«Ελλάς το μεγαλείο σου» – σκέψεις για την Επέτειο

Αναδημοσιεύω ένα ενδιαφέρον κείμενο με τη συγγραφέα του οποίου δεν συμφωνώ πολλές φορές. Ωστόσο, δεν είναι δυνατό να διαφωνήσω στο σχολιασμό της πάνω σε μια φράση που είναι στίχος του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη. Διαβάστε το:

Της Ελένης Mπίστικα, Η Καθημερινή, 25 Μαρτίου 2008

Ας μην εκληφθεί ως αντίλογος σε αυτούς που δεν συμφωνούν με τις επετείους, επειδή δεν βλέπουν τον λόγο να διαιωνίζονται μίση και έχθρες στον καιρό της «παγκοσμιοποίησης». Ο καθένας έχει τις απόψεις του και τους λόγους του. Η στήλη θέλει να εκφράσει την απορία της πώς, από το θαυμάσιο ποίημα «Εις την Πατρίδα» του Λορέντζου Μαβίλη (1860-1912, γεννημένου στην Ιθάκη, μεγαλωμένου στην Κέρκυρα, μαθητή και φίλου του Ιακώβου Πολυλά), απομονώθηκε η φράση «Ελλάς το μεγαλείο σου» και χρησιμοποιείται σκωπτικά κάθε φορά που κάτι πηγαίνει στραβά στον τόπο κι όλο το φταίξιμο πέφτει στην... Ελλάδα και στο μεγαλείο της! Ειδικά στις τηλεοπτικές εκπομπές, μεταχειρίζονται τη φράση σαν καραμέλα.

Ανοίξαμε μια νεοελληνική ποιητική Ανθολογία, σε μια παλιά έκδοση από την πατρική βιβλιοθήκη και ξαναδιαβάσαμε το ποίημα. Ήταν και στα σχολικά αναγνωστικά της εποχής που τα ιστορικά γεγονότα δεν «συνωστίζονταν» σε μια παράγραφο, σε μια σελίδα, αλλά οι μαθητές και οι δάσκαλοι ετοίμαζαν με επιμέλεια και ευθύνη –όπως συμβαίνει με τα Αρσάκεια Σχολεία αλλά και με άλλα συνεπή Εκπαιδευτήρια– τον εορτασμό της Επετείου.

Το ποίημα υμνεί τις ομορφιές της πατρίδας. Ξεκινά με το γνωστό στίχο «Πατρίδα, σαν τον ήλιο σου, ήλιος αλλού δε λάμπει», μιλάει για κάμπους, λαγκαδιές, ευωδιές, επικεντρώνεται στον ήλιο, στον ουρανό – «η γη σου είναι παράδεισος, και αιώνια γαλανός γύρω σου καθρεφτίζεται στο πέλαγο ο ουρανός...» Για να καταλήξει, σε μια τελευταία παράγραφο». Και ανάμεσα στα χρώματα από χίλια ουράνια τόξα / προβαίνει πάλ’ ο ήλιος εις όλη του τη δόξα / και, σαν του μεγαλείου σου σύμβολο φωτεινό, / έως το χρυσό βασίλεμα λάμπει στον ουρανό / Ελλάς, το μεγαλείο σου βασίλεμα δεν έχει...»

Το ποίημα, γραμμένο το 1890, δεν σταματά εδώ. Απομόνωσαν τον στίχο από το πνεύμα του ποιητή για να ειρωνευτούν την πατρίδα μας εκείνοι οι Νεοέλληνες που θεωρούν τη φιλοπατρία και τα ηρωικά κατορθώματα των Ελλήνων του 1821, αλλά και του 1940 στην Αλβανία, «ξεπερασμένα». Για μας που βλέπουμε τα μαθητούδια, με μάτια που λάμπουν, να ξαναζούν σκηνές από την ιστορία τους, να τραγουδούν και να χορεύουν φτερωμένα, σαν συμβολή στο πνεύμα της Επετείου, θα τελειώσουμε το ποίημα του Λορέντζου Μαβίλη, με οφειλόμενο σεβασμό, που λείπει στους καιρούς μας:

«Ελλάς, το μεγαλείο σου βασίλεμα δεν έχει
και δίχως γνέφια τους καιρούς η δόξα σου διατρέχει.
Όσες φορές ο ήλιος σου να σε φωτίσει ερθεί,
θε να σ’ εβρεί πεντάμορφη, στεφανωμένη, ορθή.»