Απροστάτευτοι οι έλληνες συγγραφείς

• Το στίγμα του συγγραφέα σήμερα έδωσε η Εταιρεία Συγγραφέων στον απολογισμό των 30 χρόνων λειτουργίας της

Από τη συνέντευξη Τύπου της Εταιρείας Συγγραφέων στο βιβλιοπωλείο Ιανός στην Αθήνα. Στη φωτογραφία οι συγγραφείς Έλενα Χουζούρη (όρθια), Ρούλα Κακλαμανάκη, Θανάσης Βαλτινός, Ρέα Γαλανάκη, Αλέξης Ζήρας, Κώστας Μουρσελάς, Βασίλης Βασιλικός

Υπερβαίνοντας την ιδεολογική πόλωση της μεταδικτατορικής εποχής, 95 ποιητές, πεζογράφοι, θεατρικοί συγγραφείς, δοκιμιογράφοι και κριτικοί οι οποίοι προέρχονταν από διαφορετικούς αισθητικούς, ιδεολογικούς και πολιτικούς χώρους ίδρυσαν το 1981 την Εταιρεία Συγγραφέων, ένα λογοτεχνικό σωματείο υπερκομματικό, που φιλοδοξούσε να αποτελέσει φορέα «αντιπροσωπευτικό του πνευματικού δυναμικού του τόπου», όπως τόνιζαν στη δήλωση βασικών αρχών που υπέγραφαν, ικανό να εκφράσει τις αρχές της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης και «συγχρόνως να προστατέψει τα έννομα συμφέροντα των μελών του». 

Ανάμεσα στους συγγραφείς που υπέγραφαν την ιδρυτική πράξη ήταν ο Γιώργος Ιωάννου, ο Μάριος Πλωρίτης, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Γιώργος Χειμωνάς, ο Κώστας Ταχτσής, οΒασίλης Ζιώγας, ο Νίκος Κάσδαγλης, ο Αλέξανδρος Κοτζιάς, ο Δημήτρης Χατζής. Η Εταιρεία Συγγραφέων ξεκίνησε τη λειτουργία της με πρώτο εκλεγμένο πρόεδρο τον Μάριο Πλωρίτη και επίτιμο πρόεδρο τον Οδυσσέα Ελύτη. 

Τριάντα χρόνια αργότερα, έκανε τον απολογισμό της την Τρίτη το μεσημέρι στο βιβλιοπωλείο Ιανός στην Αθήνα επανεκτιμώντας τη θέση και τον ρόλο του συγγραφέα στη σημερινή εποχή.

«Γίναμε ενεργά μέλη διεθνών ενώσεων συγγραφέων και μεταφραστών και προωθήσαμε ή υλοποιήσαμε πολλές προτάσεις μας, σχεδιάσαμε και πραγματοποιήσαμε συνέδρια με τη συνεργασία τοπικών φορέων, όπως το ΕΚΕΒΙ, ή διεθνών forum όπως το Κέντρο της Ρόδου ή οργανισμών όπως η Ουνέσκο», είπε ο πρόεδρος της Εταιρείας Αλέξης Ζήρας, «πρωτοστατήσαμε στην καθιέρωση διεθνώς του εορτασμού της 21ης Μαρτίου ως Ημέρας της Ποίησης», θεσμοθέτησαν το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου».

Όμως, η αρχική δήλωση βασικών αρχών που υπέγραφαν τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας «προνοούσε για την ύπαρξη ενός φορέα που να μπορεί να προστατεύει τα έννομα συμφέροντα των μελών του» υπενθύμισε ο Αλέξης Ζήρας. «Δεν λέω ότι αδιαφορήσαμε απέναντι σε ζητήματα που άπτονται της επαγγελματικής κατοχύρωσης της έννοιας και της πραγματικότητας του συγγραφέα ή σε ζητήματα που σχετίζονται με τα συμβόλαια, τους ασφαλιστικούς φορείς και τα πνευματικά δικαιώματα, αλλά δεν ασκήσαμε την μεγαλύτερη πίεση η οποία χρειαζόταν απέναντι σε κόμματα και κυβερνήσεις που σε γενικές γραμμές ήταν αδιάφορες, απαθείς ή και ενίοτε εχθρικές ως προς τα αιτήματά μας» ομολόγησε.

«Οι συγγραφείς στη χώρα μας είναι απροστάτευτοι» υπογράμμισε ο ακαδημαϊκός Θανάσης Βαλτινός, πρώην πρόεδρος της Εταιρείας, σε συζήτηση που ακολούθησε σχετικά με τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των συγγραφέων. Ο ίδιος ζήτησε να υπογραφεί η εγκύκλιος που θα ενεργοποιήσει νόμο του 2004 σύμφωνα με τον οποίο οι συγγραφείς θα παρέμεναν στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών καταβάλλοντας χαμηλότερο ποσό από αυτό που προβλέπεται σήμερα, ενώ η Ρέα Γαλανάκη και ο Χριστόφορος Λιοντάκης, από τα ιδρυτικά μέλη, κατήγγειλαν την πλήρη αδιαφορία του Υπουργείου Πολιτισμού για τις συντάξεις των συγγραφέων.

Ποιος είναι ο ρόλος του συγγραφέα σήμερα; αναρωτήθηκαν οι παριστάμενοι. Πρωταρχικός ρόλος του συγγραφέα είναι να γράφει καλά βιβλία, συμφώνησαν ο Βασίλης Βασιλικός, πρώην πρόεδρος της Εταιρείας, η Ρέα Γαλανάκη, ο Θανάσης Βαλτινός και ο Κώστας Μουρσελάς που έλαβαν τον λόγο στην εκδήλωση.

Ο πρόεδρος της Εταιρείας έκλεισε τον απολογισμό του θέτοντας κάποια ερωτήματα για τον ρόλο της Εταιρείας στον 21ο αιώνα: «Μήπως πρέπει να γίνουμε συλλογικότεροι ως σωματείο;» αναρωτήθηκε «ακολουθώντας το παράδειγμα της πλειοψηφίας των αδελφών σωματείων της Ευρώπης που έχουν ήδη προσανατολιστεί προς την εικόνα και τον ρόλο του συγγραφέα ως ενεργού πολίτη του κόσμου;».

ΤΟ ΒΗΜΑ:  29/11/2011