Η θυρωρός του Μπίρκεναου και η κυρία από την Κεφαλλονιά

ΑΦΗΓΗΣΗ

Ενας ολλανδός δημοσιογράφος διηγείται ιστορίες ανθρώπων της Γηραιάς Ηπείρου σε ένα βιβλίο χιλίων σελίδων που έχει πουλήσει μέχρι στιγμής 700.000 αντίτυπα παγκοσμίως

Πάει σχεδόν μία δεκαετία από τότε που ο ολλανδός δημοσιογράφος Χέιρτ Μακ ταξίδεψε στην Ευρώπη για έναν χρόνο με σκοπό να συνθέσει την εικόνα της Γηραιάς Ηπείρου στο μεταίχμιο του 20ού και 21ού αιώνα. Το υλικό του - μαρτυρίες ανθρώπων που τυχαία συνάντησε στον δρόμο του - οργανώνεται σε δώδεκα κεφάλαια, ένα για κάθε μήνα του χρόνου, και κάθε μήνας καλύπτει μια χρονική περίοδο. Δεκάδες Ευρωπαίοι αφηγούνται στον Μακ την ιστορία τους και αυτές συνθέτουν το πολύχρωμο, συγκλονιστικό χρονικό του ευρωπαϊκού 20ού αιώνα. Από τον εγγονό του Κάιζερ Γουλιέλμου Β´ ως την Αντριάνα Βάρνο, η οποία εργάζεται ως θυρωρός στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο Μπίρκεναου, από απογόνους ισπανών πολιτικών προσφύγων που κατέφυγαν μετά την ήττα των Δημοκρατικών, το 1939, στα Πυρηναία ως την grande dame - έτσι την αποκαλεί ο ίδιος - Ελενα Κοσμετάτου, που τη συναντά στην Κεφαλλονιά και του αφηγείται μια δυνατή ιστορία από την περίοδο της Κατοχής. Μότο του βιβλίου, που μας εισάγει εξαιρετικά στο πνεύμα του, μια ρήση του Χόρχε Λουίς Μπόρχες: «Ο άνθρωπος βάζει στόχο τη χαρτογράφηση του κόσμου. Με το πέρασμα των χρόνων γεμίζει ένα χώρο με εικόνες από επαρχίες, βασίλεια, βουνά, όρμους, πλοία, νησιά, ψάρια, δωμάτια, εργαλεία, αστέρια, άλογα και ανθρώπους. Λίγο πριν πεθάνει, ανακαλύπτει ότι μέσα σ' αυτό τον υπομονετικό λαβύρινθο από γραμμές διαγράφεται η εικόνα του δικού του προσώπου»... [ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ, TO BHMA, 1/6/2008]