Tuesday, December 11, 2007

Naguib Mahfouz (11 Δεκεμβρίου 1911 – 2006)

Photograph:Naguib Mahfouz.
Naguib Mahfouz
Ο Αιγύπτιος πεζογράφος Naguib Mahfouz (11 Δεκεμβρίου 1911, Κάιρο 30 Αυγούστου 2006), είναι ο πρώτος άραβας συγγραφέας που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1988. Έγραψε περισσότερα από 50 μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων, όπως επίσης και 25 σενάρια για ταινίες. Από τα έργα του ξεχωρίζει η περίφημη Τριλογία του Καΐρου: Ο δρόμος κοντά στο παλάτι [Bayn al-qasrayn, 1956 - Palace Walk], Το Παλάτι των επιθυμιών [Qasr al-shawq, 1957 - Palace of Desire] και Οι δρόμοι του Νείλου [Al-Sukkariyyah, 1957 - Sugar Street]. Στο έργο αυτό αποτυπώνεται η ζωή τριών γενεών διαφορετικών οικογενειών στο Κάιρο, από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι το στρατιωτικό κίνηημα του 1952 που ανέτρεψε τον βασιλιά Φαρούκ. Η τριλογία παρέχει μια επισκόπηση διείσδυσης της αιγυπτιακής σκέψης του 20ού αιώνα, και της κοινωνικής αλλαγής.


A file photo of Nobel prize winner Naguib Mahfouz taken in Cairo October 19, 1988.Egyptian Nobel prize winner for literature and famed novelist Naguib Mahfouz died Wednesday at an Interior Ministry hospital in Cairo at the age of 95, the official MENA news agency reported.(Xinhua/AFP Photo)
Στα επόμενα έργα του ο Mahfouz διατυπώνει κριτικές απόψεις για την παλαιά αιγυπτιακή μοναρχία, την βρετανική αποικιοκρατία, και τη σύγχρονη Αίγυπτο. Αρκετά από τα πιό ξεχωριστά μυθιστορήματά του εξετάζουν τα κοινωνικά ζητήματα που περιλαμβάνουν τις γυναίκες και τους πολιτικούς κρατουμένους. Το μυθιστόρημά του Τα παιδιά της αλέας [Awlad haratina, 1959] απαγορεύθηκε στην Αίγυπτο για ένα χρόνο λόγω της αμφισβητούμενης αναφοράς του στη θρησκεία και της χρήσης χαρακτήρων του βασισμένων στον Μωάμεθ, τον Μωυσή, και άλλες θρησκευτικές προσωπικότητες. Φανατικοί ισλαμιστές απαίτησαν αργότερα το θάνατό του.

Από τις Εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφορούν 16 μυθιστορήματα του συγγραφέα, σε μεταφράσεις της Πέρσας Κουμούτση: Η σοφία μιας ζωής (στοχασμοί και αποφθέγματα), Αγάπη κάτω απ' τη βροχή (
για τον έρωτα, έναν έρωτα με δύο όψεις: τον βρόμικο, που παρασύρει σε παγίδες, και τον όμορφο και αγνό, που οδηγεί σε θυσίες), Απόμεινε από το χρόνο μια ώρα (η πορεία μιας τυπικής οικογένειας του Καϊρου μέσα στο χρόνο), Ο καθρέφτης μιας ζωής (Πενήντα πέντε ιστορίες· πενήντα πέντε πρόσωπα, πρωταγωνιστές των ιστοριών αυτών και φίλοι ή απλοί γνωστοί του μεγάλου συγγραφέα, αποτελούν την πρώτη ύλη για τους ήρωες και τις ηρωίδες του έργου του Μαχφούζ, με μόνιμο σκηνικό το αγαπημένο του Κάιρο με τον Νείλο του…), Αδίσταχτος έρωτας (ένας νεαρός φτωχός φοιτητής, φιλόδοξος και αλαζόνας ζηλεύει την ευτυχία των φίλων του και ονειρεύεται τη στιγμή που θα αποκτήσει κάποια πολύτιμη θέση σε κάποιο Υπουργείο και θα συγκεντρώσει πλούτη, δόξα αλλά και την εκτίμηση των συνανθρώπων του. Όταν θα εμφανιστεί μπροστά του η ευκαιρία στο πρόσωπο της όμορφης Εχσάν, δεν θα διστάσει να εκμεταλλευτεί τη δυστυχία της για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του…), Το σοκάκι της αμαρτίας (Μια πανέμορφη νεαρή κοπέλα που ζει στο σοκάκι Μιντάκ, θέλει να ξεφύγει από τη φτώχεια και να γίνει κυρία του καλού κόσμου. Γνωρίζει τον τίμιο Αμπάς που είναι κρυφά ερωτευμένος μαζί της και σκέφτεται να τον παντρευτεί. Κάποια μέρα, συναντά τον Ιμπραχίμ, ένα γοητευτικό παλιάνθρωπο που θα τη συγκινήσει και θα της δείξει το δρόμο για να αποκτήσει πλούτη…), Κρυμμένα όνειρα στο Χαν Ελ Χαλίλι (Μια οικογένεια με θρησκευτικές συνήθειες και παραδοσιακές αξίες. Δύο αδέλφια, τόσο διαφορετικά μα τόσο αγαπημένα. Και μια γειτονιά που έμελλε να αλλάξει για πάντα τις ζωές τους. Κάιρο, 1942. Οι συνεχείς βομβαρδισμοί αναγκάζουν την οικογένεια Άκεφ να μετακομίσει στο Χαν ελ Χαλίλι, μια γειτονιά ιερή όπου βρίσκεται το τζαμί του εγγονού του Μωάμεθ...), Φλυαρία πάνω στον Νείλο (Τι μπορεί να συνδέει ένα δικηγόρο, έναν ηθοποιό, μια μεταφράστρια, ένα δημόσιο υπάλληλο, μια νοικοκυρά, έναν κριτικό τέχνης, έναν άνεργο και μια δημοσιογράφο; Μια παρέα συναντιέται κάθε βράδυ σ’ ένα ποταμόπλοιο στα νερά του Νείλου και αντλεί δύναμη και «κέφι» από τον ναργιλέ, σε μια προσπάθεια να δραπετεύσει από την πραγματικότητα μέσω της χαλαρότητας και των ψευδαισθήσεων...), Το έπος των Χαραφίς (Η ιστορία της ανύψωσης και της πτώσης της αιγυπτιακής οικογένειας ελ Νάγκι. Τα μέλη της παλεύουν γενιές ολόκληρες για να μπορέσουν να επανακτήσουν την τιμή τους και να σταθούν αντάξιοι του δοξασμένου τους παρελθόντος. Η ροή του χρόνου γίνεται αισθητή μόνο με τη διήγηση γεγονότων που εκτυλίσσονται σε μια εκτεταμένη περιοχή του Καϊρου, στην οποία η οικογένεια ελ Νάγκι κερδίζει, χάνει και ξανακερδίζει το σεβασμό και την αρχηγία των απλών ανθρώπων που ζουν εκεί…), Μέρες και νύχτες της Αραβίας (Ο συγγραφέας συνενώνει την αραβική, την περσική, την αιγυπτιακή και τις άλλες παραδόσεις της περιοχής και μιλά σ’ αυτό το μυθιστόρημά του για το Καλό και το Κακό (που όπως πάντα έχουν πολλές πτυχές και πολλές όψεις) για τη Θεία και την ανθρώπινη βούληση και για τις επιλογές του πιο αδύναμου και πιο πονηρού πλάσματος στον πλανήτη: του ανθρώπου…), Τα παιδιά του Γκεμπελάουι (Στις σελίδες του βιβλίου θα βρούμε αρχετυπικές μορφές, που παραπέμπουν συχνά στoν αρχαίo ελληνικό πολιτισμό και στην Παλαιά Διαθήκη: ο ποιητής, σαν άλλος Όμηρος, εξιστορεί τις περιπέτειες των ανθρώπων που μένουν στη γειτονιά του Γκεμπελάουι, του γενάρχη. Ο ίδιος ο Γκεμπελάουι, ως Θεός, εμφανίζεται μονάχα για να οδηγήσει, να επιβραβεύσει ή να τιμωρήσει τα τέκνα του…), Ράδοπις (Η Ράδοπις είναι μια πανέμορφη χορεύτρια που έχει στα πόδια της τους πλουσιότερους άντρες της Αιγύπτου. Όλοι φιλοδοξούν να γίνουν εραστές της κι εκείνη προσφέρει τον έρωτά της με αντάλλαγμα χρυσάφι. Κάποια μέρα θα χορέψει τον υπέροχο χορό της μπροστά στο Φαραώ κι εκείνος θα την ερωτευθεί παράφορα λησμονώντας τα βασιλικά του καθήκοντα…), Ο δρόμος κοντά στο παλάτι (Η περιπέτεια της οικογένειας του Άχμαντ ελ Γκαουάντ, αλλά μαζί και η περιπέτεια ιδεών και ιδεολογιών στα χρόνια του Μεσοπολέμου, χρόνια κρίσιμα για όλη την ανθρωπότητα. Μέσα από συνταρακτικά επεισόδια με ήρωες τα μέλη μιας οικογένειας, ο αναγνώστης παρακολουθεί την περιπετειώδη εκείνη εποχή που σημάδεψε βαθιά την κατοπινή ιστορία του κόσμου - και φυσικά της Αιγύπτου…), Το παλάτι των επιθυμιών (Είναι το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας, όπου παρακολουθούμε την «ωρίμανση» της οικογένειας Γκαουάντ αλλά και των γενικότερων προβλημάτων της αιγυπτιακής πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας, στις δεκαετίες του '20 και του '30…), Οι δρόμοι του Νείλου (Το τρίτο βιβλίο της Τριλογίας του Καΐρου, σημαίνει για όλους "η ώρα της αλήθειας". Ο Μαχφούζ απομυθοποιεί την πίστη σε ιδέες και τρόπους ζωής, ακυρώνει τα όνειρα και τις φαντασιώσεις των ηρώων και προσγειώνει τους πάντες στην πραγματικότητα…), Η αρχή και το τέλος (Απεικονίζει την αιγυπτιακή κοινωνία στα 1935 μέσα από τη ζωή μιας οικογένειας που αγωνίζεται να επιβιώσει μετά το θάνατο του πατέρα…), Μιραμάρ (Αλεξάνδρεια, μια πόλη μυθική. Πέντε άνθρωποι, που οι συγκυρίες της ζωής τούς οδήγησαν στην εξορία, επιστρέφουν στην παρακμασμένη αλλά εκλεπτυσμένη ατμόσφαιρα της πανσιόν Μιραμάρ…).

No comments: