ΧΟΣΕ ΛΟΥΙΣ ΓΚΟΝΣΑΛΕΣ (1926-1996)

Ενα άγνωστο θύμα του μακαρθισμού

Παπαγεωργίου Βασίλης

Το 1898 οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Πόρτο Ρίκο και από τότε η μικρή χώρα βρίσκεται κάτω από την επικυριαρχία τους. Το Πόρτο Ρίκο είναι αιχμάλωτο. Σύμφωνα με τη βούληση των ΗΠΑ, οι Πορτορικάνοι δεν αξίζουν να ζουν σε μια δική τους πατρίδα, αλλά, αντίθετα, είναι άξιοι να πεθαίνουν στο Βιετνάμ, στο όνομα μιας πατρίδας που δεν είναι δική τους. Το Πόρτο Ρίκο είναι πολιτεία των ΗΠΑ. Αντιπροσωπεύεται στο Αμερικανικό Κογκρέσο, χωρίς δικαίωμα ψήφου, χωρίς φωνή.

Οι Βορειοαμερικάνοι ελέγχουν τα πάντα: Εσωτερική πολιτική, μεταφορές, επικοινωνίες, μισθούς, εργασιακές σχέσεις. Ο τοπικός στρατός είναι ενταγμένος στον βορειοαμερικάνικο. Η αποεθνικοποίηση του Πόρτο Ρίκο έγινε απόλυτη, μέσω του δρόμου της μετανάστευσης. Η φτώχεια έσπρωξε περισσότερο από ένα εκατομμύριο Πορτορικάνους στο να ψάξουν καλύτερη τύχη στη Νέα Υόρκη. Εκεί αποτελούν ένα υποπρολεταριάτο, που συσσωρεύεται στα πιο βρώμικα προάστια.

Η ημιαποικιακή κατάσταση της χώρας και το πρόβλημα της μετανάστευσης απασχόλησαν όλους τους πνευματικούς ανθρώπους του Πόρτο Ρίκο, από το 1898 μέχρι τις μέρες μας. Υπάρχει μια αξιοσημείωτη άνθηση της πορτορικανικής πεζογραφίας γύρω στη δεκαετία του 1950, που εισήγαγε νέα θέματα και νέες φόρμες μέσα στη μεγάλη κοίτη του ρεαλισμού. Ενα από τα θέματα που είναι σημαντικό για τη νησιώτικη κοινωνία είναι αυτό της μετανάστευσης μέχρι τη βορειοαμερικάνικη «μητρόπολη» και η προσπάθεια αντίστασης, για να μην ενσωματωθούν οι μετανάστες στην κουλτούρα των ΗΠΑ. Τρεις σημαντικοί συγγραφείς αυτής της περιόδου είναι ο Γκονσάλες, ο Σότο και ο Βαρκάρθελ.

Από τους τρεις ο πιο σημαντικός είναι ο Χοσέ Λουίς Γκονσάλες. Ο Γκονσάλες γεννήθηκε στον Αγιο Δομίνικο, από πατέρα Πορτορικάνο και μητέρα Δομινικανή. Εζησε και εκπαιδεύτηκε στο Πόρτο Ρίκο, από τα 4 χρόνια του. Σπούδασε Φιλολογία και Κοινωνικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Πόρτο Ρίκο και το 1947 έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Νέα Υόρκη, εμπειρία που υπήρξε πολύ σημαντική για το αφηγηματικό του έργο. Το ότι είχε υπερασπιστεί σε όλη του τη ζωή ριζοσπαστικές θέσεις (ήταν μαρξιστής) τού στοίχισε ακριβά.

Το 1953 ο Γκονσάλες, αντιδρώντας και καταγγέλλοντας την εξάρτηση της χώρας του από τις ΗΠΑ, εμποδίστηκε να ζήσει στην ίδια του την πατρίδα. Το απαίτησαν οι Βορειοαμερικάνοι. Ηταν τα χρόνια του μακαρθισμού και οι διώξεις εναντίον των προοδευτικών διανοουμένων και σε χώρες - υποχείρια των ΗΠΑ ήταν φοβερές. Το 1953 ο Γκονσάλες αναγκαστικά αυτοεξορίστηκε στο Μεξικό, όπου πήρε τη μεξικάνικη υπηκοότητα. Εζησε στο Μεξικό όλα τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Ο ίδιος είχε πει πως είναι ένας συγγραφέας Πορτορικανός, ένας πανεπιστημιακός Μεξικάνος και πάνω από όλα σοσιαλιστής... [συνεχίζεται, Κική Αλεξοπούλου, Ριζοσπάστης, 1/6/2008]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

3/6/2007

-- Βιογραφικό Του Χοσέ Λουίς Γκονσάλες