Ο συγγραφέας Αγγελος Τερζάκης (1907-1979) υπήρξε φανατικός κινηματογραφόφιλος. «Ο πατέρας μου αγαπούσε πολύ τον κινηματογράφο και ως τέχνη και ως μηχανικό παιχνίδι», λέει ο γιος του Δημήτρης Τερζάκης. Σε χρόνια που η τηλεόραση ήταν ένα μελλοντολογικό τεχνολογικό στοίχημα, ο συγγραφέας -φέτος κλείνουν τριάντα χρόνια από τον θάνατό του- είχε στήσει στο σπίτι του μία αυτοσχέδια αίθουσα προβολής. Από το «βίντεο κλαμπ» της δεκαετίας του '50 στην οδό Εδουάρδου Λω, ιδιοκτησίας Εμμανουήλ Βερυκοκάκη, νοίκιαζε ταινίες του '50 προς 5 δρχ. την κάθε μία: «Μετρόπολις» και «Νιμπελούγκεν» του Φριτς Λανγκ ή «Το εργαστήρι του δόκτορος Καλιγκάρι» του Ρόμπερτ Βίνε. Ολες της περίφημης εταιρείας «Pathe».
Το διαφημιστικό πολύπτυχο της «Νυχτερινής περιπέτειας». Μάλλον «κινηματογραφική» θα 'πρεπε να λέγεται, αφού ο Αγγ. Τερζάκης δεν μπόρεσε να επιβάλει ως πρωταγωνίστρια τη Βάσω Μανωλίδου |
Οταν, λοιπόν, του ζητήθηκε από την «Ελληνική Κινηματογραφική Εταιρεία», ιδιοκτησίας Γ. Κ. Λαζαρίδη, να σκηνοθετήσει τη μία και μοναδική του ταινία, δεν το σκέφτηκε και πολύ, καθώς η αγάπη του για τον κινηματογράφο ήταν δεδομένη. Αμέσως δέχθηκε. Η πρόσκληση ήρθε από τον διευθυντή της εταιρείας, τον σκηνοθέτη και μεγάλο θεατράνθρωπο Σωκράτη Καραντινό. Η «Νυχτερινή περιπέτεια» (1954), σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι, ήταν σκέτη αποτυχία. Στον ρόλο μιας φτωχής και απελπισμένης κοπέλας, αντί της Βάσως Μανωλίδου, που είχε προτείνει ο σκηνοθέτης Τερζάκης, προτιμήθηκε η σταρ Ελλάς και τρίτη μις Κόσμος Νταίζη Μαυράκη.
Αποσπάσματα αυτής της ταινίας θα προβληθούν απόψε στις 7, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Ο πολυδιάστατος Αγγελος Τερζάκης και το αρχείο του στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη», που ετοίμασε η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη. Η παρουσίαση θα γίνει στο αμφιθέατρο Cotsen Hall της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (Αναπήρων Πολέμου 9). Θα μιλήσουν ο γιος του Αγγελου Τερζάκη, συνθέτης Δημήτρης Τερζάκης, ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο Μένης Κουμανταρέας, η Λήδα Κωστάκη, η οποία κατέγραψε το αρχείο του συγγραφέα της «Πριγκηπέσας Ιζαμπώς», και ο Bart Soethaert, ένας από τους νεότερους ερευνητές τού εν λόγω αρχείου. Επίσης, θα εκτεθούν χειρόγραφα και φωτογραφίες από το αρχείο του συγγραφέα, καθώς και κοστούμια από παραστάσεις θεατρικών έργων του Αγγελου Τερζάκη, που έχουν ανεβεί στο Εθνικό Θέατρο.
Να θυμίσουμε ότι το αρχείο Αγγέλου Τερζάκη δωρήθηκε το 2001 στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη από το γιο του Δημήτρη Τερζάκη. Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα και δακτυλόγραφα, τόσο από τη θεατρική όσο και από την πεζογραφική του παραγωγή. Συγκεκριμένα μπορούμε να ανακαλύψουμε επιστολές, δοκίμια και επιφυλλίδες, φωτογραφίες, αποκόμματα από τον Τύπο για παραστάσεις θεατρικών του έργων, καθώς και υλικό από τις διάφορες δραστηριότητές του. Για λόγους συναισθηματικούς ο Δημήτρης Τερζάκης κράτησε το χειρόγραφο της «Πριγκηπέσσας Ιζαμπώς», που είναι, άλλωστε, αφιερωμένο σ' αυτόν και γράφτηκε στη διάρκεια της Κατοχής. Κράτησε ακόμα και τις κούκλες από το κουκλοθέατρο που του έπαιζε ο πατέρας του.
Αποσπάσματα αυτής της ταινίας θα προβληθούν απόψε στις 7, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Ο πολυδιάστατος Αγγελος Τερζάκης και το αρχείο του στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη», που ετοίμασε η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη. Η παρουσίαση θα γίνει στο αμφιθέατρο Cotsen Hall της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (Αναπήρων Πολέμου 9). Θα μιλήσουν ο γιος του Αγγελου Τερζάκη, συνθέτης Δημήτρης Τερζάκης, ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο Μένης Κουμανταρέας, η Λήδα Κωστάκη, η οποία κατέγραψε το αρχείο του συγγραφέα της «Πριγκηπέσας Ιζαμπώς», και ο Bart Soethaert, ένας από τους νεότερους ερευνητές τού εν λόγω αρχείου. Επίσης, θα εκτεθούν χειρόγραφα και φωτογραφίες από το αρχείο του συγγραφέα, καθώς και κοστούμια από παραστάσεις θεατρικών έργων του Αγγελου Τερζάκη, που έχουν ανεβεί στο Εθνικό Θέατρο.
Να θυμίσουμε ότι το αρχείο Αγγέλου Τερζάκη δωρήθηκε το 2001 στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη από το γιο του Δημήτρη Τερζάκη. Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα και δακτυλόγραφα, τόσο από τη θεατρική όσο και από την πεζογραφική του παραγωγή. Συγκεκριμένα μπορούμε να ανακαλύψουμε επιστολές, δοκίμια και επιφυλλίδες, φωτογραφίες, αποκόμματα από τον Τύπο για παραστάσεις θεατρικών του έργων, καθώς και υλικό από τις διάφορες δραστηριότητές του. Για λόγους συναισθηματικούς ο Δημήτρης Τερζάκης κράτησε το χειρόγραφο της «Πριγκηπέσσας Ιζαμπώς», που είναι, άλλωστε, αφιερωμένο σ' αυτόν και γράφτηκε στη διάρκεια της Κατοχής. Κράτησε ακόμα και τις κούκλες από το κουκλοθέατρο που του έπαιζε ο πατέρας του.
Ο συγγραφέας αγαπούσε τόσο το σινεμά, που είχε στήσει στο σπίτι του ένα home cinema της εποχής και έβλεπε «Μετρόπολις» και «Το εργαστήρι του δόκτορος Καλιγκάρι» |
- Στην «Τσινετσιτά» με Ντε Σίκα και Φελίνι
Ας επανέλθουμε στην ιστορία της ταινίας «Νυχτερινή περιπέτεια», στην οποία εκτός από την Νταίζη Μαυράκη πρωταγωνιστούν οι Βασίλης Διαμαντόπουλος, Ντίνος Ηλιόπουλος, Νίκος Τζόγιας, Μαρία Αλκαίου. Ο Αγγελος Τερζάκης, όταν πήρε την παραγγελία, πήρε τον δρόμο προς την «Τσινετσιτά». Εμεινε στη Ρώμη δύο μήνες, για να ξεκλέψει τα κόλπα του κινηματογράφου. Εκεί γνώρισε τον Βιτόριο ντε Σίκα και τον Φεντερίκο Φελίνι.
Εν τω μεταξύ, θυμάται σήμερα ο Δημήτρης Τερζάκης, «οι άλλοι παραγωγοί κήρυξαν τον πόλεμο στον πατέρα μου, φοβούμενοι τον ανταγωνισμό. Τα στούντιο δεν τους νοίκιαζαν μηχανές λήψεως και εργαστήριο για το μοντάζ. Ετσι, το γύρισμα έγινε με μηχανές δεύτερης ποιότητας, που τις χρησιμοποιούσαν για τη λήψη των επικαίρων, ενώ το μοντάζ έγινε με τελείως πρωτόγονα τεχνικά μέσα. Χρησιμοποιήθηκε μια παμπάλαια μουβιόλα, που ήταν αδύνατον να πιάσει τα 24 καρέ το δευτερόλεπτο του ομιλούντος κινηματογράφου». Αυτή η έλλειψη τεχνικών μέσων, όπως επισημαίνει και πάλι ο γιος, «ήταν εις βάρος της όλης δραματουργίας, γιατί δεν υπήρχε η σωστή διάρκεια των διαφόρων σκηνών κατά τη διάρκεια του μοντάζ».
Χρόνια μετά, ο Δημήτρης Τερζάκης αναζήτησε το νεγκατίφ της ταινίας, το οποίο θεωρούσε χαμένο. Ο παραγωγός Λαζαρίδης τού είπε πού βρισκόταν, σε μία εγκαταλειμμένη αποθήκη, κάπου στο Μαρούσι. Με τα πολλά, έπειτα από δύο εβδομάδες, την ανακάλυψε καλυμμένη κάτω από το κοκκινόχωμα. Μετά την ανακάλυψή της, τη δώρισε στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, με την υποχρέωση να ενημερώνονται οι κληρονόμοι, όταν τη ζητούσαν για να προβληθεί. Το μοναδικό αντίδωρο που ζήτησε ο Δημήτρης Τερζάκης ήταν μια κόπια της ταινίας της «Νυχτερινής περιπέτειας» σε 16 mm.
* Το εικονογραφικό υλικό ανήκει: Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, Αρχείο Α. Τερζάκη.*
- Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 18/02/2009
No comments:
Post a Comment