Πολλοί πιστεύουν ότι τα ΜΜΕ έχουν τη δύναμη να επηρεάζουν τη γλώσσα που μιλιέται στην περιοχή της εμβέλειάς τους· ότι διαμορφώνουν πρότυπα και συνήθειες· ότι ευθύνονται για την «κακοποίηση» της γλώσσας και τη διάδοση του «λάθους».
Παραδόξως, οι ειδικοί επί του θέματος, οι γλωσσολόγοι, είναι οι μόνοι που δεν ανησυχούν. Είναι και οι μόνοι που αμφιβάλλουν για τη δύναμη των ΜΜΕ να επηρεάζουν ευρύτερα τη γλωσσική συμπεριφορά ακροατών και τηλεθεατών. Στο μνημειώδες έργο του Principles of Linguistic Change (τ. 2, 2001, σ. 228), ο William Labov, ο πατέρας της κοινωνιογλωσσολογίας, διαπιστώνει: «Ολα τα τεκμήρια οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα δεν επηρεάζεται συστηματικά από τα ΜΜΕ· επηρεάζεται κυρίως κατά τη συναναστροφή με τους ομοίους μας». Η ιδέα είναι απλή: η γλωσσική αλλαγή είναι προϊόν αλληλεπίδρασης· δεν αλλάζει η γλώσσα όταν καθηλωνόμαστε ώρες μπροστά στο γυαλί. Ετσι, επισημαίνει ο Αμερικανός γλωσσολόγος, οι τοπικές διάλεκτοι ή κοινωνιόλεκτοι (π.χ. των Αφροαμερικανών, των κατοίκων της Φιλαδέλφειας κ.ά.) εξακολουθούν να αποκλίνουν από την «πρότυπη» (standard) γλώσσα της ραδιοτηλεόρασης, παρά την αυξανόμενη έκθεση των «διαλεκτόφωνων» στα εθνικά ΜΜΕ.
Η γλώσσα αλλάζει, αλλά όχι προς την κατεύθυνση που θα ήθελαν τα μίντια. «Τα ΜΜΕ μπορεί να διαδίδουν κάποιες λέξεις και φράσεις, αλλά δεν τις επινοούν», προσθέτει ο γλωσσολόγος J. K. Chambers, σ' ένα εκλαϊκευτικό κείμενό του (http://www.pbs.org/ speak/ahead/mediapower/media/). Ούτε έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν «τις εσχατιές της γλώσσας» - τη φωνολογία και τη σύνταξη· «αυτά ούτε που τ' αγγίζουν». Και κυρίως, δεν μπορούν τα ΜΜΕ να ηγηθούν στη διάδοση μιας γλωσσικής αλλαγής· τα ΜΜΕ πάντα ακολουθούν, και με καθυστέρηση... [Του Σπυρου Α. Μοσχονα, Η Καθημερινή, 20/4/2008]
No comments:
Post a Comment