Θερμή υποδοχή για το νέο μυθιστόρημα του Τζορτζ Πελεκάνος. Το αμερικανικό κοινό λατρεύει τον πρωταγωνιστή, έναν βετεράνο του Ιράκ

Λαμπρινή Κουζέλη, ΤΟ ΒΗΜΑ, 06/09/2011

Ένας ακόμη ελληνοαμερικανός, ο Σπύρος Λούκας αυτή τη φορά, πρωταγωνιστεί στο νέο μυθιστόρημα του Τζορτζ Πελεκάνος που κυκλοφορεί στις ΗΠΑ. Ο ελληνικής καταγωγής συγγραφέας από την Ουάσινγκτον πιάνει στο «Τhe Cut» (Little, Brown and Co, 2011) το νήμα της αμερικανικής Ιστορίας που ξετύλιξε στο μυθιστόρημα «Το αδιέξοδο» (Πατάκης, 2011) που διαβάσαμε στην Ελλάδα το καλοκαίρι και προχωρά μερικά βήματα παρακάτω ψηλαφώντας ζητήματα της πολύ πρόσφατης Ιστορίας.

Στο «Αδιέξοδο» μια οικογενειακή ιστορία και ένα έγκλημα επιτρέπουν στον συγγραφέα να παραλληλίσει την εποχή του πολέμου στο Βιετνάμ με την εποχή του πολέμου στο Ιράκ και να περάσει στην αφήγησή του το σχόλιό του για την πολιτική της κυβέρνησης Μπους και τον πόλεμο στο Ιράκ. Στο «The Cut» ο 29χρονος Σπύρος Λούκας, βετεράνος πλέον του πολέμου στο Ιράκ, επιστρέφει στην Ουάσιγκτον και στην οικογένειά του και αγωνίζεται να επανενταχθεί στη ζωή της ειρήνης, να ανακτήσει τις ισορροπίες του και να βρει νέο νόημα στη ζωή του.

Για να βιοποριστεί συνεργάζεται ως ιδιωτικός ντετέκτιβ με έναν δικηγόρο, ο οποίος του αναθέτει να βρει ένα κλεμμένο πακέτο. Πρόκειται για ένα πακέτο μαριχουάνας, την οποία διακινεί ευφυώς από τη φυλακή μέσω εταιρειών ταχυμεταφοράς ένας έμπορος ναρκωτικών, πελάτης του δικηγόρου. Αναζητώντας τα παράνομα κλοπιμαία σε σκοτεινούς παράδρομους και σε καταγώγια της αμερικανικής πρωτεύουσας ο Λούκας πέφτει πάνω σε δύο πτώματα και δεν διστάζει να σκοτώσει και ο ίδιος όταν χρειάζεται.

Στις γειτονιές της αγαπημένης του Ουάσινγκτον με τα σουπερμάρκετ, τα εστιατόρια όλων των εθνικοτήτων και τα κινέζικα μαγαζιά, ο Πελεκάνος έχει απλώσει τα γνωστά συστατικά που κινούν την πεζογραφία του: ναρκωτικά, βία και έγκλημα. Το σύνολο συμπληρώνουν ακόμη τρία βασικά στοιχεία: οι χαρακτήρες ελληνικής καταγωγής, ο θεσμός της οικογένειας ως φάρος μέσα σε κοινωνίες ανομίας και βίας και οι σχέσεις μαύρων και λευκών έτσι όπως παρουσιάζονται στη συγχρονία και στη διαχρονία της αμερικανικής μεγαλούπολης.

Ο Σπύρος είναι θετός γιος ενός ζευγαριού Ελληνοαμερικανών που έχουν υιοθετήσει τέσσερα παιδιά, δύο λευκά και δύο έγχρωμα. Τα βιογραφικά στοιχεία του ήρωα προσφέρουν στον συγγραφέα την ευκαιρία να μιλήσει για την εξέλιξη στις σχέσεις λευκών και μαύρων και για τον σημαίνοντα ρόλο της οικογένειας ενώ παρακολουθούμε την προσπάθεια του Σπύρου να διαχειριστεί την πρόσφατη απώλεια του πατέρα του.

Ελληνοαμερικανός με μεικτή οικογένεια (έχουν υιοθετήσει με τη σύζυγό του τρία έγχρωμα παιδιά στα οποία έχουν δώσει ελληνορθόδοξη ανατροφή), γεννημένος και μεγαλωμένος στην Ουάσινγκτον, ο Πελεκάνος -από τους αγαπημένους συγγραφείς του προέδρου Ομπάμα και «ο πιο ταλαντούχος αφηγητής ιστοριών μυστηρίου σήμερα» σύμφωνα με τον Στίβεν Κινγκ- γράφει για πράγματα που γνωρίζει καλά: «Οταν ήμουν παιδί, το 80% στην Ουάσιγκτον ήταν μαύροι. Ο κόσμος μου, οι φίλοι μου, οι δουλειές μου ήταν με τους αληθινούς Washingtonians, τους μαύρους, αφού η Ουάσιγκτον είναι μια "μαύρη" πόλη. Σε αυτήν μεγάλωσα και νιώθω πολύ άνετα με αυτόν τον κόσμο, είμαι μέρος του κατά κάποιον τρόπο» μας έλεγε σε παλαιότερη συνέντευξη.

Όπως ο πόλεμος του Βιετνάμ τροφοδότησε με θέματα την αμερικανική λογοτεχνία για δεκαετίες, έτσι και ο πόλεμος στο Αφγανιστάν και εκείνος στο Ιράκ ενέπνευσαν πολλούς συγγραφείς. Πώς ενσωματώνεται στην κοινωνία ένας μισθοφόρος στρατιώτης εκπαιδευμένος να σκοτώνει; Ποια ηθική κουβαλά επιστρέφοντας από τον πόλεμο; Πόσο η σκληρή εμπειρία ενός άδικου πολέμου τον έχει αλλάξει; Πώς μπορεί να λειτουργήσει σε μια ειρηνική κοινωνία; Ο νέος χαρακτήρας του Πελεκάνου ίσως δεν έχει την εντιμότητα συνειδήσεως στην οποία μας έχουν συνηθίσει οι ήρωες των προηγούμενων μυθιστορημάτων του, εκφράζει όμως μια ηθική που αποστρέφεται το περιττό, το ανώφελο και την προσποίηση, την οποία όξυναν τα βιώματα του πολέμου.

Ο Λούκας επιστρέφει στην Αμερική όχι απλώς για να ζήσει τη ζωή του αφήνοντας τις μέρες του να κυλούν καθώς προσπαθεί να τα βγάλει πέρα, αλλά με την επιθυμία να προσφέρει.

Περίπλοκος, μεταξύ νόμου και παρανομίας, με συναισθηματικά τραύματα από τον πόλεμο και οικογενειακές σχέσεις με ιδιαίτερο βάρος, ο Σπύρος Λούκας είναι ένας χαρακτήρας, ο οποίος, όπως είπε ο Πελεκάνος παρουσιάζοντας το βιβλίο, έχει περιθώρια εξέλιξης και δεν αποκλείεται να τον δούμε και σε επόμενα μυθιστορήματά του.