Sunday, February 3, 2008

ΟΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

ΕΠΕΙΔΗ το παρακάτω κείμενο, του οποίου τη συνέχεια μπορείτε να διαβάσετε στο Βήμα [Διάλογος: Το δίλημμα των διανοουμένων], έχει κάποια συνάφεια με το δικό μου και συμβάλλει σ' έναν προβληματισμό, γι' αυτό και το επισημαίνω:

ΠΟΙΟΣ ΤΟΥΣ ΖΗΤΗΣΕ ΤΗ ΓΝΩΜΗ; [Α. ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΑΤΟΣ, Το Βήμα, 3/2/2008]. Πού είναι οι διανοούμενοι; Πολλοί τους επικαλούνται αυτή την εποχή, με αφορμή τις συνθήκες αθλιότητας στις οποίες διάγει η δημόσια ζωή της χώρας. Γιατί οι διανοούμενοι δεν εκφράζονται, γιατί δεν παίρνουν θέση; Μήπως είναι και αυτοί μέσα στο παιχνίδι, λειτουργικά στελέχη της προϊούσας σήψης; Η μορφή του διανοουμένου δεν προσδιορίζεται με καρτεσιανή ακρίβεια αλλά έχει ανάγκη κάθε φορά προσδιορισμού, ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο καλείται να δραστηριοποιηθεί και να επηρεάσει.
Ο διανοούμενος - ή, για να απαλλαγούμε από τον ενδεχομένως ενοχλητικό όρο, ο σκεπτόμενος πολίτης - εκφράζεται και δρα στο εσωτερικό ενός συστήματος που λειτουργεί με όρους και κανόνες. Η δημόσια ζωή, η ίδια η δημοκρατία, είναι συνυφασμένη με την ύπαρξη ενός οργανωμένου πλαισίου κανόνων, λειτουργιών και ορίων, καθώς και μιας κλίμακας αξιών που γίνεται ευρύτερα αποδεκτή ως «ηθικό πλαίσιο». Η έκφραση μιας γνώμης και, ακόμη περισσότερο, η ανάληψη μιας στάσης με ευρύτερη κοινωνική βαρύτητα κινούνται στο εσωτερικό αυτού του συστήματος.
Η «καταγγελία» και η ανάληψη προσωπικής ευθύνης για κάποιο θέμα σημαντικού δημόσιου ενδιαφέροντος έχουν τόσο μεγαλύτερη «διαδραστική» σημασία όσο οι προηγούμενα αποδεκτές «αξίες και αρχές» και οι συλλογικές ευαισθησίες παραμένουν ισχυρές, έστω πλειοψηφικές, στο κοινωνικό πλαίσιο αναφοράς…
  • Ο κ. Αντρέας Γιακουμακάτος είναι αναπληρωτής καθηγητής της Ιστορίας και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

No comments: