ΜΑΝΙΑ ΚΑΡΑΙΤΙΔΗ Η μεγάλη κυρία της «Εστίας»

Πρώτα γνώρισα τον Βενέζη. Οταν πήγαινα στο οκτατάξιο γυμνάσιο, συμφωνήσαμε να βγάλουμε μια εφημεριδούλα και να κάνουμε τις δημοσιογράφους. Εμενε τότε Ασκληπιού ή Ιπποκράτους, δεν θυμάμαι ακριβώς [...] Ο Καραγάτσης ήταν ένας καλλονός, σε τέτοιο βαθμό, που τον έβλεπε κανείς και χάζευε».

Η Μάνια Καραϊτίδη μεγάλωσε μέσα στην ατμόσφαιρα του βιβλιοπωλείου που υπάρχει από το 1885. Ανέλαβε το τιμόνι της «Εστίας» όταν πέθανε αιφνιδίως ο πατέρας της, ο Κωνσταντίνος Σαραντόπουλος, το 1972. Και μέσα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία η Mαρίνα Σαραντοπούλου - Kαραϊτίδη θα κατορθώσει να δημιουργήσει μια νέα εκδοτική εποχή. Εδωσε νέα ώθηση στο Bιβλιογραφικό Δελτίο που με τον τίτλο Nέα Bιβλία κυκλοφορεί τέσσερις φορές τον χρόνο και περιλαμβάνει το σύνολο των εκδόσεων που εισέρχονται προς πώληση στο βιβλιοπωλείο της «Eστίας», με τα πλήρη βιβλιογραφικά τους στοιχεία.

Δημιούργησε νέες σειρές λογοτεχνίας, ελληνικής και ξένης, με τα πλέον έγκριτα ονόματα και με ιδιαίτερη ευαισθησία στα γλωσσικά και μεταφραστικά ζητήματα, αλλά και στους κώδικες δεοντολογίας. Εκτός από την περίφημη γενιά του '30, θα εκδώσει νέους Ελληνες συγγραφείς για πρώτη φορά (Χωμενίδης, Τατσόπουλος, Θεοφανώ Καλογιάννη). Θα προσθέσει τον Κούντερα, τον Σουίφτ και τον Ουελμπέκ στους καταλόγους και το θρυλικό γραφείο της στο ισόγειο του βιβλιοπωλείου της Σόλωνος θα γίνει για χρόνια «χώρος υποδοχής και συζητήσεων» με όλους τους συγγραφείς και διανοούμενους της εποχής.

Επεδίωκε πάντα και μαχόταν για την καλή λογοτεχνία και μαχόταν την ευκολία. Διέθετε εκδοτικό ένστικτο και υψηλή καλλιέργεια. Τα τελευταία χρόνια είχε αφήσει το τιμόνι της «Εστίας» στα παιδιά της, Εύα και Γιάννη. Απεβίωσε το απόγευμα της Κυριακής στο Ιπποκράτειο χτυπημένη από τον καρκίνο σε ηλικία 86 χρόνων. Η κηδεία της θα γίνει την Τετάρτη στις 4 μ.μ. στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών. Υπήρξε αναμφισβήτητα η μεγάλη κυρία του εκδοτικού χώρου, μια φυσιογνωμία εμβληματική, σηματοδοτώντας μια ανυπέρβλητη ενδεχομένως εποχή.

• Ο κόσμος διαβάζει τώρα περισσότερο

«Ο κόσμος διαβάζει περισσότερο απ' ό,τι άλλοτε, αλλά διαβάζει με άλλον τρόπο. Θέλω να πω, μη νομίζετε, κι ο Παλαμάς δυο αντίτυπα πουλούσε από το βιβλίο του. Δεν είχαμε ποτέ παιδεία που να μας σπρώχνει στο βιβλίο. Τα σχολικά βιβλία ήταν κι εξακολουθούν να είναι φριχτά [...] Περάσαμε και την Κατοχή. Κι όμως, βγάζαμε βιβλία. Επρεπε να βγάλουμε βιβλία - o κόσμος διάβαζε στην Κατοχή. Στην επταετία το ίδιο, ο κόσμος δεν είχε τόσες διεξόδους. Τώρα υπάρχει η τηλεόραση, που είναι αισχρή. Αλλ' όσο πιο αισχρή γίνεται, τόσο πιο πολλά βιβλία πουλάμε εμείς» [για το βιβλίο και την κρίση στην τελευταία της συνέντευξη].

ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ

ΕΘΝΟΣ, 3/6/2014