ΜΗΤΣOΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛOΣ: «Ήρωές μας ήταν οι διανοούμενοι»

ΕΦΥΓΕ ΣΤΑ 84 ΤΟΥ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΜΗΤΣOΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛOΣ

Ανάμεσα στα μυθιστορήματα του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου είναι το «Νύχτες και αυγές», «Σκηνές από τον βίο του Μάξιμου Γραικού», «Στο όριο»

«Το καταστάλαγμα απ΄ όσα έζησα και σκέφτηκα λέει πως οι ήρωες της δικής μας εποχής ήταν οι διανοούμενοι, κεντρικά πρόσωπα στους άθλους μας, στα σφάλματα και στα τραγικά μας παθήματα. Εκείνοι συνέλαβαν όλα εκείνα τα όνειρα που ομόρφυναν την εποχή, της δώσανε νόημα και σκοπούς. Και είναι αυτοί που προσέφεραν και το περισσότερο αίμα στις πρακτικές προσπάθειες» έχει γράψει ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος.

Ο ΕΑΜίτης συγγραφέας από την Αμαλιάδα πέρασε τη μισή του ζωή στις ανατολικές χώρες- το 1949 διέφυγε στο Βουκουρέστι και από το 1956 μέχρι το 1975 που επαναπατρίστηκε ζούσε στη Μόσχα - και το 1953 καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο Ιωαννίνων τρις εις θάνατον. Ο θάνατός του επήλθε χθες τα ξημερώματα, έπειτα από τη μόνη μάχη που μπόρεσε να τον καταβάλει, τη μάχη με τον καρκίνο. Στα 84 του χρόνια, ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος άφησε πολύπλευρο έργο, για το σύνολο του οποίου τιμήθηκε το 2001 με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.

Τον έχουν πει ήρεμο και αφανάτιστο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έλεγε τα πράγματα με το όνομά τους. Αντίθετα, η ευθύτητα με την οποία μιλούσε για τα στραβά του κομμουνισμού τού κόστισε αρκετά, καθώς για χρόνια η Αριστερά αποσιωπούσε τη σημασία των βιβλίων του. Ίσως, πιο πολύ απ΄ όλα, έφταιγε που αναζητούσε την αλήθεια όχι μόνο στα μεγάλα σχήματα αλλά και στις ατομικές συμπεριφορές που, κατά τη γνώμη του, εν πολλοίς επηρέασαν καθοριστικά τις εξελίξεις στον ελληνικό Εμφύλιο και στην κατοπινή πορεία της Αριστεράς στον τόπο μας. Ένα ανεξάρτητο πνεύμα, δηλαδή, στο οποίο χρωστάμε το μπόλιασμα της ελληνικής λογοτεχνίας με τις ρωσικές παραδόσεις και τη βαθύτερη γνωριμία του ελληνικού κοινού με τους μεγάλους Ρώσους πεζογράφους και ποιητές.

Έγραψε έξι μυθιστορήματα, έξι συλλογές διηγημάτων, έξι βιογραφικές μυθιστορίες, δύο ταξιδιωτικά, επτά δοκίμια (τα έργα του κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα), ενώ έχει κάνει και πολλές μεταφράσεις από τα ρωσικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το βιογραφικό του έργο, τα βιβλία δηλαδή που ο ίδιος αποκαλούσε «βιογραφικές μυθιστορίες». Μέσα από αυτές, το ελληνικό κοινό γνώρισε τους μεγάλους της ρωσικής λογοτεχνίας στα πορτρέτα που ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος συνέθεσε από το 1980 μέχρι το 2007: Γκόρκι, Τσέχωφ, Ντοστογιέφσκι, Γκέρτσεν, Μαγιακόφσκι και Τολστόι. Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος ήταν παντρεμένος με τη Σόνια Ιλίνσκαγια, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με την οποία απέκτησαν μία κόρη, την Όλγα. [ Μανώλης Πιμπλής, ΤΑ ΝΕΑ, 20/5/2008]