«Κοντέινερ» με αφιέρωμα στην «Ταχύτητα»

Δωρεάν με την «Ε» την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα

Δείτε σήμερα το νέο «κοντέινερ»

Κυκλοφορεί με την Ελευθεροτυπία το 4ο τεύχος του «κοντέινερ» με αφιέρωμα στην «Ταχύτητα». Η ολοένα και αυξανόμενη ταχύτητα είναι αίτημα της εποχής, οι μεγάλες ταχύτητες δημιουργούν καταστάσεις που μας γοητεύουν. Από τον Σούπερμαν και τον Flash Gordon των παιδικών μας χρόνων στα speed dates της ενήλικης μοναξιάς στις μεγαλουπόλεις.

Από τη φυσική στην οικονομία, από τη φιλοσοφία στην καθημερινότητα. Μετακινήσεις, ταξίδια, αθλητισμός, μόδα, σκέψη, φαγητό, τα πάντα φιλτράρονται μέσα στον φλουταρισμένο φακό της επιτάχυνσης. Το αφιέρωμα αυτό δεν μιλάει για fast cars, fast women όπως έλεγε και ο τίτλος της γνωστής ταινίας. Μιλάει όμως για όλα τα άλλα. Καμιά φορά, ναι, το ξέρουμε, όλα πάνε γρήγορα! Εμείς προτείνουμε να διαβάσετε το αφιέρωμα, όσο πιο αργά γίνεται!

Διαβάστε το πρώτο κείμενο του αφιερώματος:

Η ταχύτητα μέσα σου

Δημήτρης Σωτάκης, συγγραφέας

Το πόσο γρήγορα διανύει ένας άνθρωπος τη ζωή του, σε ποιους χρόνους αποφασίζει συνειδητά ή ασυνείδητα να διασχίσει τον προσωπικό του λαβύρινθο, σχετίζεται, κατά κάποιο τρόπο, με την προδιάθεσή του για την ταχύτητα. Μια ιδιάζουσα ταχύτητα εναρμονισμένη εντός του, πλήρως απαγκιστρωμένη και την ίδια ώρα εξαρτημένη από όσα χτίζουν έναν εαυτό ή έστω αυτό που αντιλαμβάνεται ο ίδιος ως εαυτό.

Η ταχύτητα ως έννοια είναι ανύπαρκτη. Ο χρόνος, ο προδιαγεγραμμένος χρόνος παγώνει, καραδοκεί, φλέγεται ορμώμενος προς το μέλλον, αλλά ποτέ δεν ακουμπάει στην ταχύτητα, ποτέ δεν στέκει δίπλα της ή παράλληλά της. Η ταχύτητα περισσότερο, θα έλεγα, είναι μια κατάσταση, μια ζωική πλατφόρμα δραστηριοτήτων, ένας ξεδιπλωμένος χάρτης της ζωής μας, όπου πάνω του φαίνονται και καταγράφονται όσα πράττουμε, μα κυρίως όσα σκεφτόμαστε. Χωρίς δεύτερη σκέψη, η υστερική ταχύτητα που αναπτύσσει κανείς, η υπερβολή στις κινήσεις ή ακόμα και στον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο, μια βεβιασμένη δηλαδή αλλόκοτη βιασύνη να εξηγήσει και να ερμηνεύσει το κάθε τι, σχετίζεται ακριβώς με αυτή την εσωτερική διεργασία, στην ανεξήγητη συχνά ταραχή του να βάλει σε μια τάξη το χάος του χρόνου, της ίδιας του της ζωής.

Παρατηρώντας από κοντινή απόσταση τον τρόπο που κινείται κάποιος σε ένα καθημερινό πλαίσιο, θα διαπιστώσει ότι η σημασία της ταχύτητας είναι ασαφής. Η ομιλία, το νεύμα, οτιδήποτε υπονοείται ή δηλώνεται, κάθε πράξη ενός αυτόνομου ατόμου περικυκλώνεται από ένα αυτοσχέδιο χρονόμετρο, έναν ρυθμικό κυκλικό άξονα που ανακυκλώνει σαν σπιράλ κάθε παλινδρόμησή του. Ωστόσο η έννοια και η συνειδητή εκδήλωση της ταχύτητας παραμένει τόσο προσωπική, τόσο όσο να μην μπορεί να γίνει κατανοητή η λειτουργικότητά της. Το ζήτημα συχνότερα είναι το πώς κανείς διαχειρίζεται την ταχύτητα. Μια εκλογικευμένη άποψη είναι ότι η βραδύτητα, η γαλήνη και ο συγχρονισμός ανάμεσα στην πράξη και τη σκέψη, οδηγούν σε μια αρμονική συνοχή σώματος και πνεύματος, όμως καθόλου σίγουρος δεν είμαι γι’ αυτό. Γιατί πολλές φορές η φυσική ταχύτητα ανακόπτεται, αλλοιώνεται και παραμορφώνεται συνειδητά, χάριν μιας επιτηδευμένης επιδίωξης σοφίας και γαλήνης, με στόχο εντέλει μια στερεοτυπική επιβράδυνση, η οποία κοινωνικά προσδίδει την απαιτούμενη αξιοπιστία σε όσους την διαθέτουν.

Η βιασύνη, η αφελής επιτάχυνση μπορούν εν δυνάμει να οδηγήσουν σε νέα μονοπάτια έναν υγιή πνευματικά άνθρωπο (ό, τι και να σημαίνει αυτό) και να συμβάλουν στην απόδραση από το κανονικό, το αυτονόητο και το ίδιο. Τρέχω δεν σημαίνει απαραίτητα τρέχω αλλά στέκομαι και βλέπω από διαφορετική οπτική γωνία τον κόσμο και εμένα τον ίδιον. Θέλω να πω ότι η ανησυχία και το άγχος που γεννά ενίοτε η σωματική και διανοητική επιτάχυνση μπορούν τελικά να μας ανοίξουν νέες πόρτες στη σκέψη και ακόμα στην πράξη. Φανταστείτε μια κοινότητα η οποία αποτελείται από μέλη που τρέχουν χωρίς διακοπή. Αυτό θα ήταν δίχως άλλο ένα φαντασμαγορικό θέαμα, όχι φυσικά σε σχέση με την ταχύτητα των κορμιών τους αλλά και με την πνευματική τους κατάσταση. Σε ποια ταχύτητα ένας εγκέφαλος ή μια καρδιά είναι έτοιμη να αποδώσει και να παραγάγει μεγαλύτερη «διάνοια» ή συγκίνηση και πότε το σώμα παραδίνεται στα χέρια μιας δημιουργικής σκέψης; Και μάλλον, αν μπορεί κανείς να επιλέξει την ταχύτητα ενός προσωπικού και ιδιότυπου σύμπαντος, καλύτερα να επέλεγε μια ταχύτητα που προκύπτει, που υπάρχει αυτόνομη και να μην κάνει το λάθος να κατασκευάσει μια άκαμπτη, προδιαγεγραμμένη ρυθμική συχνότητα. [enet.gr, 16:37 Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου 2010]