Επιμέλεια: Μαίρη Αδαμοπούλου, TA NEA: Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2008
Το ολοκαίνουργιο βιβλίο του Γκίντερ Γκρας βρίσκεται ήδη στα ράφια των βιβλιοπωλείων της Γερμανίας. Ήσυχα και διακριτικά, θα μπορούσε να πει κάποιος. Οι περισσότεροι, όμως, υποστηρίζουν πως το νέο πόνημα του νομπελίσταακόμη μία αυτοβιογραφία υπό τον τίτλο «Die Βox» («Το κουτί»)- βγήκε στα μουλωχτά από έναν μικρό εκδοτικό οίκο, δίχως διαφήμιση. Και όχι χωρίς λόγο.
«Τι συμβαίνει;» αναρωτιούνται οι γερμανικές εφημερίδες. «Κυκλοφορεί νέο μυθιστόρημα ο Γκίντερ Γκρας και δεν έχει ακόμη προκαλέσει αντιδράσεις; Είναι τόσο βαρετό; Δεν περιέχει ούτε ένα σκάνδαλο;» γράφουν, ενώ ήδη οι πρώτες κριτικές- όπως εκείνη του «Spiegel»μιλούν για το «χειρότερο έργο του Γκίντερ Γκρας». Ο δε ιταλικός Τύπος διατείνεται πως ο συγγραφέας πέτυχε αυτό που ήθελε: μετά τις τόσες ερωτήσεις που ξεσήκωσε η αποκάλυψη πως είχε εμπλακεί με τον ναζισμό, να επέλθει η σιωπή. «Ήταν μια φορά ένας πατέρας...» αρχίζει το νέο πόνημα του 81χρονου συγγραφέα, που έχει συγκεντρώσει γύρω του τα οκτώ παιδιά του και αφήνεται στις αφηγήσεις τους και τις θύμησές τους. Είναι δικαίωμά τους να πουν όσα θέλουν, να αποκαταστήσουν την αλήθεια ενός πατέρα συχνά απόντος. Πρόσωπο με πρόσωπο ο γέροντας πατέρας και τα παιδιά στην ωριμότητά τους. Η διήγηση σε τρίτο πρόσωπο και σε τόνο οικείο, όπως ταιριάζει σε μια οικογενειακή σύναξη. Το «Die Βox» είναι ένα παραμύθι που μιλά για την πολύπλοκη ζωή στο σπίτι των Γκρας. Από την πρώτη σύζυγο του συγγραφέα, την Άννα, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά, στα ακόμη δύο τέκνα που έρχονται από τους έρωτές του με την Έλεν και τη Νέλι. Για να ακολουθήσουν δύο αγόρια από τον δεύτερο γάμο του με την Ούτε. Σε εννέα κεφάλαια, η ζωή της οικογένειας θα ξετυλιχτεί με τρόπο ονειρικό, χωρίς να χάνεται η αίσθηση της ιδιωτικής ζωής, τα παράπονα, τα προβλήματα. «Ένα σπίτι κομμένο στη μέση, όπως το Τείχος του Βερολίνου» ξεσπά ένα από τα παιδιά. Στο ενδιάμεσο μπορεί να λείπουν και κομμάτια από κάθε ιστορία, αλλά ο συγγραφέας δεν φαίνεται να νοιάζεται γι΄ αυτό. Κλειδί στην όλη υπόθεση αποδεικνύεται το «κουτί», μια παλιά φωτογραφική μηχανή, που λειτουργεί ως ένα μαγικό κουτί που μπορεί να «διαβάζει το παρελθόν, το μέλλον και τις επιθυμίες εκείνου που φωτογραφίζει». Και το αποτέλεσμα είναι ένα κείμενο στο οποίο δεν υπάρχει χώρος για τον ρεαλισμό που θα περίμενε κάποιος να ακολουθεί την πρώτη αυτοβιογραφία, ούτε οι διευκρινίσεις που αναμένει ο μέσος Γερμανός από τον συγγραφέα, αλλά πρωτίστως από τον άνθρωπο Γκίντερ Γκρας για την εμπλοκή του με τα Ες Ες.
«Τι συμβαίνει;» αναρωτιούνται οι γερμανικές εφημερίδες. «Κυκλοφορεί νέο μυθιστόρημα ο Γκίντερ Γκρας και δεν έχει ακόμη προκαλέσει αντιδράσεις; Είναι τόσο βαρετό; Δεν περιέχει ούτε ένα σκάνδαλο;» γράφουν, ενώ ήδη οι πρώτες κριτικές- όπως εκείνη του «Spiegel»μιλούν για το «χειρότερο έργο του Γκίντερ Γκρας». Ο δε ιταλικός Τύπος διατείνεται πως ο συγγραφέας πέτυχε αυτό που ήθελε: μετά τις τόσες ερωτήσεις που ξεσήκωσε η αποκάλυψη πως είχε εμπλακεί με τον ναζισμό, να επέλθει η σιωπή. «Ήταν μια φορά ένας πατέρας...» αρχίζει το νέο πόνημα του 81χρονου συγγραφέα, που έχει συγκεντρώσει γύρω του τα οκτώ παιδιά του και αφήνεται στις αφηγήσεις τους και τις θύμησές τους. Είναι δικαίωμά τους να πουν όσα θέλουν, να αποκαταστήσουν την αλήθεια ενός πατέρα συχνά απόντος. Πρόσωπο με πρόσωπο ο γέροντας πατέρας και τα παιδιά στην ωριμότητά τους. Η διήγηση σε τρίτο πρόσωπο και σε τόνο οικείο, όπως ταιριάζει σε μια οικογενειακή σύναξη. Το «Die Βox» είναι ένα παραμύθι που μιλά για την πολύπλοκη ζωή στο σπίτι των Γκρας. Από την πρώτη σύζυγο του συγγραφέα, την Άννα, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά, στα ακόμη δύο τέκνα που έρχονται από τους έρωτές του με την Έλεν και τη Νέλι. Για να ακολουθήσουν δύο αγόρια από τον δεύτερο γάμο του με την Ούτε. Σε εννέα κεφάλαια, η ζωή της οικογένειας θα ξετυλιχτεί με τρόπο ονειρικό, χωρίς να χάνεται η αίσθηση της ιδιωτικής ζωής, τα παράπονα, τα προβλήματα. «Ένα σπίτι κομμένο στη μέση, όπως το Τείχος του Βερολίνου» ξεσπά ένα από τα παιδιά. Στο ενδιάμεσο μπορεί να λείπουν και κομμάτια από κάθε ιστορία, αλλά ο συγγραφέας δεν φαίνεται να νοιάζεται γι΄ αυτό. Κλειδί στην όλη υπόθεση αποδεικνύεται το «κουτί», μια παλιά φωτογραφική μηχανή, που λειτουργεί ως ένα μαγικό κουτί που μπορεί να «διαβάζει το παρελθόν, το μέλλον και τις επιθυμίες εκείνου που φωτογραφίζει». Και το αποτέλεσμα είναι ένα κείμενο στο οποίο δεν υπάρχει χώρος για τον ρεαλισμό που θα περίμενε κάποιος να ακολουθεί την πρώτη αυτοβιογραφία, ούτε οι διευκρινίσεις που αναμένει ο μέσος Γερμανός από τον συγγραφέα, αλλά πρωτίστως από τον άνθρωπο Γκίντερ Γκρας για την εμπλοκή του με τα Ες Ες.
No comments:
Post a Comment