Ημερολόγιο νυχτερινής ανάγνωσης της ζωής του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη

• Από τον Φώτη Θαλασσινό

Εκείνο που μ' αρέσει στον τρόπο που βιογραφεί τη ζωή του ο καλός ποιητής Ναπολέων Λαπαθιώτης, είναι πως δεν διαπερνούν τα κείμενά του αξίες και λέξεις που τονίζουν τις διαφορές του περιβάλλοντος στο οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε, με την πλειονότητα των πολιτών της Αθήνας της εποχής του.

Διαβλέπω ήδη στην παιδική του ηλικία την ευαισθησία εκείνη και την ευσπλαχνία που τον καθιστά σπουδαίο άνθρωπο κατ' αρχάς, και όχι μόνο καλλιτέχνη. Δεν είναι μια εξιδανικευμένη βιογραφία, ακριβώς γιατί τσαλακώνει την εικόνα του γόνου ενός αξιωματικού και μίας εύπορης γυναίκας με την άρνηση των λεκτικών σχημάτων ενός εξεζητημένου αισθητισμού ή την εμφάνισή του ως κάποιου δανδή. Ο ποιητής γράφει τη βιογραφία του έχοντας τη σοφία και την κατανόηση, τη γνώση της εξισωτικής ματαιότητας που δεν διακρίνει τον άνθρωπο σε τάξεις. Ο ανθρώπινος πόνος, μόχθος, έρωτας και θάνατος είναι σε όλες τις εκφάνσεις του ίδιος. Στη βιογραφία του ο αναγνώστης κατανοεί ίσως την περιδίνηση του συγγραφέα στα πάθη της ζωής, χωρίς να γίνεται νύξη σε κάποιο από αυτά. Υποφώσκουν κάτω από την αναφανδόν διήγηση της λατρείας του για τα ζώα. Η σχέση του με τις γάτες και τα πουλιά, τα «γατάκια» και τα «πουλάκια», τον φέρνει διαρκώς αναδυόμενο μπροστά μας κι ετοιμόρροπο συνάμα. Τρωτό και αναιώνιο, να χαράζει τις διαδρομές μιας ασκητικής ολότελα δικής του και μεγάλης.

Το βιβλίο διαβάζεται σαν γλαφυρό απαύγασμα σοφίας. Η αίσθηση της νοσταλγικής παρέλευσης του χρόνου, που μυθοποιεί ανθρώπους και συμβάντα της ζωής τού συγγραφέα, είναι εδώ όπως και στην ποίησή του. Τα ποιήματα του Λαπαθιώτη, ποιήματα του αμετάκλητα χαμένου, αντηχούν και μέσα στις σελίδες τούτου του βιβλίου. Το ύφος τους, αυτό που έδωσε στο συγκρότημα των Domenica την έμπνευση για τη σύνθεση μερικών πολύ αγαπημένων τραγουδιών, εντοπίζεται αδιάλειπτα κι εδώ, σ' αυτό το κατ' επίφαση μεγάλο πεζογράφημα. Κατά την ταπεινή μου γνώμη εδώ ο αναγνώστης του Λαπαθιώτη θα συναντήσει μιαν άλλη, εξίσου γοητευτική εκδοχή του ποιητικού του λόγου. Παρεκτός της ποιητικής συνιστώσας που εντοπίζεται αυτούσια, στη δύναμη του κειμένου συνεισφέρει και η συνιστώσα της ιστορικής ανάπλασης της Αθήνας τής εποχής. Μιας εποχής (τέλη του 19ου με μέσα του 20ού αιώνα) βιωμένης από τον Λαπαθιώτη έντονα ήδη από τα παιδικά του χρόνια κι εξαιτίας της συμμετοχής τού πατέρα του στα πολιτικά γεγονότα της εποχής. Αντί να συναντάμε τον Λαπαθιώτη επίγονο και πολεμοχαρή διάδοχο του αξιωματικού πατρός, συναντάμε ένα ανυπότακτο πνεύμα που δεν επαναπαύεται ολοκληρωτικά στις κεκτημένες των γονέων του ανέσεις... ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

• ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2010