Saturday, September 27, 2008

Ενα σπίτι «ραντεβού» της γενιάς του ’30

Του Ηλια Μαγκλινη, Η Καθημερινή, Σάββατο, 27 Σεπτεμβρίου 2008

Μπροστά σου απλώνεται ο Εθνικός Κήπος κι αριστερά η Βουλή. Στο βάθος ο Υμηττός. Αυτή η μοναδική θέα προσφέρεται από τη βεράντα ενός ιστορικού αθηναϊκού διαμερίσματος που βρίσκεται στη Λεωφόρο Αμαλίας 4, στον πέμπτο όροφο. Πρόκειται για το διαμέρισμα του Αγγελου και της Λητώς Κατακουζηνού. Μπαίνοντας στο μεγάλο σαλόνι, αισθάνεσαι ότι μπαίνεις σε ένα σπίτι γεμάτο ιστορία: Εκεί απήγγειλε ποιήματά του ο Γιώργος Σεφέρης, ο Γιώργος Παππάς, η Μυρτιώτισσα, εκεί έπαιξε τραγούδια από τον «Μεγάλο Ερωτικό» ο Μάνος Χατζιδάκις, εκεί διάβαζε αποσπάσματα από τον «Μέγα Ανατολικό» ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Επίσης, εκεί δόθηκε η πρώτη δεξίωση για το Νομπέλ του Ελύτη το 1979. Από αυτό το σπίτι αγνάντεψαν τον Υμηττό ο Αλμπέρ Καμί και ο Ουίλιαμ Φόκνερ. Την κρεβατοκάμαρα κοσμούν τέσσερις πίνακες («Τα τέσσερα φιλιά») του Γουναρόπουλου, δώρο του ζωγράφου στο ζεύγος για τον γάμο τους, το 1934. Στο μπάνιο, διαγράφεται με ψηφιδωτό μια γοργόνα του Σπύρου Βασιλείου.

Τη ματιά σου όμως κλέβουν οι μεγάλες πόρτες που συνδέουν το σαλόνι με την τραπεζαρία, τις οποίες ζωγράφιζε επί έξι μήνες, επί τόπου, ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, στενός φίλος του Αγγελου Κατακουζηνού, από τα χρόνια των σπουδών τους, στο Παρίσι τη δεκαετία του ’20.

Να σημειώσουμε ότι ο Α. Κατακουζηνός υπήρξε επιφανής νευρολόγος - ψυχίατρος, ιδρυτής της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης μεταξύ άλλων, ενώ και η σύζυγός του Λητώ έχαιρε υψηλής μόρφωσης, είχε σπουδάσει μουσική, έγραφε και ήταν μια πολύ δυναμική, αντισυμβατική γυναίκα.

Το σπίτι αυτό παρέμεινε κλειστό επί σειρά ετών. Ο Α. Κατακουζηνός «έφυγε» το 1982, η Λητώ έζησε μόνη της στο σπίτι αυτό για δεκαπέντε ακόμα χρόνια. Τον ακολούθησε το 1997. Είχαν ζήσει στο σπίτι αυτό από το 1959. Προτού όμως αποχωρήσει από τη ζωή η Λητώ άφησε τελευταία της επιθυμία το σπίτι αυτό να διατηρηθεί, να κρατηθεί πιστά η διακοσμητική του ατμόσφαιρα και να χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Μετά δέκα χρόνια σκληρής δουλειάς, λοιπόν, το ανακαινισμένο σπίτι ανοίγει για λίγες μόνον ημέρες την πόρτα του ως «Ιδρυμα Αγγελου & Λητώς Κατακουζηνού».

«Υπάρχει μια ομάδα που εργάστηκε σκληρά, και με προσωπικό κόστος, για να ανακαινισθεί», δήλωσε στην «Κ» ο Γιώργος Μαγγίνης. «Η ίδια ομάδα αγωνίζεται για τη βιωσιμότητά του. Σημαντική βοήθεια στην έως τώρα προσπάθειά μας στάθηκε μια χορηγία της Εθνικής Τράπεζας και της 3Ε», προσθέτει η Σοφία Πελοποννησίου - Βασιλάκου. Τα πιο βασικά από αυτά τα πρόσωπα συνθέτουν και το διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος, όπου πρόεδρος είναι η Νίκη Γουλανδρή, ενώ την πλαισιώνουν ο Γεώργιος - Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο Μιχάλης Σταθόπουλος, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, η Σοφία Πελοποννησίου - Βασιλάκου, ο Γιώργος Μαγγίνης και η Εφη Κατοίκου.

  • Πότε θα ανοίγει

Το διαμέρισμα της Λεωφόρου Αμαλίας 4 είναι ένα «σπίτι–μουσείο», στα πρότυπα του Sigmund Freud Museum του Λονδίνου. Δεν θα λειτουργεί ως μουσείο, μα θα ανοίγει για συγκεκριμένες εκδηλώσεις. Από χθες η οικεία Αγγελου και Λητώς Κατακουζηνού έχει ανοίξει για λίγες μόνον ημέρες για να υποδεχθεί τις «Οικείες Ιστορίες», στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2008. Εχει στηθεί ένα «εργαστήρι» Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα, με υλικό που παραχώρησαν η Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα και το Μουσείο Μπενάκη. Στο γραφείο του Α. Κατακουζηνού, έχει στηθεί, σε συνεργασία με το Sigmund Freud Museum, μικρή φωτογραφική έκθεση. Τέλος, εκτίθενται σε παγκόσμιο preview πίνακες του Βρετανού Richard Cartwright, σε συνεργασία με την γκαλερί John Martin του Λονδίνου. Για την πραγματοποίηση των εκδηλώσεων εργάστηκαν, εκτός από τους Γ. Μαγγίνη και Σ. Πελοποννησίου - Βασιλάκου, ομάδα εθελοντών, οι Ελ. Πολυχρονιάδου, Μ. Οικονομοπούλου, Δημ. Χατζημαρινάκης κ. ά. Θερμός είναι ο χαιρετισμός του Michael Molnar, διευθυντή του Sigmund Freud Museum, όπως τη διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος www. katakouzenos. gr: «Είτε βρισκόμαστε στο γραφείο του καθηγητή Κατακουζηνού ή του καθηγητή Freud», γράφει μεταξύ των άλλων, «η προσοχή μας παλινδρομεί ανάμεσα στα αντικείμενα που ο προηγούμενος κάτοικος του σπιτιού άφησε πίσω του και τα “εσωτερικά μας αντικείμενα” που τον αντιπροσωπεύουν στα μάτια μας. Κάθε μουσείο είναι μια Ακρόπολη: είναι ένας τόπος όπου η πραγματικότητα περιβάλλεται από φαντασία».

No comments: