρωδιά άχυρου», όπως έγραψε η ίδια η συγγραφέας. Σ' αυτό περιγράφονται με λεπτομέρειες οι καθημερινές στιγμές των ηρώων, ενώ κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας είναι μια νεαρή παιδοκτόνος. Οι ρεαλιστικές σκηνές, καθώς επίσης και το χιούμορ της συγγραφέως προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού, που συγκινήθηκε από την ακραία συμπεριφορά ορισμένων χαρακτήρων του έργου.
Η Ελιοτ συνέχισε να καταφεύγει στις αναμνήσεις από την παιδική ηλικία και τον τόπο όπου μεγάλωσε, και να τις παραθέτει σχεδόν σε όλα της τα έργα. Ιδιαίτερα όμως αυτό φαίνεται στο βιβλίο της Ο μύλος στο ποτάμι Φλος (1860). Οι ρεαλιστικές περιγραφές συνδυασμένες με την ποιητική διάθεση, αλλά και τις ψυχολογικού τύπου εμβαθύνσεις προσφέρουν ένα σύνθετο και απολαυστικό έργο.
Ενα από τα ωριμότερα και τελειότερα έργα της, ωστόσο, είναι το μυθιστόρημα Σίλας Μάρνερ, το οποίο ξεχωρίζει όχι μόνον εξαιτίας της αναλυτικής περιγραφής των χαρακτήρων και των ιδεολογικών συγκρούσεων, αλλά κι εξαιτίας του πυκνού και άρτια επεξεργασμένου λόγου. Ακόμα και οι περιγραφές των χώρων και των τοπίων είναι ζωντανές, πληθωρικές και συνάδουν με τους ανθρώπινους τύπους. Πρόκειται για την ιστορία του φτωχού υφαντή, που βρίσκει ένα εγκαταλειμμένο παιδί, όταν ανακαλύπτει ότι έχει χάσει τον μικρό θησαυρό του, που τον είχε αποκτήσει με κόπους και βάσανα. Με το βιβλίο αυτό μεγάλωσαν πολλές γενιές άγγλων μαθητών, μιας και η διδασκαλία του ήταν υποχρεωτική στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Ο υφαντής αντιπροσωπεύει εκείνον τον τύπο που δέχεται να χάσει τα κεκτημένα του για να κρατήσει τις ηθικές του αξίες αλώβητες. Είναι ο ουσιαστικός άνθρωπος, που ικανοποιείται με το απλό και τη δουλειά του, που ζει αθόρυβα προσφέροντας στους άλλους την αγάπη και τη συμπαράστασή του. Οι αρετές αυτές επηρεάζουν το παιδί, που μεγαλώνει δίπλα του.
Ακολουθεί η έκδοση του ιστορικού μυθιστορήματός της Romola σε συνέχειες σε κάποιο περιοδικό, αλλά δεν σημείωσε την επιτυχία που είχαν τα προηγούμενα έργα της. Σ' αυτό το μυθιστόρημα πρωταγωνιστούν ο Σαβοναρόλα, η ιστορία και το τοπίο της Φλωρεντίας.
Τα επόμενα μυθιστορήματα είναι το Φίλιξ Χολτ, ο ριζοσπάστης (1866) και το Middlemarch (1871-72), τα οποία αναφέρονται στην αναταραχή που είχε ξεσπάσει εξαιτίας της ψήφισης του νόμου τού σχετικού με τη μεταρρύθμιση των εκλογικών περιφερειών. Το δεύτερο, μάλιστα, συγκαταλέγεται στα αριστουργήματα της βικτοριανής εποχής, ένα έργο πολυδαίδαλο και λεπτά δουλεμένο. Οι αναλυτικές λεπτομερείς περιγραφές της ζωής των ηρώων, οι παρατηρήσεις του παντογνώστη αφηγητή, η ανάλαφρη μετακίνηση από το σοβαρό στη διακριτική ειρωνεία, οι ψυχολογικές συγκρούσεις των προσώπων συνθέτουν τον κόσμο του Middlemarch - πρόκειται για τοπωνύμιο. Ολοι οι ήρωές της είναι άνθρωποι δημιουργικοί και δείχνουν με κάθε τρόπο το ενδιαφέρον τους για τα κοινά. Αλλοι επιχειρούν να ακολουθήσουν πολιτική καριέρα, άλλοι προσπαθούν να συμβάλουν στην οικονομική μεταρρύθμιση, αλλά και στην επιστημονική πρόοδο. Παρ' όλ' αυτά οι άνθρωποι αυτοί, αν και διακρίνονται για τα αποθέματα της ψυχής τους και τους ευγενείς στόχους τους, καταλήγουν να άγονται και να φέρονται από αδύναμες προσωπικότητες, και εν τέλει να γίνονται θύματα των φαντασιώσεών τους και της ιδεαλιστικής στάσης απέναντι στη ζωή. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η επαγγελματική επάρκεια είναι ανεξάρτητη από τη συναισθηματική ωριμότητα.
Η Ελιοτ απομακρύνεται από τις παιδικές μνήμες και επανέρχεται στην εποχή της στο μυθιστόρημα Ντάνιελ Ντερόντα, το οποίο κυκλοφόρησε το 1876. Η ιστορία αναφέρεται στη σύγκρουση δύο γυναικών, μιας φτωχής Εβραίας και μιας αριστοκράτισσας. Οι χαρακτήρες και σ' αυτό το έργο είναι ολοκληρωμένοι, ζωντανοί και πειστικοί.
Μετά τον θάνατο του συντρόφου της, του Λιούις, που την υποστήριζε και την ενθάρρυνε να γράφει, παντρεύτηκε τον σύμβουλό της σε θέματα οικονομικά, ο οποίος ήταν 21 χρόνια νεότερός της. Δυστυχώς, όμως, η ευτυχία τους δεν κράτησε πολύ, γιατί λίγους μόλις μήνες μετά τον γάμο τους η Τζορτζ Ελιοτ πέθανε. *
No comments:
Post a Comment