«Ο λαϊκισμός, εχθρός της Δημοκρατίας»

Ο Χιλιανός συγγραφέας Λουίς Σεπούλβεδα μίλησε από την Αθήνα για τις προκλήσεις τού σήμερα 

• Της Ολγας Σελλα, Η Καθημερινή, Παρασκευή, 17 Iουνίου 2011

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ. Μπορεί να καταπιάνεται με ό,τι συμβαίνει στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, όμως ο Χιλιανός συγγραφέας Λουίς Σεπούλβεδα είναι ένας άνθρωπος που παρακολουθεί τις εξελίξεις και στην Ευρώπη. Κι όχι μόνο γιατί τα τελευταία χρόνια ζει στην Ισπανία, αλλά γιατί, απλούστατα, νοιάζεται πραγματικά για ό,τι αφορά τους πολίτες σε διάφορες γωνιές της γης. Ο Λουίς Σεπούλβεδα είναι ένας πολιτικοποιημένος συγγραφέας, διαμορφωμένος από την κουλτούρα των κινημάτων και την ιστορία της Λατινικής Αμερικής, αλλά είναι κι ένας αριστερός που δεν μένει σε όσα ήξερε. Αναζητεί λύσεις, αναζητεί νέες προτάσεις. Πάντα με γνώμονα την ισονομία των πολιτών.

«Το καπιταλιστικό σύστημα στην πιο προχωρημένη έκφρασή του, στην οικονομία της αγοράς, δεν λειτουργεί, δεν χρησιμεύει. Γιατί ξεχνάει τους πολίτες. Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ξέχασαν σημαντικά πράγματα. Οτι η Ευρωπαϊκή Ενωση φτιάχτηκε για να είναι η Ευρώπη των πολιτών, για να είναι η πιο υψηλή έκφραση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Εξαιτίας της αντινομίας του τραπεζικού συστήματος, των κερδοσκόπων, πήγαν να μας πείσουν ότι δεν είμαστε πολίτες. Επρεπε να είμαστε καταναλωτές».
Οι συντάκτες βιβλίου των αθηναϊκών εφημερίδων, συναντήσαμε τον Λουίς Σεπούλβεδα στο σπίτι του Ελληνα εκδότη του, (τα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις opera) και σε καμία περίπτωση δεν ήταν μία συνηθισμένη συνάντηση μ’ έναν ξένο συγγραφέα. Ο Λουίς Σεπούλβεδα έχει διαυγή σκέψη, χειμαρρώδη λόγο και χωρίς καμία προσπάθεια επιβολής των απόψεών του, έχει έναν δικό του τρόπο να αφηγείται και να γοητεύει τον συνομιλητή του.
Παρακολουθεί τα πώς και τα γιατί της ιστορίας, ερμηνεύει τις συμπεριφορές και τις πράξεις των πολιτικών. Θεωρεί ότι η Ευρώπη απέκτησε δυναμική και επηρέασε τον κόσμο, όσο υπήρχε το δίπολο ΗΠΑ-ΕΣΣΔ. «Οσο υπάρχουν αυτά τα δύο μέτωπα, η Ε.Ε. καταφέρνει κάποια πράγματα, καλύτερα από τον κομμουνισμό και πιο ανθρώπινα από τον καπιταλισμό. Οταν αυτό το δίπολο παύει να υπάρχει, οι Ευρωπαίοι δεν ενδιαφέρονται, δεν ανησυχούν, δεν ελέγχουν το οικονομικό σύστημα». Και πιστεύει ότι το σημείο καμπής της Ευρώπης ήταν η διεύρυνσή της με τις πρώην ανατολικές χώρες.
Εξίσου αναλυτικός ήταν ο Λουίς Σεπούλβεδα και για την εξέλιξη της οικονομικής και της πολιτικής ιστορίας των χωρών της Λατινικής Αμερικής, που «δεν μπορούν να εξεταστούν σαν σύνολο, γιατί έχουν πολλές διαφορές. Στη Χιλή, η δικτατορία του Πινοσέτ έβαλε τέλος στη δημοκρατία και στο οικονομικό σύστημα. Σήμερα στη Χιλή τίποτα δεν είναι χειροποίητο, όλα εισάγονται. Η Χιλή εξάγει όμως φρούτα, κρασί, ψάρι. Εγινε μια αγροτική χώρα. Αυτό άφησε η δικτατορία. Στη δημοκρατία καταλάβαμε ότι, αφού ήταν αδύνατον να βρούμε τις παλιές υποδομές, έπρεπε να κάνουμε πιο ανθρώπινο ό,τι άφησε η δικτατορία και ν’ αποκαταστήσουμε τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα». Κάπως έτσι κινήθηκαν οι περισσότερες από τις χώρες της Λ.Α. (Βραζιλία, Ουρουγουάη, Βολιβία, κ.ά.). Εξαίρεση αποτελεί η Βενεζουέλα του Ούγκο Τσάβες: «Είναι χώρα με ιδιαιτερότητες και ο πλούτος του πετρελαίου προκάλεσε διαφθορά και αποσύνθεση της κοινωνίας. Ο Τσάβες έχει ένα όραμα τύπου μεσσία, είναι λαϊκιστής, έχει πάρει μέτρα ανακουφιστικά γιατί υπάρχουν τα χρήματα, αλλά δημοκρατία και λαϊκισμός είναι δύο διαφορετικά και αντιτιθέμενα πράγματα».
«Η μακροοικονομία έπαψε να είναι σημαντική για κάποιες χώρες της Λ.Α. Κι αυτό είναι μια αλλαγή ποιότητας. Μια που η Αριστερά δεν στάθηκε ικανή να προτείνει μια παγκόσμια εναλλακτική πρόταση, πιστεύω πως είναι δυνατόν να βρίσκουμε λύσεις σε τοπικό επίπεδο. Κι αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση της Αριστεράς».
Οσο για τη λογοτεχνία του, «γεννιέται από την πραγματική ζωή που είναι πλούσια, με πολλές αντιφάσεις, και μου επιτρέπει να είμαι συγγραφέας και πολίτης». Και το αξιακό του σύστημα φάνηκε στην ερώτηση για τον Μάριο Βάργκας Λιόσα: «Διαφωνούμε πολιτικά, αλλά αν κάποτε με λογοκρίνουν, ο πρώτος που θα διαμαρτυρηθεί θα είναι αυτός. Είναι τεράστιος συγγραφέας και άξιζε το Νομπέλ. Εχει μια αντιδραστική σκέψη, αλλά είναι μεγάλος υπερασπιστής της ελευθερίας της έκφρασης».