Sunday, September 7, 2008

Μετά το σεξ, η ζήλια

ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ

Επτά χρόνια μετά τη «Σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ.» που έγινε παγκόσμια επιτυχία (δύο εκατομμύρια αντίτυπα σε σαράντα γλώσσες) η γαλλίδα τεχνοκριτικός Κατρίν Μιγέ έγραψε ένα νέο ερωτικό αυτοβιογραφικό αφήγημα ακολουθώντας τη συνταγή επιτυχίας του πρώτου


Ηταν ένα ζευγάρι διάσημο για την ελευθεριότητά του. Ωσπου εκείνη άρχισε να τον ζηλεύει. Ζηλιάρα η Κατρίν Μ.; Ολοι την αναγνωρίζουμε πλέον ως τη σοβαρή τεχνοκριτικό, διευθύντρια του περιοδικού «Art Press» στη Γαλλία και συγγραφέα πολλών δοκιμίων για την τέχνη, η οποία το 2001 και μετά τα 50 της έγραψε τη Σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. και πούλησε σε όλο τον κόσμο πάνω από 2 εκατομμύρια αντίτυπα.

Οχι μόνο συμμετείχε, σύμφωνα με τα γραφόμενά της, σε ομαδικό σεξ (παρτούζες) των 150 ατόμων και απολάμβανε ελεύθερο σεξ σε φορτηγάκια, υπόγεια γκαράζ, νεκροταφεία, υπαίθρια στάδια, ακόμη και στα γραφεία της «Art-Press», αλλά ήξερε να τα αποδώσει όλα αυτά με μια τέλεια ψυχρότητα. Πώς να τη φανταστούμε τώρα σαν τίγρη έτοιμη να βγάλει τα νύχια της σε κάθε νεαρή αντίζηλο που πλησιάζει τον άντρα της; Λίγο πριν από την έκδοση του δεύτερου βιβλίου της με τίτλο Jour de Souffrance (Ημέρα του πόνου) η συγγραφέας έδωσε συνέντευξη στον δημοσιογράφο Michel Garcin και στο περιοδικό «Le Nouvel Observateur» (20-27 Αυγούστου 2008), πυροδοτώντας νέα σειρά κριτικών για την κατάθεσή της πάνω στο αιώνιο και καθολικό θέμα της ζήλιας.

  • Αναγεννησιακό ύφος

Το ύφος της εξαίρεται άλλη μια φορά ως αναγεννησιακό, κάτι σαν τις Ερωτικές επιστολές πορτογαλέζας μοναχής του 1669 ή τις Επικίνδυνες σχέσεις του Σοντερλό ντε Λακλό του 1782. Περιγράφεται μεθοδικά η εξέλιξη μιας ζήλιας που γεννήθηκε κατά τύχη όταν η ίδια ανακάλυψε ένα γράμμα του άντρα της, του συγγραφέα Ζακ Ανρίκ, σε γυναίκα με το αρχικό L. - εμφανώς κρυφή ερωμένη -, οπότε άρχισε να σκάβει στα γραπτά του, να ελέγχει τα πηγαινέλα του, να καταστρώνει ένα σχέδιο παρακολούθησης το οποίο ανασυνθέτει στο βιβλίο με κλινική ακρίβεια: ιλιγγιώδης επιτάχυνση του καρδιακού παλμού, δυσκολία να αναπνεύσει, κρίσεις άγχους, οργή, δάκρυα, επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες, φαντάσματα που γεννούσε η καχυποψία της κάθε ώρα και στιγμή («Δεν ονειρευόμουν πια τη δική μου σεξουαλική ζωή αλλά αυτή του Ζακ»), αγχολυτικά που καταβρόχθιζε μάταια, ολοένα πιο ανοιχτοί καβγάδες με εκείνον που θεωρούσε ύποπτο για «αθάνατες συνουσίες με άλλες γυναίκες».

Πώς δεν είχε φανταστεί η Κατρίν Μ. ότι ο άντρας της μπορεί να είχε παράλληλες σχέσεις όσον καιρό εκείνη είχε τις δικές της; Η «ημέρα του πόνου» περιέργως ανήκει στην περίοδο του ημερολογίου της Η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. αλλά και του βιβλίου του συζύγου της Ζακ Ανρίκ Legendes de Catherine Μ. (Θρύλοι της Κατρίν Μ.), με ασπρόμαυρες γυμνές φωτογραφίες της από την περίοδο 30 χρόνων που τη φωτογράφιζε ο ίδιος με λατρεία. «Πρέπει να σας πω ότι γράψαμε - εκείνος τους "Θρύλους" και εγώ τη "Σεξουαλική ζωή" - τη στιγμή που η φοβερή κρίση ανάμεσά μας είχε μόλις τελειώσει. Αυτή την κρίση εκείνος δεν την είχε αντιληφθεί. Σαν να μας χώριζε ένας τοίχος. Δεν καταλάβαινε τη βιαιότητα της ζήλιας μου αφού είχε πειστεί ότι με αγαπούσε για αυτό που ήμουν, για τη σεξουαλική ελευθεριότητά μου επίσης. Ισως έγραψα τη Μέρα του πόνου για έναν και μόνο λόγο, για να καταλάβει επιτέλους ο Ζακ...».

  • Η σύζυγος παραμονεύει



Η Κατρίν Μιγέ ποζάρει μπροστά σε γυμνές φωτογραφίες της στις 2 Σεπτεμβρίου στο Παρίσι


Το άλλο παράδοξο του νέου βιβλίου είναι ότι η ηρωίδα κατασκοπεύει και επιτηρεί τον σύζυγό της σα να ήταν μια γυναίκα πιστή στον άνδρα της. Πρέπει να φτάσει κανείς στη σελίδα 160 για να τη δει να σημειώνει: «Ο Ζακ με ξαπόστελνε πίσω στα δικά μου γιατί δεν είχα σταματήσει να συμμετέχω σε παρτούζες και κυρίως επειδή για μεγάλα διαστήματα εξαφανιζόμουν και ζούσα μακριά του...». Ισως να ήταν απαραίτητη αυτή η απόρριψη του άντρα της για να την κάνει να συνειδητοποιήσει ότι, παρ' ότι δεν είχε εγκαταλείψει την επιλογή της να είναι σεξουαλικά απεριόριστη, αδυνατούσε να σταθεί ένα λεπτό και να αναλογιστεί το δράμα που ζούσε παράλληλα. «Ισως περισσότερο από απάντηση στον Ζακ αυτό το βιβλίο να είναι μια απάντηση σε όλους εκείνους τους αναγνώστες της "Σεξουαλικής ζωής" που πίστεψαν, παρά τον ουδέτερο τόνο του βιβλίου, ότι η ζωή μου ήταν μια ευδαίμων και διαρκής ακολασία. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι το να έχεις και να πρεσβεύεις μια ελεύθερη σεξουαλικότητα δεν σε προφυλάσσει από το να πέσεις στη φριχτή παγίδα της ζήλιας, ούτε σε εφοδιάζει με κάποιο αντίδοτο». Αλλωστε και η ίδια ποτέ δεν έφερε άλλον άντρα στο συζυγικό κρεβάτι. Διέθετε το σώμα της ελεύθερα σε πολλούς, αλλά ο αληθινός εαυτός της αγαπούσε έναν μόνο άντρα.

  • Καθημερινή οδύνη

Από την πλευρά του την κατηγορούσε για «αρρωστημένη συμπεριφορά» και «μαζοχιστική παράκρουση». Μήπως ήξερε ότι διάβαζε τα γράμματά του και ότι άνοιγε τον υπολογιστή του, και τελικά δεν της έκρυβε τίποτα; «Ναι, παρείχε το υλικό για να ζηλεύω. Αλλά είμαι σίγουρη ότι δεν είχε επίγνωση του μεγέθους της παραφροσύνης που με καταλάμβανε. Η ζήλια είχε γίνει στην ουσία μια καθημερινή οδύνη. Είναι μια κόλαση. Κάποια στιγμή μάς πέρασε από το μυαλό ότι δεν πρόκειται ποτέ να βγούμε σώοι από αυτό. Ημουν δέσμια των κατασκευών της φαντασίας μου και των παρανοϊκών ονειροπολήσεών μου, όπου ο Ζακ ήταν με άλλες γυναίκες και εγώ δεν κατόρθωνα να τις εμποδίσω ενώ ήξερα ότι μου κάνουν κακό. Είναι τόσο διαπεραστικός ο πόνος που μπορεί να παρομοιαστεί με την έξαρση που καταλαμβάνει τους σφαγείς ή τους βιαστές κατά συρροήν. Λένε μετά ότι η πράξη τους ήταν αχρεία αλλά δεν ήξεραν πώς να αντισταθούν σε αυτή τη δύναμη που τους κατέκλυζε, δεν μπορούσαν παρά να ολοκληρώσουν τη μοιραία κίνηση, σαν να ήταν δύο διαφορετικά πρόσωπα που ενεργούσαν. Το ίδιο έζησα και εγώ. Στο απόγειο της ζήλιας μου κάθησα και διάβασα τις μαρτυρίες αυτών των εγκληματιών για να καταλάβω αυτό που μου συνέβαινε. Ελεγαν πάντα: «Είδα τον εαυτό μου να είναι ο δράστης, να δολοφονεί, να βιάζει. Ετσι και εγώ έβλεπα τον εαυτό μου να σκαλίζει τις υποθέσεις του Ζακ, να πέφτει τόσο χαμηλά ώστε να σπιουνεύει».

Αυτό που λείπει από το νέο βιβλίο είναι η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. όσον καιρό διαρκούσε η κρίση ζήλιας. «Δεν υπήρχε πια η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ. Εκανα δύο - τρεις σχέσεις που ξέφτισαν, αυτό ήταν όλο. Η πιο δυνατή μου εξάρτηση, ακόμη και σωματική, ήταν αυτή με τη ζήλια! Το σώμα μου είχε καταληφθεί, στην κυριολεξία. Για να καταπραΰνει την υστερία μου ο Ζακ μού έκανε έρωτα...».

Ο λαβύρινθος στον οποίο χάθηκε ήταν τέτοιος τελικά ώστε κάνει ασήμαντο το ερώτημα αν η ζήλια της είχε βάση ή όχι. «Ακριβώς, φτάνουμε σε αυτό το σημείο. Απόδειξη ότι ο Ζακ ποτέ δεν είπε ότι αγαπούσε κάποια άλλη περισσότερο από μένα, και εγώ ποτέ δεν σκέφτηκα ότι τον αγαπούσα λιγότερο επειδή με απάτησε, ποτέ η αγάπη μας δεν κλονίστηκε. Η κρίση που περιγράφω είναι ένα είδος σχεδιαγράμματος της φανταστικής δομής της ζήλιας, αφού τελικά οι φόβοι που συνοδεύουν αυτό το συναίσθημα - ότι δεν σε αγαπάει ο άλλος πια, ότι σε έχει εγκαταλείψει - ήταν πρακτικά ανύπαρκτοι».


[ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ, Το ΒΗΜΑ, 07/09/2008]

No comments: