Wednesday, April 2, 2014

Ζακ Λε Γκοφ, ο οραματιστής της «Νέας Ιστορίας»

Η Καθημερινή, 02.04.2014 
Ενας από τους ανανεωτές της ιστορικής σκέψης, ο Ζακ Λε Γκοφ, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τον Μεσαίωνα.

ΑΠΩΛΕΙΑ. Μελέτησε με λεπτομέρεια και διορατικότητα τον Μεσαίωνα δίνοντάς μας ταυτόχρονα νέα και διαφορετικά κλειδιά για να κατανοούμε την κάθε εποχή. Ο Γάλλος ιστορικός Ζακ Λε Γκοφ έφυγε από τη ζωή χθες σε ηλικία 90 ετών. Τον θάνατό του ανακοίνωσε στην εφημερίδα Le Monde η οικογένειά του. Ηταν από τους κυριότερους εκπροσώπους της σχολής της «Νέας Ιστορίας» και γεννήθηκε στην Τουλόν το 1924. Τελείωσε την Ecole Normale Superieure όπου το 1962 γίνεται διευθυντής σπουδών και από το 1972-75 πρόεδρος του τμήματος που είχε ιδρύσει ο Φερνάντ Μπροντέλ, τον οποίο διαδέχθηκε. Ως το 1977 ήταν πρόεδρος της Ανωτάτης Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και η ενασχόλησή του με το ίδρυμα αυτό σηματοδοτούσε την επιθυμία του να ανανεώσει τη μεσαιωνική ιστορία με τη συνδρομή των κοινωνικών επιστημών. Αποψη και κατεύθυνση που αποτυπώθηκε σε όλα τα βιβλία του, μέσω των οποίων συγκρότησε μια κοινωνική ιστορία της μεσαιωνικής πόλης και συνέβαλε αποφασιστικά σε μια ιστορία των μεσαιωνικών νοοτροπιών, αξιοποιώντας τη συμβολή της ανθρωπολογίας και συνέδεσε μεταξύ τους πεδία όπως τη θεολογία με τις εμπορικές και βιομηχανικές δραστηριότητες, ενώ αξιοποίησε πηγές που θεωρούνται περιθωριακές ή αμελητέες όπως η λογοτεχνία, οι θρύλοι, τα κηρύγματα, οι εικόνες, οι τελετουργίες, κ.ά.


Από το 1969 ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Annales, ενώ υπήρξε και διευθυντής του.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν πολλά έργα του. Το πρώτο είχε κυκλοφορήσει από τον διορατικό Λάμπη Ράππα και τις ομώνυμες εκδόσεις (και αργότερα εντάχθηκαν στον κατάλογο του «Κέδρου»). Ηταν «Το έργο της ιστορίας» (1983). Αλλα βιβλία του στα ελληνικά: «Το φαντασιακό στο Μεσαίωνα» (Κέδρος), «Η Ευρώπη γεννήθηκε τον Μεσαίωνα;» (Πόλις), «Ηρωες και θαυμαστά του Μεσαίωνα» (Κέδρος), «Το πουγκί και η ζωή» (Κέδρος), «Οι διανοούμενοι στο Μεσαίωνα» (Κέδρος), «Ιστορία και μνήμη» (Νεφέλη), «Η Ευρώπη» (Ελληνικά Γράμματα), «Για έναν άλλο μεσαίωνα» (Ελληνικά Γράμματα), «Ο πολιτισμός της μεσαιωνικής Δύσης» (Βάνιας). Συμμετείχε επίσης με κείμενά του σε συλλογικά έργα όπως: «Μια ιστορία του σώματος στον Μεσαίωνα» (Κέδρος), History on Stage (Το Ροδακιό), «Ο Μεσαίωνας» (Νεφέλη), «Η ωραιότερη ιστορία του έρωτα» (Κριτική).

Για το έργο του το 2004 τιμήθηκε με το βραβείο Ιστορίας Dr A.H. Heineken, επειδή «άλλαξε θεμελιωδώς την αντίληψη για τον Μεσαίωνα».

Ως νεαρός ερευνητής, έζησε από πρώτο χέρι, το 1948 στην Πράγα, την κατάληψη της εξουσίας από τους κομμουνιστές. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του άνθρωπο της αριστεράς και αγωνιζόταν για μια ενωμένη, ισχυρή και ανεκτική Ευρώπη. Μιλούσε αγγλικά, ιταλικά, πολωνικά και γερμανικά και ενσάρκωνε αυτή την Ευρώπη του διαλόγου, την οποία και επιθυμούσε.

Τις γνώσεις του «εκμεταλλεύτηκε» ο Ουμπέρτο Εκο και ο Ζακ Λε Γκοφ υπήρξε επιστημονικός σύμβουλος στα γυρίσματα της ταινίας «Το όνομα του ρόδου», μια ταινία του Ζαν-Ζακ Ανό βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ουμπέρτο Εκο.

No comments: