Tuesday, February 10, 2009

Λεονάρντο Παδούρα: Η Κούβα ελπίζει στον Ομπάμα


Τον γνωρίζαμε ως λάτρη του Χεμινγουέι, της Αβάνας και της Αριστεράς. Ως καλοφαγάς κι ομπαμικός μάς συστήθηκε χθες στην Αθήνα ο Κουβανός μυθιστοριογράφος Λεονάρντο Παδούρα. Ηρθε για να παρουσιάσει το αστυνομικό του μυθιστόρημα «Παρελθόν χαμένο στην ομίχλη» («Καστανιώτης», μετάφραση: Κώστα Αθανασίου), συνέχεια της τετραλογίας «Οι τέσσερις εποχές». Σ' αυτό ανατέμνονται το παρελθόν και το παρόν της Κούβας, οι μαύρες ώρες της μαφιόζικης περιόδου Μπατίστα και οι εξίσου ζοφερές της ένδειας επί Κάστρο. Πάντα μέσα από τις περιπέτειες του ντετέκτιβ Μάριο Κόντε.

Ο Παδούρα ήρθε στην Αθήνα για να παρουσιάσει το βιβλίο του «Παρελθόν χαμένο στην ομίχλη». Σ' αυτό η ένδεια επί Μπατίστα είναι εξίσου μεγάλη με τη σημερινή
Στο τελευταίο βιβλίο της τετραλογίας η πρωταγωνιστική περσόνα το είχε γυρίσει στο εμπόριο παλαιών βιβλίων. Με την ιδιότητα αυτή τη συναντούμε και στο «Παρελθόν χαμένο στην ομίχλη». Η δράση ξεκινά με την είδηση της εξαφάνισης τραγουδίστριας των μπολερό τη δεκαετία του '50. Την ανακαλύπτει ο Κόντε καταχωνιασμένη σε έναν... τσελεμεντέ κρεολικής κουζίνας.

«Συγγραφέας ήθελε να γίνει. Τελικά τον τοποθετώ στο ενδιάμεσο ζωής και λογοτεχνίας», δικαιολογεί τη μεταστροφή του ήρωά του ο Παδούρα. Πέραν του ότι ο Κόντε γεννήθηκε την ίδια ημέρα και χρονιά (9 Οκτωβρίου του '55) με τον συγγραφέα, το πάθος του για τη λογοτεχνία τον κάνει να μοιάζει επικίνδυνα σε ένα alter ego του. «Μα έχει διαφορετική βιογραφία», αντιστέκεται ο Παδούρα, κι ας αραδιάζει τα κοινά τους σημεία: «Πίστη στη φιλία, πάθος για τα τσιγάρα, ίδια γειτονιά στην Αβάνα, παππούδες που μοιάζουν και ισχυρό αίσθημα ότι ανήκουμε σε κάποιον τόπο».

Το ότι όλα ξεκινούν με το άνοιγμα ενός εγχειριδίου καλοφαγίας, δεν είναι τυχαίο: «Τρώω πολύ και μ' αρέσουν σχεδόν τα πάντα», λέει χωρίς ενοχή ο Παδούρα. «Το φαΐ έτσι κι αλλιώς αποτελεί σημαντικό στοιχείο κάθε κουλτούρας. Και το φαγητό στην Κούβα τα τελευταία 50 χρόνια είναι μια καθημερινή εμμονή».
  • Το μέλλον έμεινε από βενζίνη
Οχι γιατί ο λαός πεινάει, αλλά γιατί δεν μπορεί να φάει αυτά που επιθυμεί: «Γι' αυτό από το πρώτο μου βιβλίο οργανώνω τσιμπούσια με εδέσματα που δεν υπάρχουν στην Κούβα. Η εμμονή μου με το φαγητό σχετίζεται και με το ότι η παραδοσιακή κουβανέζικη κουζίνα με τα χρόνια εξαφανίζεται».

Η επιλογή της φόρμας του αστυνομικού μυθιστορήματος για τη χαρτογράφηση της σύγχρονης Κούβας, από τον Μπατίστα μέχρι την προ Ραούλ Κάστρο εποχή, έχει αβαντάζ. «Μπορώ να αναπτύξω όλες τις σκοτεινές πλευρές της κοινωνίας που έχουν σχέση με το έγκλημα. Η αστυνομική πλοκή είναι κι ένα πρόσχημα για να διεισδύσω στη ζωή των Κουβανών. Κάθε μυθιστόρημά μου στην ουσία κοινωνικό είναι».

Στο «Παρελθόν χαμένο στην ομίχλη» ο Κόντε είναι απογοητευμένος. «Η αλήθεια είναι ότι το μέλλον που είχε προβλεφθεί για την Κούβα δεν ήρθε ποτέ», εξηγεί. «Ηρθαν η απογοήτευση και οι διαψεύσεις, μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Το μέλλον έμεινε από βενζίνη».

Τα βιβλία του, πάντως, τιμήθηκαν με όλα τα κρατικά κουβανικά βραβεία. «Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει λογοκρισία», με προλαμβάνει. «Ολα τα χρόνια πατούσα στη γραμμή του offside. Αν την περνούσα, θα σφύριζε ο διαιτητής κι ο κόπος μου θα πήγαινε χαμένος. Μ' ενδιαφέρει να παραμένω στο παιχνίδι».

Το μέλλον με τον Ραούλ Κάστρο είναι, τονίζει, άδηλο. «Τι θα γίνει όταν πεθάνει ο Φιντέλ είναι μεγάλο μυστήριο. Ο Ραούλ είπε ότι είναι απαραίτητες οι αλλαγές. Δεν έχει όμως κάνει τίποτα. Κάθε μέρα που περνά είναι μια μέρα χαμένη».
  • Αριστερά χωρίς κύρος
Είχε δηλώσει: «Εγώ και ο Κόντε παραμένουμε αριστεροί». Σήμερα; «Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω αν είμαι πια αριστερός. Αυτό που ξέρω είναι ότι δεν είμαι δεξιός», λέει. «Η Αριστερά έχει χάσει το κύρος της. Πρέπει να οικοδομηθεί η Αριστερά του 21ου αιώνα, για την οποία έχει ανάψει μεγάλη συζήτηση στη Λ. Αμερική - όχι όμως με τον τρόπο του 20ού».

Ο Ομπάμα τον κάνει αισιόδοξο. «Τα πράγματα στην Κούβα θα αλλάξουν μαζί του». Θα άρει το εμπάργκο; «Δεν το πιστεύω, αλλά δεν μπορούν τα πράγματα να γίνουν χειρότερα από ό,τι με τον Μπους. Είμαι πολύ ομπαμικός!».
  • Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 10/02/2009

No comments: