Η ποιητική πορεία του Κώστα Στεργιόπουλου

Κώστας Στεργιόπουλος, Επιλογή απ’ τα ποιήματα, Επιμέλεια και Ανθολόγηση Στέφανος Διαλησμάς, Ερμής 2008.

ΠΟΙΗΣΗ. Πολυσχιδής προσωπικότητα ο Κώστας Στεργιόπουλος (Αθήνα, 1926) διακρίθηκε ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, κριτικός λογοτεχνίας, μεταφραστής, πεζογράφος, αλλά ιδιαιτέρως ως ποιητής. Πρωτοεμφανίζεται το 1943 με την αποκηρυγμένη συλλογή «Χινοπωρινά», και με δημοσιεύσεις ποιημάτων του στη «Νέα Εστία»· το 1955 εκδίδονται «Τα τοπία του φεγγαριού», με έντονα τα στοιχεία του «αθηναϊκού συμβολισμού και νεορομαντισμού», όπως σημειώνει ο επιμελητής και ανθολόγος Στέφανος Διαλησμάς, ο οποίος με διεισδυτική ματιά παραθέτει πολύτιμες πληροφορίες για το έργο του Στεργιόπουλου. Η εκτενής εισαγωγή ρίχνει φως στην ποιητική πορεία του και αναδεικνύει όλες τις πτυχές και τις εκφραστικές τονικές της εναλλαγές.

Στο μελέτημά του ο Διαλησμάς παρουσιάζει με ευαισθησία και μεθοδικότητα τη διαδρομή του Στεργιόπουλου που δεν μένει στάσιμος σε τεχνοτροπίες. Αντιθέτως, τα μέσα και η θεματική του ανανεώνονται συνεχώς και προσαρμόζονται στην εκάστοτε εσωτερική στάση αλλά και πραγματικότητα, με αποτέλεσμα τα ποιήματα να γίνονται όλο και πιο στέρεα. Η ρευστότητα που σημαδεύει τις πρώτες ποιητικές ασκήσεις, σιγά σιγά υποχωρεί και ήδη από το εξαιρετικό ποίημα «Ενα φεγγάρι στη Ρίβα» -από τη συλλογή «Τα τοπία του φεγγαριού» (1955)- γίνεται η μετάβαση από το συμβολισμό στη νέα ποίηση.

Ο Στεργιόπουλος δεν επαναλαμβάνεται από συλλογή σε συλλογή, γιατί ο πλούσιος εσωτερικός του κόσμος πότε βρίσκει διέξοδο στη μνήμη, που την ανασυνθέτει, πότε στην ένωση παρόντος και παρελθόντος, αλλά και στην έκφραση των υπαρξιακών ανησυχιών. Η ύπαρξη και η ανυπαρξία, η ζωή και ο θάνατος υπήρξαν οι πόλοι που έδωσαν βάθος στη γραφή του. Οι συναισθηματικές διαθέσεις και διακυμάνσεις συναντούν τις εξωτερικές, εκείνες της πραγματικότητας και συνθέτουν μαζί οριακές αντιθέσεις, που υποδεικνύουν διλήμματα, αβεβαιότητες και συνεχείς απορίες για τη φύση των πραγμάτων και του νοήματός τους.

Ο ποιητής, ωστόσο, δεν παραμένει απαθής στα δεδομένα της εκάστοτε εποχής, και έτσι οι προσωπικές του περιπέτειες συμβαδίζουν με τα κοινωνικά γεγονότα. «Η πολιτική κρίση του 1965, αλλά και το σκοτάδι της επταετούς δικτατορίας απηχούνται στα ποιήματα των συλλογών «Τα τοπία του ήλιου» και η «Εκλειψη» με δύο κυρίως τρόπους: πρώτα μέσα από τον ψυχολογικό αντίκτυπο, που άσκησαν στον ποιητή και το βιοτικό πρόβλημα, που του προκάλεσαν», όπως σημειώνει ο επιμελητής.

• Της Χρυσας Σπυροπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Tρίτη, 17 Φεβρουαρίου 2009