ΚΑΠΟΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

«Παρά τον νέκυν τού Κοσμά βαρυπενθής ο ίππος / εφρύαττεν αιμοσταγής· / και κλίνων προς τον ήρωα την χαίτην, βαρυλύπως, / τα νώτα έκρουε της γης. // Με βήμα τρέμον εξορμά η μήτηρ κ’ αμφιβάλλει· / αλλ’ εις τον πάνδημον κλαυθμόν / εμάντευσε την συμφοράν, και τ’ όναρ ανεκάλει... / Βαρύν αφήκε βρυχηθμόν // ως πρωτοτόκος λέαινα, ο σκύμνος ης ηρπάγη / υπό θρασέων θηρευτών...» Τι να ’ναι τούτοι οι στίχοι με τη βαριά επική αρματωσιά; Κάλβος δεν είναι, το δείχνουν κι άλλα πράγματα εκτός από τη μορφή των στίχων. Αλέξανδρος Σούτσος μήπως, αν θυμηθούμε κάποιους δικούς του στίχους με ανάλογη γλωσσική στολή, λ.χ. «Αηδονόστομος καθώς πάλαι / την Τουρκομάχον Ελλάδα ψάλε, / ήτις εις δάφνας του Μαραθώνος, της Σαλαμίνος, των Πλαταιών, / ένωσε άλλας νέου αγώνος / ενδοξοτέρας των παλαιών»); Οχι. Ούτε Κάλβος ούτε Σούτσος. Ενας Βαλκάνιος του 19ου αιώνα έγραψε το ποίημα από το οποίο αποσπάστηκαν οι στίχοι που παρατέθηκαν στην αρχή. «Ο Αρματωλός» ήταν ο τίτλος του ποιήματος, νίκησε μάλιστα με αυτό ο δημιουργός του στον Ράλλειο ποιητικό διαγωνισμό των Αθηνών το 1860. Από την Αχρίδα καταγόταν, και η διαδρομή του πάνω στον ζώντα χάρτη των Βαλκανίων, έτσι όπως συμπύκνωσε τις αντιφάσεις, τις ανησυχίες και τις ποικίλες διενέξεις που χάραζαν τη χερσόνησο, υποδεικνύει, αν βέβαια έχουμε διάθεση για τέτοιες υποδείξεις, ότι τα πράγματα ήταν, και παραμένουν, περισσότερο σύνθετα και μεικτά απ’ όσο βιαζόμαστε να πιστέψουμε πολλές φορές· ότι η Ιστορία δηλαδή, των ατόμων και των λαών, δεν είναι τόσο απλή όσο υποθέτουν (ή επιβάλλουν) τα σχήματά μας.

Γρηγόριος Σταυρίδης λεγόταν ο ποιητής. Ή μάλλον, αυτό ήταν το ελληνικό όνομα με το οποίο συμμετείχε στον ποιητικό διαγωνισμό της Αθήνας, της πόλης στην οποία ζούσε τότε, αφού σε επόμενα χρόνια έζησε και εργάστηκε στη Σόφια, στα Τίρανα, στην Κωνσταντινούπολη, στη Θεσσαλονίκη. Επιστρέφοντας στην Αχρίδα, έγινε (ή ξανάγινε) Γκριγκόρ Παρλίτσεφ, γράφοντας πια στην ντοπιολαλιά της γενέτειράς του και αποπειρώμενος να συνθέσει ένα πανσλαβικό γλωσσικό υβρίδιο· «οι αυτόκλητοι θεματοφύλακες, οι κήνσορες του ελληνισμού», έγραφε στην «Ελευθεροτυπία» στις 18.5.2006 ο ιστορικός Φαίδων Μαλιγκούδης, «ανάγκασαν με την υπεροπτική τους στάση έναν εξελληνισμένο νεαρό ποιητή από την Αχρίδα, που μόλις είχε κερδίσει το πρώτο βραβείο του ποιητικού διαγωνισμού στον “Παρνασσό”, να γυρίσει την πλάτη του σε καθετί που θύμιζε Ελλάδα και από Γρηγόριος Σταυρίδης να ξαναπάρει το πατρικό του Parlicef».... [συνέχεια ΕΔΩ. Υποθεσεις. Tου Παντελή Μπουκαάλα, Η Καθημερινή, 13/4/2008]