Tuesday, September 8, 2009

Mονοπωλιακός ανταγωνισμός για τα «ψηφιακά» βιβλία

Εντείνονται οι διεργασίες στο πλαίσιο του ενδο-μονοπωλιακού ανταγωνισμού στον τομέα της ψηφιοποίησης βιβλίων και της εμπορικής διάθεσής τους στο διαδίκτυο, με τους Ευρωπαίους εκδότες να «κινητοποιούνται» μπροστά στους κινδύνους από την απόπειρα του διαδικτυακού μονοπωλίου της «Google» να δημιουργήσει ψηφιακή βιβλιοθήκη.

Θυμίζουμε ότι η «Google» άρχισε, παράνομα, να ψηφιοποιεί βιβλία, με στόχο τη δημιουργία μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης με εμπορευματικούς σκοπούς. Αν και η αρχική αντίδραση των συγγραφέων και των εκδοτών στις ΗΠΑ ήταν καταγγελτική, ωστόσο διολίσθησε σε μια διαπραγμάτευση για το πόσο, ουσιαστικά, θα πουλήσουν τα έργα τους. Τελικά συμφώνησαν (σ.σ. εκκρεμεί η δικαστική επικύρωση) το μονοπώλιο να παρακρατά το 37% από τα έσοδα των εμπορικών χρήσεων του «προϊόντος» και οι δικαιούχοι (συγγραφείς, εκδότες, συγγενείς) να μοιράζονται το 63%. Αλλά τα κέρδη για το μονοπώλιο θα είναι τεράστια από την απεριόριστη εμπορική χρήση (πώληση συνδρομών, πώληση πρόσβασης σε συγκεκριμένα βιβλία, πώληση διαφημιστικού χώρου (με τους δικαιούχους να μην έχουν δικαίωμα αντίρρησης να τοποθετηθεί διαφήμιση στην ψηφιακή «σελίδα») κ.ά.

Πριν λίγες μέρες, οι Ιταλοί εκδότες αντιτέθηκαν στο σχέδιο της «Google»: «Αυτή η συμφωνία παραβιάζει πολλά άρθρα της συνθήκης της Βέρνης σχετικά με τα δικαιώματα των συγγραφέων, η οποία δηλώνει ότι πρέπει να προηγείται συμφωνία προτού τα έργα χρησιμοποιηθούν με οποιονδήποτε τρόπο (...) Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ιδιωτική συμφωνία που θεσμοθετεί ένα ειδικό καθεστώς υπέρ μίας και μόνο επιχείρησης, ένα γεγονός που δεν έχει προηγούμενο και που μπορεί να δημιουργήσει μονοπώλιο στις ηλεκτρονικές εκδόσεις», δήλωσε η Ιταλική Ενωση Εκδοτών. Επιπλέον είναι κατά ενός άρθρου της συμφωνίας που επιτρέπει στην «Google» να «εξαιρεί από την ηλεκτρονική έκδοση τα βιβλία που δεν της αρέσουν».

Το γερμανικό υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι κατέθεσε αίτημα στην αμερικανική Δικαιοσύνη να απορρίψει την εξωδικαστική συμφωνία (σ.σ. «Google» - Αμερικανοί εκδότες) επειδή παραβιάζει διεθνείς συνθήκες για την πνευματική ιδιοκτησία. Η Γερμανίδα υπουργός Δικαιοσύνης Μπριγκίτε Ζίπριες ζήτησε από το αμερικανικό δικαστήριο είτε να απορρίψει τη συμφωνία είτε να εξαιρέσει τους Γερμανούς συγγραφείς και εκδότες. Η Αμερικανική Ενωση Βιβλιοθηκών και η Ενωση Ερευνητικών Βιβλιοθηκών των ΗΠΑ ζήτησαν να υπάρχει δικαστική επίβλεψη στη λειτουργία του «Google Books», φοβούμενες ότι «θα καταστεί μονοπώλιο».

Η «Google» επρόκειτο να παρουσιαστεί τη Δευτέρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να της δώσει ...«εξηγήσεις» σχετικά με τη συμφωνία. Στο μεταξύ, θυμίζουμε ότι τρία μεγάλα διαδικτυακά μονοπώλια («Amazon», «Microsoft» και «Yahoo») εμφανίζονται «λάβρα» κατά της «Google» όχι βέβαια επειδή θέλουν να «προστατεύσουν» τα πνευματικά δικαιώματα, αλλά επειδή βλέπουν να μειώνεται η «ψηφιακή» κερδοσκοπική «πίτα».

Να θυμίσουμε ότι πριν ένα χρόνο και αφού ανακοινώθηκε η συμφωνία της «Google» με τους εκδότες και συγγραφείς των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εκδοτών (FEP)... χάρηκε επειδή η συμφωνία «αναγνωρίζει ντε φάκτο πως η ψηφιοποίηση και η δυνατότητα πρόσβασης δεν περιλαμβάνονται στην έννοια του "φέαρ γιουζ"» (σ.σ. δηλαδή του δικαιώματος χρήσης σε «ειδικές περιπτώσεις» χωρίς να ερωτούνται οι δικαιούχοι, επιχείρημα που χρησιμοποίησε η «Google»).

Φαίνεται όμως ότι η «Google» προχωρά σε «ελιγμούς» έναντι των Ευρωπαίων. Ετσι, τα βιβλία που εκδίδονται στην Ευρώπη δε θα μπορούν να πωλούνται στις ΗΠΑ στην ηλεκτρονική τους μορφή, παρά μόνο μετά τη ρητή εξουσιοδότηση αυτών που κατέχουν τα δικαιώματά τους. [Ριζοσπάστης, 09/09/2009].

No comments: