Tuesday, April 15, 2008

Οι μεταφραστές και η τέχνη τους στο «Σπίτι της Λογοτεχνίας»

  • Οι μεταφραστές που συνήθως είναι μόνοι με «τον τοίχο απέναντί τους» βγήκαν από το γραφείο τους και συναντήθηκαν στο Σπίτι της Λογοτεχνίας στις Λεύκες της Πάρου. Με πρωτοβουλία του ΕΚΕΜΕΛ συγκεντρώθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο στη γοητευτική Πάρο και στις ξεχωριστές Λεύκες οι Τ. Θεοδωρόπουλος, Αν. Παππάς, Μάγκυ Κοέν, Μ. Παπαδήμα, Αθ. Ψυλλιά, Μ. Χατζηεμμανουήλ, Στρ. Πασχάλης, Δημ. Τριανταφυλλίδης, Γ. Λαγουδάκου, Π. Κουμούτση και η διευθύντρια του ΕΚΕΜΕΛ Ελένη Ζέρβα. «Κριτική και μετάφραση» και «Ο μεταφραστής είναι δημιουργός;» ήταν οι δύο άξονες της διήμερης συζήτησης, που εξελίχθηκε σε ελεύθερη ανταλλαγή απόψων για τη διάρκεια ζωής μιας μετάφρασης, για τη συμπεριφορά του μεταφραστή μπροστά σ’ ένα κλασικό κείμενο, για τη συνάντηση του δημιουργού που γίνεται παράλληλα μεταφραστής. «Οι γλώσσες του μεταφραστή είναι τρεις: του πρωτοτύπου, της γλώσσας υποδοχής και του περιεχομένου» είπε ο Αν. Παππάς. «Στα σύγχρονα έργα κρίνεται το μυθιστόρημα και στις επαναμεταφράσεις κλασικών έργων κρίνεται η μεταφραστική προσέγγιση» είπε ο Στρ. Πασχάλης. «Δεν υπάρχει αντικειμενική μέτρηση του αποτελέσματος, γι’ αυτό και η μετάφραση είναι τέχνη. Είναι ένα επίπεδο ανάγνωσης. Το πρώτο είναι η γραφή» τόνισε ο Τ. Θεοδωρόπουλος. Τα θέματα που άνοιξαν ήταν πολλά. Οι απόψεις αρκετές. Ολοι συμφώνησαν, πάντως, ότι το επίπεδο των μεταφράσεων τα τελευταία χρόνια διαρκώς ανεβαίνει και η θέση του μεταφραστή έχει εξελιχθεί. Τόσο στη λογοτεχνία όσο και στο θέατρο, όπου ο ρόλος της μετάφρασης είναι «η πρώτη σκηνοθεσία».
Έντεκα ήσαν όλοι κι όλοι, αν είναι όσοι αναφέρει το σχετικό ρεπορτάζ. Ας πούμε ότι ήσαν και δυο-τρεις δημοσιογράφοι. Μεταξύ τους τα είπαν ή είχαν και ακροατήριο. Εδώ που τα λέμε, εκεί στις Λεύκες πού να βρεθεί το ακροατήριο! Άλλωστε δεν ξέρω αν ήθελαν να έχουν ακροατήριο ή να είναι μόνοι τους! Εν πάση περιπτώσει, ήταν ανάγκη να πάνε στην Πάρο για να συζητήσουν; Τόσα μπαράκια εδώ στην Αθήνα! Μη μας πουν τώρα ότι είναι συνεχώς κλεισμένοι σε τέσσερις τοίχους... Τέλος πάντων, ας ελπίσουμε ότι πέρασαν ένα όμορφο Σαββατοκύριακο στις Λεύκες της Πάρου και τυχερά θα είναι τα βιβλία που μεταφράζουν αυτή την εποχή. Φρέσκοι-φρέσκοι οι μεταφραστές μας θ' αποδώσουν καλύτερα...
  • Η επόμενη συνάντηση προτείνω να γίνει στο σπίτι μου στον Άγιο Βασίλειο Κυνουρίας και μάλιστα το χειμώνα, που έχει, ως συνήθως, χιόνια κ.λπ. Έχουμε μεγάλη ξυλόσομπα, μεγάλο σπίτι, διώροφο, του 1880 και δεν θα υπάρχει κανένας για να τους ενοχλήσει. Δεν είναι ανάγκη να θαλασσοπνίγονται! Α, είναι και το ταβερνάκι του Μπιρμπίλη, που φτιάχνει καταπληκτικά μεζεδάκια, που ως γνωστόν αρέσουν στους διανοούμενους...

No comments: