Φερνάντο Πεσόα: «Πόσα προσωπεία φοράμε, και άλλα τόσα κάτω απ΄ αυτά»
ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο, 30 Αυγούστου 2008
Γενέτειρα: Λισαβώνα «Η αθανασία μου ανήκει»: Σε επιστολή προς τη μητέρα του, σε ηλικία μόλις 26 χρόνων, της ανακοινώνει ότι «σε δέκα το πολύ, ίσως και σε πέντε χρόνια, θα συγκαταλέγομαι ανάμεσα στους μεγαλύτερους σύγχρονους ποιητές». Πράγματι την επόμενη κιόλας χρονιά, δημοσιεύει στο περιοδικό Οrpheu μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του, όπως «Ο ναυτικός» και η «Θαλασσινή Ωδή». Το γνωρίζατε; Το έργο του αποτελείται από 25.426 χειρόγραφα που βρέθηκαν μετά τον θάνατό του στο θρυλικό πλέον «μπαούλο», τα περισσότερα από τα οποία ο ίδιος είχε αρνηθεί να εκδώσει εν ζωή και παραμένουν ακόμη αδημοσίευτα. Ο άγγλος «ασθενής»: Μιλούσε τέλεια αγγλικά και σ΄ αυτή τη γλώσσα έγραψε μερικά από τα πρώιμα ποιήματά του, αλλά και παραδόξως όψιμα έργα όπως ο Ηρόστρατος . Αυτή η διγλωσσία του ίσως και να είναι η αιτία της πρωτοφανούς ανομοιογένειάς του, όταν έγραφε στα πορτογαλικά. Ακριβώς επειδή πάντοτε πιεζόταν να διαλέξει μεταξύ αγγλικών και πορτογαλικών, ο Πεσόα εκμεταλλεύτηκε την αποξένωση από τον εαυτό που προκαλούσε η ανάγκη επιλογής ανάμεσα σε δύο γλώσσες εξ ίσου οικείες και ταυτόχρονα ξένες. Τα πολλά πρόσωπα της μεγαλοφυΐας: Ο Πεσόα, είναι αναμφίβολα ένας από τους κορυφαίους Ευρωπαίους συγγραφείς του 20ού αιώνα. Στο έργο του συμπυκνώνονται θέματα και τεχνικές του μοντερνισμού, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη χαώδη πολυμορφία της σύγχρονης ζωής και την πειραματική προσέγγιση της ποιητικής σύνθεσης. Μέσα από τη δημιουργία μιας σειράς alter ego, τα οποία προσδιόριζε ως «ετερώνυμα», ο Πεσόα κατόρθωσε να διερευνήσει σε βάθος και να αποτυπώσει με απαράμιλλη λεπτότητα την ασταθή φύση της προσωπικής ταυτότητας, υπερβαίνοντας τους περιορισμούς μιας και μόνης φιλολογικής persona. Τα ετερώνυμα χρησίμευσαν ως μέσο για να εκφράσει διάφορες φιλοσοφικές και αισθητικές απόψεις, κατορθώνοντας έτσι να επιτύχει μια θεώρηση της πραγματικότητας πληρέστερη και πιο αντικειμενική από οποιαδήποτε θα μπορούσε να προσφέρει μια και μόνη προοπτική. Εφοδιάζοντας κάθε ετερώνυμο με συγκεκριμένο βίο και διαφορετικό λογοτεχνικό ύφος, ο Πεσόα τα αποσύνδεσε από τη δική του προσωπικότητα, δημιουργώντας έτσι ένα πιο απρόσωπο, αλλά περισσότερο οικουμενικό- σαιξπηρικό θα έλεγε ο ίδιος- έργο. Βιβλιογραφία: Το βιβλίο της ανησυχίας, Η θαλασσινή ωδή, Ο αναρχικός τραπεζίτης (μεταφρασμένα εξαιρετικά από τη Μαρία Παπαδήμα), ο Ηρόστρατος (μτφ: Χάρης Βλαβιανός) και τα Μarginalia (μτφ: Μαρία Παπαδήμα-Χάρης Βλαβιανός) κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Εξάντας. Ο Αντίνοος (μτφρ: Γιάννης Σουλιώτης) και Τα ποιήματα του Αλμπέρτο Καέιρο (μτφ: Φίλιππος Δρακονταειδής) κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Παρουσία και Γνώση αντίστοιχα.Στίχοι: « Πόσα προσωπεία φοράμε, και άλλα τόσα κάτω απ ΄ αυτά / στηνόψηπάνωτης ψυχήςμας;».
No comments:
Post a Comment