O Εντγκάρ Μορέν στην Αθήνα

Διεθνές συνέδριο και τιμητικές εκδηλώσεις προς τιμή του 90χρονου γάλλου διανοούμενου

• του Γρηγόρη Μπέκου, ΤΟ ΒΗΜΑ: 19/05/2011

Ο Εντγκάρ Μορέν

Ένας απ’ τους κορυφαίους και πιο πολυσχιδείς Γάλλους στοχαστές της εποχής μας, ο κοινωνιολόγος Εντγκάρ Μορέν έρχεται στην Αθήνα. Το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών επιστημών και η διεθνής ακαδημαϊκή κοινότητα θα τον τιμήσουν για το εκτενές έργο του στον χώρο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών.

Σε μια τελετή που θα πραγματοποιηθεί στις 25 Μαϊου 2011 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο θα αναγορευτεί σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού (μετά το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) και την επόμενη ημέρα, στις 26 Μαϊου, στο Μουσείο Ακρόπολης, θα ξεκινήσει ένα μεγάλο διεθνές συνέδριο υπό τον τίτλο «Πολιτισμός και Βαρβαρότητα, Επικοινωνία και Σύγχρονη Κοινωνία».

Το συνέδριο αυτό, στο οποίο θα μιλήσουν πάνω από 50 ερευνητές και πανεπιστημιακοί από 18 διαφορετικές χώρες, θα συνεχιστεί στις 27 και στις 28 Μαϊου στο Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών (Σίνα 31).

Το συνέδριο διοργανώνεται από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, τη Διεθνή Ένωση Γαλλόφωνων Κοινωνιολόγων (AISLF), τη Διεθνή Κοινωνιολογική Ένωση (ISA) και πιο συγκεκριμένα την Ερευνητική Επιτροπή: «Κοινωνιολογία της Επικοινωνίας, της Γνώσης και του Πολιτισμού» (ο Μορέν υπήρξε ένα από τα πρώτα μέλη της) όπως επίσης και από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (EKKE), με την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.

Σκοπός του συνεδρίου είναι να προσεγγίσει κοινωνιολογικά όλα τα πεδία της σύγχρονης καθημερινής ζωής όπου ανακύπτει ένα διακύβευμα «πολιτισμός-βαρβαρότητα»: στην επικοινωνία και στις «παγκόσμιες» αφηγήσεις, στις διαδικασίες προσδιορισμού ταυτοτήτων (και τη θέση του «άλλου») στις σχέσεις εξουσίας ή στις σχέσεις «χρόνου» - «χώρου». Αρκετές θεματικές θα επικεντρωθούν στο έργο του Εντγκάρ Μορέν που φυσικά θα μιλήσει και ο ίδιος στα πλαίσια του συνεδρίου.

Ο Εντγκάρ Μορέν, διεθνώς αναγνωρισμένος και Επίτιμος Διδάκτορας 28 πανεπιστημίων, γεννήθηκε το 1921 στο Παρίσι από γονείς που κατάγονταν απ’ τη Θεσσαλονίκη. Ανήκαν στην εβραϊκή μεσογειακή διασπορά και είχαν μεταναστεύσει στη Γαλλία. Από το 1942 στρατεύτηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας (απ’ το οποίο το 1951 διαγράφηκε επειδή επέκρινε τον σταλινικό ολοκληρωτισμό) και εν συνεχεία στην Αντίσταση ενάντια στη Γερμανική Κατοχή.

Το 1950 μπήκε στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS) και έγινε διευθυντής του μέχρι να ολοκληρώσει την σημαντική καριέρα του το 2010 με το διορισμό του ως Προέδρου του Συμβουλίου του Ινστιτούτου Επιστημών της Επικοινωνίας. Το 1957 μαζί με τον Κώστα Αξελό ίδρυσαν το παρεμβατικό περιοδικό «Arguments».

Πάντα ανήσυχος και πολιτικά αυτόνομος στον χώρο της διανόησης και της ριζοσπαστικής αριστεράς, πήρε θέση για όλα τα σημαντικά γεγονότα κατά το δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα. «Οι κεραυνοβόλες πρόοδοι της τεχνοεπιστήμης δημιούργησαν, στα μέσα του 20^ου αιώνα και για πρώτη φορά στην ιστορία, τη δυνατότητα αφανισμού της ανθρωπότητας» γράφει, μεταξύ άλλων, ο Εντγκάρ Μορέν στο πέμπτο βιβλίο του μνημειώδους έργου του «Η μέθοδος» (έξι τόμοι, γραμμένοι από το 1977 έως το 2004) που αμφισβητεί τις κυρίαρχες παραδοχές της ανθρώπινης προόδου.

«Παράλληλα, οι πρόοδοι της βιομηχανίας, συνυφασμένες με τις τεχνικές προόδους, δημιούργησαν τη νέα απειλή της καταστροφής της βιόσφαιρας. Οι ύστατοι θρίαμβοι του homo faber βρίσκονται πλέον στα χέρια του homo demens, του παράφρονος ανθρώπου» συνεχίζει όντας πεπεισμένος πως «σήμερα η ανθρωπότητα είναι ανίκανη να γεννήσει την ανθρωπιά».

Συγγραφέας και συν-γραφέας πλέον των 76 έργων ο Εντγκάρ Μορέν είναι υπέρμαχος της διεπιστημονικότητας, της συνεργατικής λογικής διαφόρων επιστημονικών πεδίων προκειμένου να κατανοηθούν οι καιροί μας. Μέσα στο 2011 κυκλοφόρησαν δυο βιβλία του στα ελληνικά, «Οι σταρ» (εκδόσεις Κίχλη) όπου διερευνά την κατασκευή του σταρ σύστεμ και «Ο Βιντάλ και οι δικοί του» (εκδόσεις Επίκεντρο) όπου αναφέρεται στον καιρό που οι γονείς του ζούσαν ακόμα στην πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη των αρχών του προηγούμενου αιώνα.

Τα βιβλία του στα ελληνικά

http://www.vivlionet.gr/main.asp?page=showauthor&personsid=6636

Αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου θα βρείτε στην ιστοσελίδα: www.ifa.gr