ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΤΑ ΠΡΩΤΕΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ: ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ Η ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ;

Κοίτα ποιος μιλάει

Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές του δημόσιου λόγου σήμερα; Είναι οι πολιτικοί; Είναι οι δημοσιογράφοι; Το ερώτημα παραμένει ανοιχτό. Το σίγουρο είναι όμως ότι από αυτό το «παιχνίδι» του δημόσιου λόγου απουσιάζουν οι διανοούμενοι. Γνωρίζουμε όλοι την εμβληματική φωτογραφία του Ζαν Πολ Σαρτρ να μιλάει στους απεργούς της Ρενό, ανεβασμένος πάνω σε ένα βαρέλι.

Είναι μια φωτογραφία με διπλή σημασιοδότηση. Από τη μια η δύναμη των διανοουμένων· από την άλλη το τέλος των διανοουμένων. Δεν είναι τυχαίο ότι οι σημερινές κοινωνίες μας, τουλάχιστον οι δυτικές, χαρακτηρίζονται ως μιντιοκρατίες, γιατί τα μέσα διαμορφώνουν αυτό που ονομάζουμε «δημόσια ατζέντα». Ποιος έχει τα πρωτεία του λόγου: οι πολιτικοί ή οι δημοσιογράφοι; είναι ο τίτλος ενός πολύ ερεθιστικού τομιδίου ή καλύτερα «βιβλιδίου», με το οποίο εγκαινιάζει την παρουσία του ένας νέος εκδοτικός οίκος, «Το πέρασμα».

Το υλικό αυτού του βιβλίου προέρχεται από μια συζήτηση που έγινε μεταξύ δημοσιογράφων, επικοινωνιολόγων και πανεπιστημιακών, όχι ενώπιον κοινού αλλά «κεκλεισμένων των θυρών», ακριβώς για να υπάρξει μια οργανωμένη και συστηματική ανταλλαγή απόψεων πάνω στο κρίσιμο θέμα του ποιος έχει την εξουσία. Αλλωστε, δεν μπορεί να διαφωνήσει κανείς με τις εισαγωγικές φράσεις του βιβλίου, που διατυπώνονται στα Προλεγόμενα. «Κάθε φορά που επιχειρείται μια συζήτηση για την εξουσία, αυτή πάντοτε καταλήγει να είναι μια συζήτηση για το λόγο... Ο πυρήνας της εξουσίας βρίσκεται τελικά στο ερώτημα: ποιος έχει τα πρωτεία του λόγου;».

Στη συζήτηση συμμετείχαν ο δημοσιογράφος Τάκης Καμπύλης, που εργάζεται στην «Καθημερινή» και στο Σκάι, ο δημοσιογράφος Βασίλης Μουλόπουλος, διευθυντής σύνταξης του «Βήματος», ο επικοινωνιολόγος Λευτέρης Κουσούλης, ο καθηγητής στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννης Πανούσης, ο λέκτορας Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Παναγής Παναγιωτόπουλος, ο δημοσιογράφος και δικηγόρος Αντώνης Παπαγιαννίδης, διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου», ο δημοσιογράφος Μπάμπης Παπαπαναγιώτου, που εργάζεται στην τηλεόραση της ΝΕΤ και στο ραδιόφωνο του Αλφα, και ο δημοσιογράφος Δημήτρης Τσιόδρας, υπεύθυνος πολιτικού ρεπορτάζ της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας»... [ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 15/6/2008]