Σημεία αναφοράς. Της ΒΙΚΗΣ ΤΣΙΩΡΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/09/2008
Κάθε νέο βιβλίο του Τόμας Πίντσον, του «αόρατου» Αμερικανού συγγραφέα, αποτελεί από μόνο του ένα γεγονός, λογοτεχνικό αλλά όχι μόνο. Το τελευταίο του βιβλίο «Against the Day», που έγραψε το 2006 και μεταφράστηκε αυτό τον μήνα στα γαλλικά, επανέφερε στην επικαιρότητα τον μύθο αυτού του ιδιόρρυθμου συγγραφέα, ο οποίος τα τελευταία πενήντα χρόνια έχει δώσει μόνο έξι μυθιστορήματα, αλλά καθόλου αμελητέα!
Μυθιστορήματα-ποταμοί, επικά, περίεργα και ανατρεπτικά. Στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί τα πέντε από αυτά: τα τέσσερα από τις εκδόσεις «Χατζηνικολή»: «Μέισον και Ντίξον», «Βραδείας καύσεως», «Το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας», «Βάινλαντ»· το πέμπτο: «Η συλλογή των 49 στο σφυρί» από τις εκδόσεις «Υψιλον».
Ποιος είναι ο Πίντσον; Ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε και μέχρις στιγμής κανείς βιογράφος του δεν έχει αναλάβει την πρωτοβουλία να μας ενημερώσει.
Αλλά ούτε και ο ίδιος βοηθάει. Αποφεύγει κάθε επαφή με τον Τύπο και κάνει μηνύσεις σε όποιον τολμήσει να τον πλησιάσει με μια φωτογραφική μηχανή ή κάμερα.
Γνωρίζουμε πως γεννήθηκε το 1937 στο Glen Cove του Long Island και μόνο μια φωτογραφία του από την εφηβική του ηλικία έχει δημοσιευτεί. Μία εμφάνισή του στην τηλεοπτική σειρά Simsons, με το πρόσωπο σκεπασμένο με σακούλα, δεν είναι αρκετή για να σχηματίσουμε μια γνώμη για το πώς είναι αυτός ο μυστηριώδης 70χρονος, σήμερα, συγγραφέας. Οι φήμες δίνουν και παίρνουν: Μήπως άραγε δεν είναι άλλος από τον μεγάλο Αμερικανό και ακριβοθώρητο επίσης συγγραφέα Σάλινγκερ ή μήπως να είναι προϊόν κάποιας συλλογικής συγγραφικής ομάδας;
Ορισμένοι συγγραφείς, όπως παλαιότερα ο Μπέκετ ή ο Σιοράν επιλέγουν να ζήσουν στη σιωπή ή εξαφανίζονται όπως ο Πίντσον, ο πάπας -όπως τον ονομάζουν- της μεταμοντέρνας αμερικανικής λογοτεχνίας.
Ο μύθος για το πρόσωπο του επιβεβαιώνεται και από τον αριθμό των σελίδων που πλημμυρίζουν το Ιντερνετ σχετικά με το πρόσωπο και το έργο του.
Ένας τόμος με κείμενα μεγάλων συγγραφέων, με τίτλο «Απέναντι στον Πίντσον», μεταξύ των οποίων οι Ντε Λίλο, Ελφρίντε Γέλινεκ , Πιερ-Ιβ Πετιγιόν, ο μεταφραστής του στα γαλλικά Κλάρο και ο σκιτσογράφος και κομίστας Ζακ Σμιθ -ο οποίος φιλοτέχνησε τις σελίδες του «Ουράνιου Τόξου της Βαρύτητας», σε ένα καταπληκτικό άλμπουμ- προσπαθεί να δώσει υπόσταση στον συγγραφέα.
Η Γέλινεκ, μεταφράστρια του Πίντσον στα γερμανικά, γράφει γι' αυτόν: «Λίγοι συγγραφείς είναι εκείνοι που τα κείμενά τους μπορούν να δημοσιευθούν το ίδιο άνετα στο "Scientific American", όσο και στο "New Yorker".
Ορισμένα δοκίμια για τον Πίντσον διαβάζονται σαν επιστημονικές εργασίες πάνω στα μαθηματικά και ίσως να είναι -καθώς ο Πίντσον παίρνει τις μεταφορές του από την κλασική φυσική και τη χημεία όπως άλλοι συγγραφείς δανείζονται από την κλασική μυθολογία».
Τα αγαπημένα θέματά του είναι η παρακμή, η παράνοια, η εντροπία, ο ρατσισμός, η αποικιοκρατία, η απάτη της τεχνικής (ο Πίντσον άρχισε την επαγγελματική του καριέρα ως μηχανικός στην εταιρεία Μπόινγκ), οι δολοπλοκίες, οι σκοτεινές δυνάμεις, δηλαδή όλα αυτά στα οποία ο Πίντσον οφείλει τον χαρακτηρισμό του «παρανοϊκού συγγραφέα».
Αυτές ακριβώς τις έννοιες συναντάμε στο «Against the Day», είναι δύσκολο όμως να συνοψίσει κανείς τις 1.200 σελίδες:
Ένας από τους άξονες του μυθιστορήματος είναι η ζωή του Webb, ενός αναρχικού μεταλλωρύχου, που δολοφονήθηκε από πληρωμένους φονιάδες για λογαριασμό ενός πάμπλουτου ανθρώπου, του Vibe.
Στοιχειωμένα από τον θάνατο του πατέρα τους, τα παιδιά του Webb ορκίζονται να πάρουν το αίμα του πίσω. Αρχίζει έτσι ένα ιλιγγιώδες ταξίδι με τη μορφή ψευτορομάντζου (που όμως δεν είναι) περιπετειών, το οποίο οδηγεί τον αναγνώστη από το Κολοράντο στη Βενετία, από το Σικάγο στην Αγγλία περνώντας από το Μεξικό: ένα αφήγημα ανά τον πλανήτη όπου συναντάμε συνδικαλιστές σε αγώνες με το μεγάλο κεφάλαιο, νεαρούς αστροναύτες που λες και έχουν βγει από σελίδες διηγημάτων του Ιουλίου Βερν, καουμπόηδες και χιλιάδες άλλα καταπληκτικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και σκυλιά που διαβάζουν μυθιστορήματα του Χένρι Τζέιμς....
Μέσα από τις γραμμές περνούν σκέψεις για το χρόνο, την Ιστορία και το φως -πανταχού παρόν στο μυθιστόρημα, (εξ ου και ο τίτλος), μέχρι την τελική πτώση που ανοίγεται στην ουράνια φωτεινότητα και τη συγχώρηση.
Ενας άλλος συντελεστής του έργου «Απέναντι στον Πίντσον», ο Πέρσιβαλ Εβερετ, προειδοποιεί τον αναγνώστη: «Το να διαβάζεις Πίντσον είναι σαν να ασχολείσαι με τη σπηλαιολογία. Μπορεί να χαθείς, να βραχείς, να πρέπει να κρατάς τον δικό σου φακό και να βρεις τη δική σου έξοδο».
Ποιος είναι ο Πίντσον; Ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε και μέχρις στιγμής κανείς βιογράφος του δεν έχει αναλάβει την πρωτοβουλία να μας ενημερώσει.
Αλλά ούτε και ο ίδιος βοηθάει. Αποφεύγει κάθε επαφή με τον Τύπο και κάνει μηνύσεις σε όποιον τολμήσει να τον πλησιάσει με μια φωτογραφική μηχανή ή κάμερα.
Γνωρίζουμε πως γεννήθηκε το 1937 στο Glen Cove του Long Island και μόνο μια φωτογραφία του από την εφηβική του ηλικία έχει δημοσιευτεί. Μία εμφάνισή του στην τηλεοπτική σειρά Simsons, με το πρόσωπο σκεπασμένο με σακούλα, δεν είναι αρκετή για να σχηματίσουμε μια γνώμη για το πώς είναι αυτός ο μυστηριώδης 70χρονος, σήμερα, συγγραφέας. Οι φήμες δίνουν και παίρνουν: Μήπως άραγε δεν είναι άλλος από τον μεγάλο Αμερικανό και ακριβοθώρητο επίσης συγγραφέα Σάλινγκερ ή μήπως να είναι προϊόν κάποιας συλλογικής συγγραφικής ομάδας;
Ορισμένοι συγγραφείς, όπως παλαιότερα ο Μπέκετ ή ο Σιοράν επιλέγουν να ζήσουν στη σιωπή ή εξαφανίζονται όπως ο Πίντσον, ο πάπας -όπως τον ονομάζουν- της μεταμοντέρνας αμερικανικής λογοτεχνίας.
Ο μύθος για το πρόσωπο του επιβεβαιώνεται και από τον αριθμό των σελίδων που πλημμυρίζουν το Ιντερνετ σχετικά με το πρόσωπο και το έργο του.
Ένας τόμος με κείμενα μεγάλων συγγραφέων, με τίτλο «Απέναντι στον Πίντσον», μεταξύ των οποίων οι Ντε Λίλο, Ελφρίντε Γέλινεκ , Πιερ-Ιβ Πετιγιόν, ο μεταφραστής του στα γαλλικά Κλάρο και ο σκιτσογράφος και κομίστας Ζακ Σμιθ -ο οποίος φιλοτέχνησε τις σελίδες του «Ουράνιου Τόξου της Βαρύτητας», σε ένα καταπληκτικό άλμπουμ- προσπαθεί να δώσει υπόσταση στον συγγραφέα.
Η Γέλινεκ, μεταφράστρια του Πίντσον στα γερμανικά, γράφει γι' αυτόν: «Λίγοι συγγραφείς είναι εκείνοι που τα κείμενά τους μπορούν να δημοσιευθούν το ίδιο άνετα στο "Scientific American", όσο και στο "New Yorker".
Ορισμένα δοκίμια για τον Πίντσον διαβάζονται σαν επιστημονικές εργασίες πάνω στα μαθηματικά και ίσως να είναι -καθώς ο Πίντσον παίρνει τις μεταφορές του από την κλασική φυσική και τη χημεία όπως άλλοι συγγραφείς δανείζονται από την κλασική μυθολογία».
Τα αγαπημένα θέματά του είναι η παρακμή, η παράνοια, η εντροπία, ο ρατσισμός, η αποικιοκρατία, η απάτη της τεχνικής (ο Πίντσον άρχισε την επαγγελματική του καριέρα ως μηχανικός στην εταιρεία Μπόινγκ), οι δολοπλοκίες, οι σκοτεινές δυνάμεις, δηλαδή όλα αυτά στα οποία ο Πίντσον οφείλει τον χαρακτηρισμό του «παρανοϊκού συγγραφέα».
Αυτές ακριβώς τις έννοιες συναντάμε στο «Against the Day», είναι δύσκολο όμως να συνοψίσει κανείς τις 1.200 σελίδες:
Ένας από τους άξονες του μυθιστορήματος είναι η ζωή του Webb, ενός αναρχικού μεταλλωρύχου, που δολοφονήθηκε από πληρωμένους φονιάδες για λογαριασμό ενός πάμπλουτου ανθρώπου, του Vibe.
Στοιχειωμένα από τον θάνατο του πατέρα τους, τα παιδιά του Webb ορκίζονται να πάρουν το αίμα του πίσω. Αρχίζει έτσι ένα ιλιγγιώδες ταξίδι με τη μορφή ψευτορομάντζου (που όμως δεν είναι) περιπετειών, το οποίο οδηγεί τον αναγνώστη από το Κολοράντο στη Βενετία, από το Σικάγο στην Αγγλία περνώντας από το Μεξικό: ένα αφήγημα ανά τον πλανήτη όπου συναντάμε συνδικαλιστές σε αγώνες με το μεγάλο κεφάλαιο, νεαρούς αστροναύτες που λες και έχουν βγει από σελίδες διηγημάτων του Ιουλίου Βερν, καουμπόηδες και χιλιάδες άλλα καταπληκτικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και σκυλιά που διαβάζουν μυθιστορήματα του Χένρι Τζέιμς....
Μέσα από τις γραμμές περνούν σκέψεις για το χρόνο, την Ιστορία και το φως -πανταχού παρόν στο μυθιστόρημα, (εξ ου και ο τίτλος), μέχρι την τελική πτώση που ανοίγεται στην ουράνια φωτεινότητα και τη συγχώρηση.
Ενας άλλος συντελεστής του έργου «Απέναντι στον Πίντσον», ο Πέρσιβαλ Εβερετ, προειδοποιεί τον αναγνώστη: «Το να διαβάζεις Πίντσον είναι σαν να ασχολείσαι με τη σπηλαιολογία. Μπορεί να χαθείς, να βραχείς, να πρέπει να κρατάς τον δικό σου φακό και να βρεις τη δική σου έξοδο».
No comments:
Post a Comment