Friday, February 3, 2012

Πολ Όστερ: «Η Τουρκία καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα»

Ο εξαιρετικά δημοφιλής -ως τώρα- στη χώρα συγγραφεάς, ήρθε σε αντιπαράθεση με τον Ερντογάν
[ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΕΚΟΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ:  02/02/2012]. Όποιος έχει επισκεφτεί τα κεντρικά βιβλιοπωλεία στο Μπέγιογλου της Κωνσταντινούπολης, θα έχει σίγουρα διαπιστώσει ότι ο Αμερικανός συγγραφέας Πολ Όστερ είναι από τους πλέον αγαπημένους συγγραφείς των Τούρκων αναγνωστών. Τα βιβλία του μεταφράζονται πολύ γρήγορα, διαβάζονται πάρα πολύ και κατέχουν εξέχουσα θέση στις βιτρίνες της πολύβουης Ιστικλάλ (η Μεγάλη Οδός του Πέραν).

Η έκδοση του καινούργιου του βιβλίου στην Τουρκία - πριν καλά καλά κυκλοφορήσει στις Η.Π.Α - θα έπρεπε να είναι ένα ευχάριστο γεγονός για τους θαυμαστές του. Αντ' αυτού δημιουργήθηκε μείζον θέμα με τον ίδιο τον Τούρκο πρωθυπουργό όταν ο 65χρονος λογοτέχνης εκμεταλλεύτηκε αυτή την ευκαιρία προκειμένου να στηλιτεύσει την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη γείτονα. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάναπαντώντας χλευαστικά τον αποκάλεσε έναν «αδαή άνθρωπο».

Ο Πολ Όστερ έδωσε πρόσφατα μια συνέντευξη στην εφημερίδα «Χουριέτ» με αφορμή το βιβλίο του «Ημερολόγιο του χειμώνα» (ελεύθερη απόδοση του πρωτότυπου τίτλου «Winter Journal») που μόλις κυκλοφόρησε στην Τουρκία (στην Αμερική αναμένεται τον Σεπτέμβριο του 2012). Ο συγγραφέας δήλωσε ότι δεν θα επισκεφθεί την χώρα «εξαιτίας των φυλακισμένων δημοσιογράφων και συγγραφέων» της. «Πόσοι βρίσκονται στη φυλακή αυτή τη στιγμή;» διερωτήθηκε ο Όστερ «πάνω από εκατό άτομα;».

Προχθές ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν του απάντησε από την Άγκυρα, όπως αναφέρει το πρακτορείο «Reuters», σε οξύτατο και ιδιαίτερα υποτιμητικό τόνο. «Και τι έγινε αν έρθετε;» είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός και συνέχισε «όμως ακόμα κι αν δεν έρθετε, τι θα γίνει; Θα χάσει η Τουρκία το γόητρό της;». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο γεγονός ότι ο συγγραφέας δεν είχε κανένα πρόβλημα να επισκεφθεί κατά το παρελθόν το Ισραήλ. «Θεωρητικά το Ισραήλ είναι ένα δημοκρατικό, κοσμικό κράτος, μια χώρα όπου η ελευθερία της έκφρασης και τα ατομικά δικαιώματα και οι ελευθερίες είναι απεριόριστα. Μα πόσο αδαής μπορεί να είστε! Αυτοί δεν είναι που ρίχνουν τις βόμβες στη Γάζα; Αυτοί δεν είναι που πετάνε απαγορευμένες βόμβες φωσφόρου και χρησιμοποιούν χημικά όπλα; Αυτά γιατί δεν τα βλέπετε;» τόνισε.

Ο Πολ Όστερ απάντησε με τη σειρά του χθες. «Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει ο κ. Πρωθυπουργός για το Ισραήλ, η πραγματικότητα είναι πως εκεί η ελευθερία του λόγου υφίσταται και δεν βρίσκονται δημοσιογράφοι στη φυλακή. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Συγγραφέων (PEN International) στην Τουρκία υπάρχουν περίπου 100 φυλακισμένοι συγγραφείς, για να μην αναφερθώ στους ανεξάρτητους εκδότες όπως ο Ραγκίπ Ζαράκογλου, του οποίου η υπόθεση παρακολουθείται στενά από τους ιθύνοντες της Ένωσης σε όλο τον κόσμο. Όλες οι χώρες βασανίζονται από χιλιάδες προβλήματα, καμία δεν είναι αψεγάδιαστη κύριε Πρωθυπουργέ, συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α. και της Τουρκίας, αλλά έχω την ακλόνητη πεποίθηση ότι για να βελτιώσουμε την κατάσταση στις χώρες μας, σε κάθε χώρα, πρέπει να προστατεύσουμε την ελευθερία της έκφρασης, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και των βιβλίων χωρίς λογοκρισία και απειλές φυλάκισης, αυτό είναι ένα ιερό δικαίωμα για κάθε άνδρα και κάθε γυναίκα» υπογράμμισε.

Η παρέμβαση του συγγραφέα προκαλεί εντύπωση μιας και δεν είναι από τους λογοτέχνες που τις συνηθίζουν αν και μετά τις δημόσιες επικρίσεις του για τη διακυβέρνηση τουΤζορτζ Μπους του νεότερου αυτό δείχνει να αλλάζει. Το «Ημερολόγιο του χειμώνα» είναι ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο που ο Πολ Όστερ έχει περιγράψει ως «την ιστορία του κορμιού μου». Στην Τουρκία έχουν μεταφραστεί περισσότερα από 25 βιβλία του. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει 16 βιβλία του απ' τις εκδόσεις «Ζαχαρόπουλος». Το τελευταίο ήταν το «Travels in the Scriptorium» του 2006 που στα ελληνικά μεταφράστηκε ως «Ενοχές δίχως τύψεις» (2007). Ο συγγραφέας είναι ιδιαιτέρως παραγωγικός τα τελευταία χρόνια. Ακολούθησαν τρία ακόμα μυθιστορήματά του που παραμένουν αμετάφραστα στα ελληνικά: Man in the Dark (2008), Invisible (2009) και Sunset Park (2010).

No comments: