Εκ νέου υποψήφια για το Νόμπελ Λογοτεχνίας η Κρίστα Βολφ

• Η Γερμανίδα λογοτέχνης γίνεται 80 ετών και θεωρείται η σημαντικότερη εν ζωή λογοτέχνης στη χώρα της.

• Μια από τις πιο δυναμικές φωνές της γερμανικής λογοτεχνίας παγκοσμίως αλλά και πρώην σταρ της λογοτεχνίας στην πάλαι ποτέ Ανατολική Γερμανία, η Κρίστα Βολφ, έκλεισε σήμερα τα 80 της χρόνια και, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Deutsche Welle (DW) είναι και πάλι υποψήφια για το Νομπέλ Λογοτεχνίας, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι είναι πια ώριμη για μια τέτοια τιμητική διάκριση. Φέτος, εξάλλου, αναμένεται να κυκλοφορήσει και το νέο της μυθιστόρημα «Η πόλη των Αγγέλων».

• Η Κρίστα Βολφ θεωρείται, άλλωστε, ως η πιο σημαντική εν ζωή Γερμανίδα συγγραφέας και, όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε τουλάχιστον 20 γλώσσες και ανήκουν πια στον αποκαλούμενο «λογοτεχνικό κανόνα» του 20ού αιώνα. Ως χαρακτηριστικά της γραφής της θεωρούνται το θηλυκό βλέμμα, η καταγραφή και η διεισδυτική ανάλυση της σχέσης του ατόμου με την καθημερινότητα, την πολιτική και την κουλτούρα.

• Βέβαια, στα 34 της χρόνια, η Βολφ ανακηρύχθηκε εκούσα - άκουσα ως «φωνή της σοσιαλιστικής Γερμανίας» (DDR), αν και η ίδια έδειχνε πως απλά δε χωρούσε στη μιζέρια και στο στενό πρωσικό κορσέ της επίσημης κομμουνιστικής ιδεολογίας. Γι' αυτό πολύ νωρίς έγινε στη λογοτεχνία η εκπρόσωπος του γυναικείου κινήματος, τόσο στην Ανατολική, όσο και στην τότε Δυτική Γερμανία.

• Το καθεστώς της επέτρεπε να ταξιδεύει παντού: από το Εδιμβούργο μέχρι τη Ζυρίχη και το Οχάιο. Μπορούσε να κάνει διακοπές στην Κυανή Ακτή ή στη Μαύρη Θάλασσα, να παίρνει μέρος σε διεθνή ή δυτικογερμανικά συνέδρια. Εκείνη επέστρεφε πάντα και διαβεβαίωνε ότι «πουθενά στον κόσμο δεν μπορούσε να ζήσει και να γράψει καλύτερα εκτός από την πατρίδα της».

Στήριξη από τον Γκίντερ Γκρας

• Τα πρώτα χρόνια της επανένωσης των δύο Γερμανιών η δυτικογερμανική κοινή γνώμη και κυρίως τα ΜΜΕ δεν της συγχώρεσαν αυτή της τη στάση. Και σήμερα ακόμη επανέρχονται κάποιοι λάτρεις του τότε ψυχρού πολέμου. Ίσως αυτό ανάγκασε το 1999 τον Γκίντερ Γκρας να δηλώσει: «Η Κρίστα Βολφ έτρεφε χρόνια ελπίδες. Νόμιζε πως με μικρά βήματα και με ενδοκομματικές ενστάσεις και κριτική θα πετύχει κάποιες αλλαγές.

• «Σ' αυτήν ακριβώς τη φάση», πρόσθεσε, «ήταν πολύ τολμηρή. Περισσότερο απ' όσο πιστεύαμε. Τώρα το ξέρουμε. Γι' αυτό εκτιμώ ότι η δυτικογερμανική στάση ήταν εξοργιστική και υπερβολική. Πρόκειται για ένα επονείδιστο κεφάλαιο στην ιστορία της γερμανικής λογοτεχνίας με συνέπειες: πολλοί Ανατολικογερμανοί συγγραφείς είτε σιώπησαν, είτε έγιναν προσεκτικοί, είτε πληγώθηκαν θανάσιμα και μας έλειψαν οι φωνές τους στη διαδικασία της μέχρι τώρα αποτυχημένης ενοποίησης».

• Από την πλευρά της, η «νέα» Κρίστα Βολφ, όπως χαρακτηρίζουν οι κριτικοί λογοτεχνίας το έργο της συγγραφέως μετά το 1990, έδωσε ξανά έργα που την καταξίωσαν διεθνώς. Για παράδειγμα, το έργο της «Μήδεια» έγινε παγκόσμια επιτυχία. Βέβαια, το ερώτημα «ποιον εκφράζει», εξακολουθεί να τίθεται σε ορισμένους κύκλους στη Γερμανία.

• Η ίδια δίνει την εξής απάντηση: «Το ιδανικό μου είναι να μην επηρεάζομαι στο γράψιμο από το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι με θεωρούν εκπρόσωπό τους ή ακόμη και αρνητικό, μισητό πρότυπο. Δεν είναι ασφαλώς εύκολο να αποστασιοποιηθείς, να καθίσεις στο γραφείο σου με πλήρη απόσταση από όλους και από όλα και να γράψεις. Όμως όποιος δεν τα καταφέρνει, αυτό γίνεται αμέσως αντιληπτό στο λογοτεχνικό του έργο. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δε δέχομαι να ταυτιστεί κάποιος με ένα δικό μου κείμενο. Δεν θέλω, όμως, να είμαι σταρ μιας ψεύτικης ευλάβειας».

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από AΠΕ-ΜΠΕ