«Αν με την κυβέρνηση Μπους είχαμε μια αυτοκρατορία με βάρβαρο πρόσωπο, με την κυβέρνηση Ομπάμα θα έχουμε μια αυτοκρατορία με ανθρώπινο πρόσωπο, ωστόσο θα πρόκειται πάντα για την ίδια αυτοκρατορία». Αυτή είναι η άποψη του αιρετικού Σλοβένου φιλόσοφου για τη νέα εποχή που πολλοί περιμένουν να ανατείλει στις ΗΠΑ και κατ' επέκταση και σε ένα μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου.
«Ακούμε συχνά να λένε πως με τη νίκη του Μπαράκ Ομπάμα πραγματοποιείται το όνειρο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, δηλαδή η πλήρης χειραφέτηση των μαύρων: αυτό που πίστευε έγινε πραγματικότητα. Είναι όμως έτσι; Διερωτάται ο Ζίζεκ από τις σελίδες της εφημερίδας «Λε Μοντ». Την άνοιξη του 2008 και ενώ οι ΗΠΑ γιόρταζαν την επέτειο του τραγικού θανάτου του Κινγκ, ο Χένρι Λιούις Τέιλορ διαπίστωνε με θλίψη πως «το μόνο που γνωρίζουμε γι' αυτόν τον άνθρωπο είναι πως είχε ένα όνειρο. Δεν ξέρουμε όμως ποιο ήταν αυτό το όνειρο».
Αυτή η εξάλειψη της ιστορικής μνήμης αφορά την εποχή που ακολούθησε μετά την πορεία στην Ουάσιγκτον, το 1963, όταν ο Κινγκ είχε επευφημηθεί ως «ο ηθικός ηγέτης του έθνους μας». Οταν προώθησε στη συνέχεια τα θέματα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του μιλιταρισμού καθώς πίστευε πως αυτά τα ζητήματα -και όχι μόνο η φυλετική προσέγγιση- ήταν καθοριστικά για να εφαρμοστεί η ισότητα στην πράξη. Και πλήρωσε μεγάλο τίμημα για αυτό αφού όλο και περισσότεροι του συμπεριφέρονταν σαν παρία. Αυτός ήταν και ο κίνδυνος που διέτρεχε ο Ομπάμα στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας: για να αποφύγει την ιστορική λογοκρισία, όπως συνέβη στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, έπρεπε να προχωρήσει στην «πολιτική εκκαθάριση» «λεπτών» θεμάτων από το πρόγραμμά του προκειμένου να εξασφαλίσει την εκλογή του.
Ο επίσημος λόγος του Ομπάμα έβαλε την τελική πινελιά σε αυτή τη διαδικασία της «πολιτικής εκκαθάρισης» και για αυτό ακριβώς απογοήτευσε πολλούς αριστερούς στις ΗΠΑ. Το μήνυμά του «προς όλους τους λαούς και όλες τις κυβερνήσεις που μας παρακολουθούν σήμερα» ήταν: «Είμαστε πάλι έτοιμοι να παίξουμε τον κυρίαρχο ρόλο μας: Δεν θα ζητήσουμε συγγνώμη για τον τρόπο που ζούμε, ούτε θα διστάσουμε να τον υπερασπιστούμε». Στη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας είχε συχνά επισημανθεί πως όταν ο Ομπάμα έλεγε «τολμώ να ελπίζω» ή όταν μιλούσε για αλλαγή, χρησιμοποιούσε ρητορικά τη λέξη «αλλαγή» χωρίς κανένα συγκεκριμένο περιεχόμενο: Τι να ελπίζουμε; Σε τι θα αλλάξει κάτι;
Σήμερα τα πράγματα είναι κάπως πιο ξεκάθαρα. Ο Ομπάμα προτείνει μια αλλαγή τακτικής με σκοπό να επιβεβαιώσει τους βασικούς στόχους της αμερικανικής πολιτικής: την υπεράσπιση του αμερικανικού τρόπου ζωής και την υπεροχή των ΗΠΑ στον κόσμο. Η αμερικανική αυτοκρατορία θα είναι πιο ανθρώπινη και θα σέβεται τους άλλους, θα προτιμά τον διάλογο από τη βίαιη επιβολή των επιλογών της. Ομως ακόμη και με ανθρώπινο πρόσωπο, η αμερικανική αυτοκρατορία θα παραμείνει η ίδια αυτοκρατορία. Ωστόσο, για να απαντήσουν ικανοποιητικά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να δεχτούν πως ανήκουμε σε έναν πολυκεντρικό κόσμο μέσα στον οποίο καμία υπερδύναμη δεν θα μπορεί να ασκήσει έναν εξουσιαστικό ρόλο και επίσης πως ο αμερικανικός τρόπος ζωής είναι μέρος του προβλήματος. Για αυτό οι ΗΠΑ θα έπρεπε, αν όχι να ζητήσουν συγγνώμη, τουλάχιστον να αρχίσουν να τον βλέπουν με μια πιο κριτική ματιά». *
Ο επίσημος λόγος του Ομπάμα έβαλε την τελική πινελιά σε αυτή τη διαδικασία της «πολιτικής εκκαθάρισης» και για αυτό ακριβώς απογοήτευσε πολλούς αριστερούς στις ΗΠΑ. Το μήνυμά του «προς όλους τους λαούς και όλες τις κυβερνήσεις που μας παρακολουθούν σήμερα» ήταν: «Είμαστε πάλι έτοιμοι να παίξουμε τον κυρίαρχο ρόλο μας: Δεν θα ζητήσουμε συγγνώμη για τον τρόπο που ζούμε, ούτε θα διστάσουμε να τον υπερασπιστούμε». Στη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας είχε συχνά επισημανθεί πως όταν ο Ομπάμα έλεγε «τολμώ να ελπίζω» ή όταν μιλούσε για αλλαγή, χρησιμοποιούσε ρητορικά τη λέξη «αλλαγή» χωρίς κανένα συγκεκριμένο περιεχόμενο: Τι να ελπίζουμε; Σε τι θα αλλάξει κάτι;
Σήμερα τα πράγματα είναι κάπως πιο ξεκάθαρα. Ο Ομπάμα προτείνει μια αλλαγή τακτικής με σκοπό να επιβεβαιώσει τους βασικούς στόχους της αμερικανικής πολιτικής: την υπεράσπιση του αμερικανικού τρόπου ζωής και την υπεροχή των ΗΠΑ στον κόσμο. Η αμερικανική αυτοκρατορία θα είναι πιο ανθρώπινη και θα σέβεται τους άλλους, θα προτιμά τον διάλογο από τη βίαιη επιβολή των επιλογών της. Ομως ακόμη και με ανθρώπινο πρόσωπο, η αμερικανική αυτοκρατορία θα παραμείνει η ίδια αυτοκρατορία. Ωστόσο, για να απαντήσουν ικανοποιητικά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να δεχτούν πως ανήκουμε σε έναν πολυκεντρικό κόσμο μέσα στον οποίο καμία υπερδύναμη δεν θα μπορεί να ασκήσει έναν εξουσιαστικό ρόλο και επίσης πως ο αμερικανικός τρόπος ζωής είναι μέρος του προβλήματος. Για αυτό οι ΗΠΑ θα έπρεπε, αν όχι να ζητήσουν συγγνώμη, τουλάχιστον να αρχίσουν να τον βλέπουν με μια πιο κριτική ματιά». *
- Σημεία αναφοράς. Από τη ΒΙΚΗ ΤΣΙΩΡΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 11/02/2009
No comments:
Post a Comment