Wednesday, August 27, 2008

Η Μέι ψάχνει μια σφραγίδα από νεφρίτη

NOIR

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Αυτά που γνωρίζουμε οι Δυτικοί για την Κίνα του Μάο είναι ελάχιστα και πιθανότατα διαστρεβλωμένα. Ετσι η Νταϊάν Γουέι Λιανγκ που γεννήθηκε στο Πεκίνο το 1966, τη χρονιά που στην Κίνα ξεκίνησε η Πολιτιστική Επανάσταση, ανέλαβε να μας δώσει περισσότερες πληροφορίες. Εχοντας ζήσει με τους γονείς της κάποια από τα παιδικά της χρόνια σε στρατόπεδο αναμόρφωσης - ή εργασίας - σε απομακρυσμένη αγροτική περιοχή, είναι αρκετά κατάλληλη να μιλήσει για εκείνη την τραυματική περίοδο. Εξάλλου η συμμετοχή της στο φοιτητικό κίνημα και στα αιματηρά γεγονότα της πλατείας Τιενανμέν το 1989 - αναγκάστηκε να διαφύγει στις ΗΠΑ - την καθιστά και αξιόπιστη. Ωστόσο δεν έγραψε ούτε ιστορικό βιβλίο ούτε απομνημονεύματα, αλλά μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή, Το κινέζικο πετράδι. Η ηρωίδα της, η Μέι, είναι μια μοντέρνα Κινέζα, η οποία αφού παραιτήθηκε από το υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας ασκεί το επάγγελμα της ιδιωτικής ντετέκτιβ: στη χώρα μαζί με τη νεοαποκτηθείσα ελευθερία και τις καινούργιες ευκαιρίες ήρθαν και τα καινούργια εγκλήματα.

Η Μέι διαθέτει αυτοκίνητο και βοηθό, το γραφείο της λειτουργεί ως συμβουλευτική υπηρεσία πληροφοριών· έχει μια αδελφή, τη Λου, που είναι παντρεμένη με μεγαλοβιομήχανο· η μητέρα τους νοσηλεύεται σε νοσοκομείο (ο πατέρας τους έχει πεθάνει)· της λείπει ο ερωτικός σύντροφος διότι ο συμφοιτητής της, ο Γιάπινγκ, με τον οποίο τους συνέδεε ένα παράφορο αίσθημα, έφυγε για σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το πιο σημαντικό στοιχείο που χαρακτηρίζει την οικογένειά της είναι οι πικρές εμπειρίες από τα στρατόπεδα αναμόρφωσης (ακριβώς όπως εκείνες της συγγραφέως). Η Μέι ψάχνει να βρει μια πολύτιμη σφραγίδα από νεφρίτη της Δυναστείας των Χαν που εκλάπη από μουσείο όταν οι Ερυθροφρουροί, οι νεαροί οπαδοί του Μάο, πολεμούσαν κατά του παλιού κόσμου αλλά και μεταξύ τους, καταστρέφοντας τα μνημεία του παρελθόντος. Στην υπόθεση εμπλέκονται συλλέκτες, παλαιοπώλες, κομματικά στελέχη, άνθρωποι των μυστικών υπηρεσιών και τελικά η έρευνα οδηγεί την ηρωίδα στο σκοτεινό παρελθόν της οικογένειάς της.



Αποψη του Πεκίνου, όπου στήνει τη δράση του βιβλίου της η Λιανγκ


Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί το Πεκίνο με τα δέκα εκατομμύρια κατοίκους που κάθε ημέρα δέχεται είκοσι χιλιάδες μετανάστες από την επαρχία, πρόθυμους να εργαστούν για ψίχουλα. Οι κοινωνικές αντιθέσεις είναι έντονες ανάμεσα στην πρωτεύουσα και στην επαρχία, μα και ανάμεσα στη μεγαλοπρέπεια της Απαγορευμένης Πόλης με τις πολυτελείς κατοικίες και τις φτωχογειτονιές με τα άθλια καταγώγια. Τα ακριβά αυτοκίνητα συνυπάρχουν με τα ποδήλατα, τα μπαρ με τα τεϊοποτεία, το χέβι μέταλ με την όπερα. Το χρήμα έχει διαβρώσει τα πάντα, τους θεσμούς και τους ανθρώπους («Οι επαναστάσεις έχουν βγει από τη μόδα· στις μέρες μας κυβερνάει το χρήμα» διαβάζουμε), η ευνοιοκρατία βασιλεύει, ο τζόγος ανθεί, η διαφθορά είναι σε έξαρση, οι νύχτες κρύβουν κινδύνους, άνδρες μεθούν με ρυζόκρασο, γυναίκες εκπορνεύονται, γιαγιάδες παίζουν στο χρηματιστήριο. Το βιβλίο λοιπόν, πέρα από τις όποιες λογοτεχνικές αρετές του, είναι χρήσιμο ως όχημα γνωριμίας με τη σημερινή Κίνα: μεταδίδει στον αναγνώστη έναν σωρό εικόνες από την καθημερινή ζωή. Ωστόσο το κύριο μέλημα της Λιανγκ είναι να εισδύσει στην πρόσφατη ιστορία της χώρας της και να αποκαλύψει τραυματικά στοιχεία από την μαοϊκή εποχή, η οποία σημάδεψε ανεξίτηλα τους ανθρώπους που την έζησαν. Η παράνοια τερματίστηκε, μα η μετάβαση από την κομμουνιστική περίοδο στην καπιταλιστική - με απόφαση του κόμματος - δεν έγινε χωρίς τραγωδίες.

Ο κ. Φίλιππος Φιλίππου είναι συγγραφέας.

Το ΒΗΜΑ, 03/08/2008

No comments: